Aldağı uaqıtta Europalıq Odaqtıñ sırtqı ekonomikalıq jäne sayasi qatınastarında eleuli özgerister boluı mümkin. Sebebi, Europalıq Komissiya Qıtay, Resey, Türkiya, tipti Amerika Qwrama Ştattarınan keletin «ekonomikalıq mäjbürleuge» qarsı mehanizm qwrudı qarastıruda.

Bwnday mehanihm qwru turalı wsınıs bergen Halıqaralıq qatınastar jönindegi Europa keñesi (European Council on Foreign Relations) attı asa bedeldi zertteu ortalığı. Osı ortalıq EO-nıñ Qıtay, Resey sekildi üşinşe elderdiñ «ekonomikalıq mäjbürleu» qaupine tap bolğanın eskertip, oğan qarsı «tiimji äri senimdi mehanizm» qwrudı wsınğan.

Atalğan ortalıq jasağan bayandamada Qıtay EO sayasatın özgertu üşin «ekonomikalıq mäjbürleudi» qoldanuğa dayın dep körsetilgen. Aytalıq, Europalıq Odaq adam qwqıqtarın bwzğanı üşin 4 qıtaylıq şeneunikke sankciya salğanda, Qıtay Europalıq parlamenttiñ müşelerine, saraptama ortalıqtarına jäne Adidas sekili iri europalıq kompaniyalarğa sankciyalar salu arqılı jauap bergenin alğa tartqan.

Ärine, Qıtaydıñ bwl jauap şaraları EO üşin ülken ekonomikalıq şığındar keltirgen joq. Alayda, Beyjiñniñ bwnday qadamdarınan EO-nıñ keybir sayasattarın özgertu üşin ekonomikalıq qısım jasay alatının körsetip qoydı.

Europalıq zertteu ortalığınıñ boljauınşa, EO-Qıtay qatınası şielenisti jalğastıra berse, äsirese EO men AQŞ jaqınday tüsse, Beyjiñ özinde bar mümkindikterdi paydalanıp ekonomikalıq qısım körsetui mümkin.

Qıtay soñğı jıldarı Australiya, Kanada, Niderlandı jäne Germaniya sekildi elderge «ekonomikalıq mäjbürleudi» qoldana alatını, tipti bwl jağında joğarı mümkindikterge ie ekenin de körsetti. Bwl jağday qazir Europalıq Komissiyanı alañdatıp otırğanı sözsiz.

Europalıq Komissiyağa halıqaralıq qatınastar jöninde keñes beretin ortalıq AQŞ-tan keletin ekonomikalıq qısımdarğa nazar audarğan. Ortalıq esebinde, EO men AQŞ qatınası Tramp kezindegimen salıstırğanda jağımdı bağıtqa qaray damıp baradı. Degenmen, qazirgi halıqaralıq qatınastardıñ bağıtı boyınşa keybir qayşılıqtar da tuındap otır. «Qwrama Ştattar ünemi Europadan qoldau taba bermeytinin tüsinui kerek, sonday-aq AQŞ europalıqtardıñ «Amerika birinşi» sekildi sayasattardan äli de alañdap otırğanın da tüsinui kerek» delingen atalmış esepte.

Bwğan qosa ekonomikalıq mäjbürleuge eñ tiimdi qarsı twratın şara retinde «EO-nıñ ekonomikalıq quatın nığaytu; europalıq birtwtas narıq qwrudı tolıq ayaqtau jäne nığayta tüsu; Europanıñ bäsekege qabilettiligin arttıru jäne üşinşi elder paydalana alatın älsiz jaqtarın azaytu» degen mehanizmderdi wsınıp otır.

“The Qazaq Times”