Foto: baribar.kz

Bilikti baspager, wlağattı wstaz, qarımdı qalamger – Äbilfayız Idırısov

Baspa isi qazirgi tañda ülken swranısqa ie, zamannıñ ağımımen auqımın wlğaytqan mamandıqtardıñ biri. Bügingi siz ben biz biletin qazaq kitabınıñ negizi sonau «Seyfil-Mälik» dastanınan bastau alsa, sodan bergi baspa isiniñ ösip örkendeuine, türlenuine talay wlt ziyalıları ayanbay ter tökti. Solardıñ biri de biregeyi - Äbilfayız Idırısov.

İstiñ közin tauıp, redakciyanıñ qazanında qaynap şınıqqan twlğanıñ keşegi ömiri biz üşin bügin tarih, erteñge önege. Jastıq şağın tolıq ğılım, bilim salasına arnap, ortası men baspa isiniñ bası-qasında jürgen ärbir azamatqa ülgi bola bildi.

Sanalı ğwmırınıñ jartısına juığın özi bilim alğan qasietti qara şañıraq Qazaq wlttıq universitetinde wstazdıq etip, ärbir şäkirtine sapalı bilimmen qatar adami qwndılıqtardı da siñire bildi.

Sonımen qatar, Äbilfayız Idırısov tarih betterinde tek wlağattı wstaz, bilikti baspager ğana emes, ayaulı jar, qamqor äke bolğanı barşamızğa ayan. Onı şınayı mahabbat pen süyispenşilikten tuğan “Tañşolpan” attı köp tomdı eñbeginen bayqauğa boladı.

Äbilfayız Idırısov QazWU şañırağında wstazdıqpen birge fakul'tet dekanı qızmetine deyin köterilip, öz zamanında ädil äri jauaptı basşı bolıp este qalğan eken.

«Qazaqstan pioneri», qazirgi «Wlan» gazetiniñ bas redaktorı bolğan twsında Äbilfayız Idırosovtı qazaqtıñ bar pioneri men komsomoldarı bilip östi, sebebi, bwl gazetti ol kezde barlığı jarısa oqitın edi.

1972 jılı ğalım «1926-1932 jıldardağı respublika baspasözin wyımdastırudağı Qazaqstan Kompartiyasınıñ röli» degen taqırıpta kandidattıq dissertaciya qorğadı. Onı sätti qorğağan soñ, 1974 jılı docent atağı, 1990 jılı professor ğılımi atağı berildi.

Wlı wstaz qoğamda bolıp jatqan ärbir jayttı qalt jibermey, wlt tärbiesi men ğılımnıñ örkendeuine üles qosu bastı mindeti dep eseptedi. Mwnı Äbilfayız Idırısov jaylı aytqan zamandastarınıñ, şäkirtteriniñ, äriptesteriniñ lebizinen bayqauğa boladı. Ğalımnıñ baspa isi men jurnalistika salasına qosqan ülesi, onıñ örkendeuine siñirgen eren eñbegi tarih betterinde altın äriptermen qalatın mwra. Äbilfayız Idırısov ğılım men wstazdıqtan bölek, şığarmaşılığın da qatar alıp jürgen qarımdı qalamger. Onıñ jazğan şığarmalarınıñ astarı men aqtarılar oy tizbegi erekşe. Büginde qalamgerden bizge jetken esse, hikayattar men ädistemelik oqu qwraldardan bölek, «Ayjannıñ ğaşığı» (1965), «Berik» (1994), «Añsağan änimsiñ» (2000), «Aqsüyek», «Ker bwzaudıñ ölimi» (2004), povesterimen «Tañşolpan» romanı. Ä. Idırısovtıñ osınday jemisti eñbekteri eleusiz qalmay, köziniñ tirisinde Eñbek eri, Qazaqstannıñ eñbek siñirgen qayratkeri, professor, docent, mädeniet qayratkeri, wlağattı wstaz sındı ataqqa ie boldı.

Büginde Qazaq wlttıq universiteti jurnalistika fakul'tetiniñ törinde Äbilfayız Idırısovtıñ şığarmaşılığı men eñbegi, ömir jolı şolpan jwldızınday jarqırap, keler buınğa ülgi bolıp twr. Keşegi önegeli ömir - bügin tarih ekeniniñ ayqın däleli osı bolsa kerek.

Arujan Twrdalı

Äl-Farabi atındağı QazWU

3-kurs studenti