Qıtay basşısı jaña kemelerdi teñizge şığaru saltanattı räsimine qatıstı. Foto: Global Tayms.

Ötken aptada Qıtay öziniñ derbes jasap şığarğan üş birdey ozıq äskeri kemesin teñizge şığardı. Saltanattı räsimge Qıtay basşısı Şi Jinpiñ de qatıstı. Qıtay bwl äreketi arqılı Aziya-Tınıq mwhit aymağındağı daulı teñiz aydındarındağı öziniñ ıqpalın keñeytuge batıl qadam jasap jatqanın añğarttı. Sonday-aq bwl Amerika Qwrama Ştattarınıñ aymaqtağı ıqpalına jaña sınaqtardıñ payda bolğanın körsetti.

Qıtaydıñ körsetpek bolğanı

Qıtaylıq aqparat qwraldarınıñ mälimetine qarağanda, teñizge şığarılğan üş kemeniñ biri yadrolıq zımıran qondırğısına ie strategiyalıq aktivterdiñ qatarına jatadı. Sonday-aq, bireu anti-zmıran jüyesine ie bolsa, endi bir amfibiyalıq şabuıl kemesi. Qıtay kommunistik partiyasınıñ qoldauındağı «Global Tayms» basılımı üş jaña kemeni älemdegi ozıq äskeri kemeler qatarında maqtauın asırdı. «Bwrın soñdı bolmağan bwl ortalıqtandırılğan jüyege ie kemeler Qıtay Halıq-Azattıq armiyası Äskeri-teñiz küşteriniñ, sonday-aq, Qıtaydıñ keme jasau industriyasınıñ qarqındı damuın», – körsetedi dep jazdı «Global Tayms» baslımı.

Qıtaydıñ keybir joğarı şendileri bwl üş keme AQŞ kemeleriniñ Qıtay jağalauına jaqındauına mümkindik bermeytin jaña ädis jasadı dep senedi. Oğan qosa jaña kemeler Qıtaydıñ teñizdegi territoriya qwqığın bwzatın körşiles elderdiñ de jolın kesedi dep sanaydı. Qalay bolğan künde de Qıtay basşısınıñ jaña äskeri kemelerdi teñizge şığaru saltanatına qatısuı belgili bir simvoldıq mänge ie. Bwl arqılı Qıtay özine jaqın aymaqtar men älem elderine Halıq-Azattıq armiyası Äskeri-teñiz küşteri teñiz jağalauında jäne şalğay teñiz aydındarında belsendi qorğanıs qabiletine ie bolğanın körsetkisi keldi.

Qıtay tarabı sonday-aq öziniñ jaña äskeri tehnikaların daulı su aydındarına şığaru kezinde territoriyalıq dauı bar elderge eskertu jasap otır dep te tüsinuge boladı. Aytalıq, Qıtay öziniñ äskeri basımdığın körsete otırıp, Oñtüstik Qıtay teñizindegi territoriyalıq dauğa qatısı bar elderdiñ Qıtayğa qarsılıq täuekelderin qiındata tüspek.

AQŞ pen Qıtay birin-biri äskeri quattı arttıruğa itermeleude

Aytsın-aytpasın, Qıtay qazir Aziyadağı eñ quattı qarulı küşterge ie boldı. Quattı qarulı küşke süyengen Qıtay agressiyalıq wstanımın anıq bayqattı. Bwl oğan körşiles elderdiñ Qwrama Şttar sekildi iri derjevalarğa arqa süyeuge mäjbür etti. Bwl AQŞ pen Qıtay arasındağı teke-tiresti tipti de küşeytip jiberdi. Tramp kezinen bastap Qwrama Ştattar Qıtaydıñ Aziya-Tınıq mwhit aymağındağı äskeri äreketterin şekteu üşin şaralardı küşeytti. 2019 jılğa deyin jıl sayın AQŞ-tıñ bes kemesi Oñtüstik Qıtay teñizine kiretin bolsa, soñğı eki jılda jıl sayın onnan astam kemesin attandırıp otır. Bwl Beyjiñdi şabuıl qaupine degen alañdauşılıqqa salıp, nätijesinde onsızda üdep kele jatqan Qıtaydıñ teñiz küşterin damıtu josparı tipti de qarqın ala tüsti.

AQŞ äskeri sarapşıları qazirdiñ özinde Qwrama Ştat teñiz küşteriniñ äskeri quatın tipti de joğarılata tüsuge keñes berude. Sebebi, Qıtay aldağı uaqıtta Oñtüstik Qıtay teñizi sekildi özine jaqın teñizderde ğana emes twtas Ündi-Tınıq mwhitı aymağında agressivti bola tüsui mümkin. AQŞ saraptama ortalığınıñ mamandarı da osığan wqsas wsınıstar bildirgen. Olar Qwrama Ştattar äskeri quatın arttırumen qatar öñirdegi äskeri qatısuın tipti de köbeytui, Tayuandı qoldauın jalğastırıp, aymaqtağı jetekşilikti qayta qalpına keltirui kerek dep sanaydı.

AQŞ äskeri basımdığı jäne kommunistik biliktiñ qalauı

Qwrama Ştat bwğan deyin «qarulı qarsılıqtı boldırmaudıñ birden bir jolı qarulı küştiñ basımdığı» degen qağidanı wstap kelgen. Uaşingtondağı Hadson institutınıñ ağa zertteuşisi Brayan Klark ta «Amerika Dauısı» agenttigine bergen pikirinde aldağı uaqıtta AQŞ pen Qıtay arasında äskeri bäsekelestik eselep arta tüsetinin rastaydı. Sondıqtan da, Qwrama Ştat öñirdegi äskeri basımdığın tez arada qalpına keltirui kerek dep sanaydı Klark.

Halıqtıñ qarttanuı, sırtqı dau-şarlardıñ küşeyui, ekonomikalıq ösudiñ bayaulauı, öndiristiñ qorşağan ortağa orasan zor zardap keltirui sekildi tolıq jatqan işki jäne sırtqı qayşılıqtar, demografiyalıq, ekonomikalıq, ekologiyalıq mäselelerdiñ bäri Qıtay kompartiyasınıñ biligine degen işki narazılıqtı örşitude. Qıtay kommunistik biligi osı dağdarıstan şığudıñ jolın sırttan izdeui mümkin. Bılayşa aytqanda işki narazı jwrttıñ auanın sırtqa audarıp, «sırtqı küşterge qarsı küreste halıqtıq birlikti bekemdeu» wrandarın tastauı mümkin. Ol öz kezeginde kommunistik biliktiñ ğwmırın wzarta tüspek.

“The Qazaq Times”