الداعى ۋاقىتتا ەۋروپالىق وداقتىڭ سىرتقى ەكونوميكالىق جانە ساياسي قاتىناستارىندا ەلەۋلى وزگەرىستەر بولۋى مۇمكىن. سەبەبى، ەۋروپالىق كوميسسيا قىتاي، رەسەي، تۇركيا، ءتىپتى امەريكا قۇراما شتاتتارىنان كەلەتىن «ەكونوميكالىق ماجبۇرلەۋگە» قارسى مەحانيزم قۇرۋدى قاراستىرۋدا.

بۇنداي مەحانيحم قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىس بەرگەن حالىقارالىق قاتىناستار جونىندەگى ەۋروپا كەڭەسى (European Council on Foreign Relations) اتتى اسا بەدەلدى زەرتتەۋ ورتالىعى. وسى ورتالىق ەو-نىڭ قىتاي، رەسەي سەكىلدى ۇشىنشە ەلدەردىڭ «ەكونوميكالىق ماجبۇرلەۋ» قاۋپىنە تاپ بولعانىن ەسكەرتىپ، وعان قارسى «ءتيىمجى ءارى سەنىمدى مەحانيزم» قۇرۋدى ۇسىنعان.

اتالعان ورتالىق جاساعان باياندامادا قىتاي ەو ساياساتىن وزگەرتۋ ءۇشىن «ەكونوميكالىق ماجبۇرلەۋدى» قولدانۋعا دايىن دەپ كورسەتىلگەن. ايتالىق، ەۋروپالىق وداق ادام قۇقىقتارىن بۇزعانى ءۇشىن 4 قىتايلىق شەنەۋنىككە سانكتسيا سالعاندا، قىتاي ەۋروپالىق پارلامەنتتىڭ مۇشەلەرىنە، ساراپتاما ورتالىقتارىنا جانە Adidas سەكىلى ءىرى ەۋروپالىق كومپانيالارعا سانكتسيالار سالۋ ارقىلى جاۋاپ بەرگەنىن العا تارتقان.

ارينە، قىتايدىڭ بۇل جاۋاپ شارالارى ەو ءۇشىن ۇلكەن ەكونوميكالىق شىعىندار كەلتىرگەن جوق. الايدا، بەيجىڭنىڭ بۇنداي قادامدارىنان ەو-نىڭ كەيبىر ساياساتتارىن وزگەرتۋ ءۇشىن ەكونوميكالىق قىسىم جاساي الاتىنىن كورسەتىپ قويدى.

ەۋروپالىق زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ بولجاۋىنشا، ەو-قىتاي قاتىناسى شيەلەنىستى جالعاستىرا بەرسە، اسىرەسە ەو مەن اقش جاقىنداي تۇسسە، بەيجىڭ وزىندە بار مۇمكىندىكتەردى پايدالانىپ ەكونوميكالىق قىسىم كورسەتۋى مۇمكىن.

قىتاي سوڭعى جىلدارى اۋستراليا، كانادا، نيدەرلاندى جانە گەرمانيا سەكىلدى ەلدەرگە «ەكونوميكالىق ماجبۇرلەۋدى» قولدانا الاتىنى، ءتىپتى بۇل جاعىندا جوعارى مۇمكىندىكتەرگە يە ەكەنىن دە كورسەتتى. بۇل جاعداي قازىر ەۋروپالىق كوميسسيانى الاڭداتىپ وتىرعانى ءسوزسىز.

ەۋروپالىق كوميسسياعا حالىقارالىق قاتىناستار جونىندە كەڭەس بەرەتىن ورتالىق اقش-تان كەلەتىن ەكونوميكالىق قىسىمدارعا نازار اۋدارعان. ورتالىق ەسەبىندە، ەو مەن اقش قاتىناسى ترامپ كەزىندەگىمەن سالىستىرعاندا جاعىمدى باعىتقا قاراي دامىپ بارادى. دەگەنمەن، قازىرگى حالىقارالىق قاتىناستاردىڭ باعىتى بويىنشا كەيبىر قايشىلىقتار دا تۋىنداپ وتىر. «قۇراما شتاتتار ۇنەمى ەۋروپادان قولداۋ تابا بەرمەيتىنىن ءتۇسىنۋى كەرەك، سونداي-اق اقش ەۋروپالىقتاردىڭ «امەريكا ءبىرىنشى» سەكىلدى ساياساتتاردان ءالى دە الاڭداپ وتىرعانىن دا ءتۇسىنۋى كەرەك» دەلىنگەن اتالمىش ەسەپتە.

بۇعان قوسا ەكونوميكالىق ماجبۇرلەۋگە ەڭ ءتيىمدى قارسى تۇراتىن شارا رەتىندە «ەو-نىڭ ەكونوميكالىق قۋاتىن نىعايتۋ; ەۋروپالىق ءبىرتۇتاس نارىق قۇرۋدى تولىق اياقتاۋ جانە نىعايتا ءتۇسۋ; ەۋروپانىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ جانە ءۇشىنشى ەلدەر پايدالانا الاتىن ءالسىز جاقتارىن ازايتۋ» دەگەن مەحانيزمدەردى ۇسىنىپ وتىر.

“The Qazaq Times”