Düniejüzin dür silkindirgen Pegasus Project zertteuiniñ mwqaba suretteriniñ biri. Foto: The Guardian

Qazaqstan Jurnalister odağı men "Ädil söz" söz bostandığın qorğau halıqaralıq qorı Pegasus tıñşılıq bağdarlamasınıñ el jurnalisterine qarsı qoldanıluına tergeu jürgizudi talap etti. Qos wyımnıñ birlesken mälimdemesin 21 şilde küni KazTAG agenttigi jariyaladı. 

"Sıbaylas jemqorlıq pen wyımdasqan qılmıstı zertteu ortalığı (Organized Crime and Corruption Reporting Project – OCCRP) älemniñ 10-nan astam elinde, sonıñ işinde Qazaqstanda jurnalisterdi, sayasatkerler men azamattıq belsendilerdi tıñdau üşin zamanaui tıñşılıq bağdarlamanı paydalanu turalı aqparattı jariyaladı. "Ädil söz" söz bostandığın qorğau qorı men Qazaqstan jurnalister odağı media ökilderiniñ qızmeti men jeke ömirin baqılau jäne olardıñ telefondarın tıñdau faktilerin jönsiz dep sanaydı. Bwl – Qazaqstan Konstituciyasınıñ 18-babın jäne azamattıq jäne sayasi qwqıqtar turalı halıqaralıq paktiniñ 17-babın tikeley bwzu ğana emes, sonımen qatar söz bostandığın baqılau jäne şekteu äreketi" delingen birlesken mälimdemede.

Bwğan qosa, Jurnalister odağı men "Ädil söz" qorı tıñşılıq tizimine engen jurnalisterdiñ esimderin ataudı talap etti.

"Biz Qazaqstan ükimetinen, Parlamentten, Wlttıq qauipsizdik komitetinen jäne Bas prokuraturadan osı fakti boyınşa ob'ektivti äri barınşa aşıq tergeu jürgizudi, onıñ nätijelerin jariya etudi, özderiniñ konstituciyalıq qwqıqtarın qorğau üşin qwzırlı organdarğa jüginuge mümkindik boluı üşin tıñşılıqqa wşırağan jurnalister men belsendilerdiñ esimderin ataudı,  derbes derekterdi qorğau täsilin qayta qaraudı jäne olardı jariya etkeni üşin jazanı qatañdatudı talap etemiz" delingen mälimdemede.

Keşe, 20 şildede jemqorlıq pen wyımdasqan qılmıstı zertteu ortalığı (OCCRP) smartfonına Pegasus bağdarlaması arqılı tıñşılıq jasalğan Qazaqstan azamattarınıñ keybiriniñ esimin jariyaladı. OCCRR mälimetinşe, Qazaqstan biligi 2 mıñday nömirdi añdığan. Äzirge olardıñ jeteui belegili.

Serikjan Mäuletbay – Informburo.kz jañalıq portalınıñ tilşisi, äleumettik jelide blogtarı bar;

Bigeldi Ğabdullin – PEN-klub jetekşisi, Central Asia Monitor gazetiniñ bwrınğı bas redaktorı, 2017 jılı bopsalau babı boyınşa sottalğan;

Baqıtjan Töreğojina – qazaqstandıq qwqıq qorğauşı, "Ar.Ruh.Haq" qwqıq qorğau wyımın basqaradı;

Martin Viyom – francuzdıñ "Aştıqpen küres jäne damu katolik komiteti" gumanitarlıq wyımınıñ qızmetkeri;

Kventin Gieme – demokratiyalıq özgertisterdi bastan ötkerip jatqan elderdegi azamattıq qoğamğa qoldau körsetetinin Cosmopolitan Project Foundation ükimettik emes wyımınıñ negizin qalauşı;

Qasım-Jomart Toqaev – Qazaqstan prezidenti;

Asqar Mamin – Qazaqstan prem'er-ministri;

Baqıtjan Sağıntaev – Almatı qalasınıñ äkimi;

Tizimdegi Kventin Gieme men Martin Viyom Qazaqstanda beymälim adamdar bolğanımen, boljam boyınşa, ükimet quğındağı bankir Mwhtar Äblyazovqa bola osı kisilerdi añduğa tapsırma bergen boluı ıqtimal. Öytkeni bwl eki adam Äblyazovpen baylanısta bolğan.

Pegasus tıñşı bağdarlaması qarapayım habarlama arqılı "añdılatın" adamnıñ telefonına kirip, onıñ jeke mälimetterin wrlaydı, qajetine qaray mikrofon men kameranı qosadı.

"The Qazaq Times"