Qıtay SİM basşısı Ortalıq Aziyada Auğanstanmen şekaralasatın elderge saparlay kelmek. Foto: Intellasia

Qıtaydıñ sırtqı ister ministri Uañ I Ortalıq Aziya elderine resmi saparmen kelmek. Anıqıraq aytqanda Özbekstan, Täjikstan jäne Türkimenstanğa 4 kündik saparda boladı. Ol kezekti saparı ayasında Şanhay ıntımaqtastıq wyımı sırtqı ister ministrleriniñ jäne ŞIW-Auğanstan baylanıs tobınıñ otırısına da qatıspaq.  

Qıtay bas diplomatı Ortalıq Aziyağa qanday maqsatta kele jatqanı aytpa sa da tüsinikti. Auğanstanda baqılau aymağın kün sayın keñeytip jatqan «Taliban» qozğalısı Qıtay üşin asa sezimtal Şıñjañ şekarasına da jaqındadı. Uañ I osı orayda Auğanstanmen şekaralas Orta Aziya elderimen diplomatiyalıq mämilelerdi pısıqtaudı közdeydi.

Auğanstandağı jağdaydıñ özgeruine baylanıstı Ortalıq Aziya qauipsizdigi Qıtay üşin de basa nazar audaratın mäselege aynaldı. Ortalıq Aziyada Qazaqstan, Qırğızstan, Täjikstan jäne Auğanstan qatarlı elder Şıjañmen şekaralasıp jatır. Şıñjañnıñ qauipsizdigi men twraqtılığı taqırıbın Auğanstandağı özgeristerge baylanıstı qayta qarastıruğa tura keldi. Qıtay SİM basşısı osı sapardağı resmi kezdesuler men bas qosularda aymaqtağı qauipsizdik mäselesi jäne Qıtaydıñ jergilikti müddelerin qalay qorğau kerek degen saualdarğa jauap izdeydi.

Orta Aziya elderi arasında Täjikstannıñ Auğanstanmen şekarası eñ wzın, 1300 şaqırımnan asadı. Onıñ üstine Auğanstan, Täjikstan jäne Qıtay üşeui Auğan koridorı arqılı şekaralasadı. Tarihi, geostrategiyalıq mañızdı şekara aymaq sanalatın  Auğan koridorı Şıñjañdağı eñ sezimtal öñirdiñ biri Qaşqarğa jaqın. Osı faktorlar Beyjiñ twrğısınan Täjikstannıñ mañızın arttırdı. Sondıqtan da Qıtay soñğı jıldarı Täjikstanmen qauipsizdik salasındağı ıntımaqtastıqtı barınşa damıttı.  Sonday-aq Täjikstan, Auğanstan jäne Päkistandı qamtığan qauipsizdik mehanizmin osıdan birneşe jıl bwrın qwrıp ülgirgen.

Ortalıq Aziya elderiniñ işinde Täjikstan Qıtaymen qauipsizdik salasında eñ jaqın ıntımaqtastıqqa ie. Eldegi Qıtaydıñ jergilikti sayasi jäne ekonomikalıq müddeler köbirek. Aytalıq, Qıtay Täjikstanda infraqwrılımdarğa molıraq investiciya saludı, äri, prezident parlament keñse ğimarattarın saluğa jäne eldegi türli paydalı qazbalar ken orındarın öndiruge kömektesti. Eñ mañızdısı Täjikstan Orta Aziya elderi arasınan Qıtayğa eñ köp qarız bolğan el.

«Taliban» wyımınıñ Auğanstan ğana emes aymaqtağı ıqpalınıñ artuına baylanıstı Beyjiñ de öñirdegi eldermen diplomatiyalıq baylanıstarın belsendi ete tüsti. Kezekti saparında Qıtay sırtqı ister ministri Auğanstanğa şekaralas eldermen qauipsizdik salasındağı jaña kelisimder jasasuı da ğajap emes. Bir sözben aytqanda Uañ I saparı aldağı uaqıttağı Qıtaydıñ Ortalıq Aziya sayasatın anıqtaydı.

“The Qazaq Times”