Twrğımbaevqa aşıq hat: Satira – qılmıs emes!

Factcheck saytı satiralıq materialdar jariyalağanı üşin isti bolğan Temirlan Eñsebektiñ tergeluine baylanıstı işki ister ministrligine aşıq ündeu jariyaladı. The Qazaq Times redakciyası da atalğan ündeuge qosıladı.

15 mamırda Instagram äleumettik jelisinde satrialıq material jariyalaytın @qaznews24 satiralıq pabliginiñ jetekşisi Temirlan Eñsebektiñ üyinde policiya tintu jürgizgen. Keyinnen onı Almatı policiya departamentinde birneşe sağat boyı tergegen. Resmi mälimet boyınşa, boyınşa tergeu Qılmıstıq kodekstiñ 274-babı boyınşa (Körineu jalğan aqparat taratu) jürgizilip jatır.

Ündeu joldağan özge de avtorlar sındı biz de adamdardı qudalaudıñ ornına mediasauattılıqtı arttıru qajet dep sanaymız. Policiyadan Eñsebekti qudalamaudı, «jalğan aqparat taratu» babın repressiya maqsatında paydalanbaudı, Eñsebek isiniñ aşıq jürgiziluin, onda zwlım oy bolmağanın däleldeytin kuäliktiñ bärin esepke aludı talap etemiz.

Ündeu mätini tömendegidey:

Qwrmetti Erlan Zamanbekwlı, 2021 jıldıñ 15 mamırında Instagram-da @qaznews24 satira paraqşasınıñ äkimşisi Temirlan Eñsebek wstaldı. Onıñ üyine tintu jürgizip, keyin onı Almatıdağı policiya departamentine jetkizip, birneşe sağat jauap alğan. Policiyanıñ resmi habarlaması boyınşa, tergeu QR QK 274-babı boyınşa jürip jatır. Biz satiralıq paraqşa avtorı Temirlan Eñsebekti qamauğa alıp, onı jalğan aqparat tarattı dep ayıptau, kem degende, öreskel qate, al şın mäninde, Qazaqstan Respublikası Konstituciyasınıñ 20-babın bwzu dep esepteymiz.

Satira – qılmıs emes. Bükil älemde satira men sın, onıñ işinde memlekettiñ lauazımdı twlğalarına qatıstı aytılsa qalıptı närse retinde qabıldanadı jäne kerisinşe, qoğam damığanınıñ, pikir erkindigi qwqığı saqtalğanınıñ belgisi.

Halqımızdıñ wlttıq öneri – aytıs ta satira men sınnan twradı, pikir erkindigi – wlttıq dästür men maqtanışımız. Söz bostandığın qamtamasız etu – Qazaqstan öz moynına alğan halıqaralıq mindetterdiñ biri.

qaznews24 satiralıq akkauntınıñ avtorı qajetti eskertudiñ bärin jazıp qoyğan, oğan qajet dälel bar, wsınuğa dayınbız. Eñsebektiñ satirasın şınayı jañalıq retinde taratqan jergilikti anonimdi paraqşalardıñ ieleri üşin ol jauap bermeydi (oğan da kuälik pen dälel bar).

Ayta keteyik, Eñsebektiñ satirasın şınayı jañalıq retinde taratqan paraqşalardıñ auditoriyası Eñsebektiñ paraqşasındağı adam sanınan on ese, tipti keybiri jüz ese asıp ketedi. Bwl paraqşa äkimşileriniñ qasaqana äreketi emes, mediasauattıñ tömendiginen satira kontenttiñ şınayı jañalıq retinde jappay tarap ketuine sebep boldı.

Faktçeker retinde biz ünemi feykpen küresemiz jäne jalğan aqparat qoğamğa, naqtı bir twlğağa tikeley qauip töndirmese onımen repressiyalıq şaralar arqılı emes, mediasauattı arttıru arqılı küresu qajet ekenin tüsindik.

qaznews24 akkauntınan tarağan aqparatqa keler bolsaq, eşkimge materialdıq ta, basqalay da şığın kelgen joq. Al barlıq jariyalım oydan şığarılğanın aşıq mälimdegen paraqşa äkimşisi satira kontent turalı jazılğan diskleymerdi oqımay nemese alıp tastap, satiranı feykke aynaldırğan adamdardıñ äreketine jauap bere almaydı.

Sonday-aq, policiya Qazaqstan qoğamı üşin şın mäninde qauipti dezinformaciyanı jüyeli türde taratatın adamdar men jelili paraqşalardıñ atauın öte jaqsı bile twra (dälelder men basqa da derekter Factcheck.kz pen Masa.Media birlesip jasağan zertteude jariyalandı) olardı emes, eşkimge ziyanı joq satira paraqşa avtorın QR QK 274-babı boyınşa jauapqa tartqanına biz narazımız.

Temirlan Eñsebekti QR QK 274-babı boyınşa ayıptau orınsız jäne jelidegi belsendi, şın mäninde jalğan aqparat taratuşılardıñ jauapqa tartılmaytının anıq körsetedi. Sonday-aq 274-baptı repressiyalıq maqsatta paydalanuğa mümkindik beredi, bwl qazirgi demokratiyalıq qoğamda jol beruge bolmaytın dünie! Biz istiñ barınşa aşıq jürgiziluin jäne Temirlan Eñsebektiñ äreketinde zwlım oy bolmağanın däleldeytin kuäliktiñ bäri esepke alınuın, satiralıq paraqşa avtorına tağılğan ayıptardıñ alınuın talap etemiz.

"The Qazaq Times"