Öskemendegi aralas tilde bilim beretin №5 mektepte ağa tälimger qızmetin atqarğan Äsem Nwrğalieva men onıñ äriptesi (bastauış sınıp mwğalimi) Säule Bapanov qwzırlı organdarğa şağım-hat jazğan. Şağımğa tekseru bastalğan twsta Äsem Nwrğalievanıñ özi komağa tüsip, aqırı es-tüssiz altı kün jatıp qaytıs boldı.
Eki pedagogtıñ şağımı ne jaylı jäne ondağı faktiler rastaldı ma?
Bwl turalı Bilim salasında sapanı qamtamasız etu departamenti basşısınıñ orınbasarı Jwmabek Qambetov aytıp berdi.
– Äsem Nwrğalieva tört jastağı qızın jetektep 7 säuir küni bizge keldi. Şağımın qaradıq, bizdiñ qwzırımızğa kiredi eken. Arnayı komissiya 19-21 säuir aralığında mektepke kezekten tıs tekseru jürgizdi. Nätijesinde marqwmnıñ şağımda jazğan ayğaqtarı tügel rastaldı. 11 şağım jazsa, 11-i de rastaldı. İşinara atap aytsaq, bıltır tamızda mektepte jöndeu jwmısı bolğan, sonda ol tazalau jwmıstarına tartılğan. Bwl pedagog qızmetine jatpaydı. Attestaciyalaudan ötuine zañ boyınşa qwqılı bolsa da mektep direktorı men orınbasarı kedergi bolğan. Sonımen qosa qısta saylau nauqanına tartılğan. Jalpı aytsaq, mektep direktorına qatıstı – altı äkimşilik is, onıñ orınbasarına qatıstı bir äkimşilik is qozğaldı. Biz qazir joğarı organdarğa osı eki twlğağa şara qoldanu keregi turalı mäsele qoydıq, – dedi Jwmabek Qambetov.
Onıñ aytuı boyınşa, atalğan pedagogtardıñ eñbekaqını uaqtılı ala almauı jäne eñbek demalısınıñ aqşasın tolıq ala almauı boyınşa şağımdarı eñbek inspekciyasınıñ qarauına jöneltildi.
Qalalıq bilim bölimi basşısınıñ mindetin atqaruşı Säule Alagözovanıñ aytuı boyınşa, «Muzıka» päni qazaq sınıptarına orıs tilinde jürgizilip kelgeni de rastaldı. Bwl turalı da şağım ieleri şağım-hatta jazıp, mektep direktorı oqıtuşılarğa bayandamalardı orıs tilinde dayındauğa mäjbürleytinin atap körsetken.
Marqwm komağa qalay tüsti?
Bwl turalı onıñ tuısı men äriptesteri bayandadı.
– Auruhanağa Äsem tüskende därigerlerden jağdayın swradıq. «KTA-dan» ötkizdik, koronavirus testin aldıq, jwlınnan meningit boyınşa taldau aldıq – barlığı taza. Biraq nelikten esinen ayırılğanın bilmey twrmız» dedi däriger. Sonda men mekteptegi jağdayı qiın bolıp jatqanın, direktormen ekeuiniñ arasında kelispeuşilik bolğanın ayttım. Ol kezde Äsem qanşa qızuı köterilse de onı üyde därimen tüsirip, jwmısqa barğan äri qwzırlı orındarğa şağımın jetkizuge şapqılap jürgen. Sodan oğan sol jolı «mi isinui» degen diagnoz qoyıldı. «Qızuı köterilip jürip qattı küyzeliske tüskende miı isinedi» dep tüsindirdi däriger. Biraq ol komadan şıqpay, sol küyi ömirden ötip ketti. Süyegin aluğa barğanda qwjattarın qarasaq, «meningit» dep diagnoz qoyıptı. Al tüsinip kör? Därigerlerdiñ aytuınşa, ekinşi ret tağı analiz alğan, sol kezde meningit anıqtalğan. Osı jerde bir kümändi närse bar. Jalpı meningit degen jwqpalı auru ğoy. Endeşe nege mektep karantinge jabılmadı, äli de sabaq jürgizilip jatır ğoy? – deydi marqwmnıñ äpkesi Ğafura Darabaeva.
Mekteptiñ pedagog-psihologi Marjan Qanatbekqızı wjımda atmosfera auır ekenin aytadı.
– Mekteptegi atmosfera auır. Öytkeni basşı direktivti wstanım wstanadı, yağni wjımmen eş aqıldaspay, bükil wjım atınan bir özi şeşim şığaradı. Mwndağı qızmetkerdiñ köbi kedergilerge wşırap jürgenin auızşa aytadı, biraq resmi türde eşqaysı keñes aluğa kelgen emes. Marqwm Äsem Nwrğalieva da mağan öziniñ qısım körip jürgeni turalı oñaşada ayttı. Ol basşınıñ qudalauınan küyzeliske tüsti, küyzelis soñı onıñ qazasına alıp keldi dep oylaymın, – degen Marjan Qanatbekqızı özi de marqwm Äsem Nwrğalievamen birge mekteptegi qoqıs pen kirpişti jinauğa qatısqanın aytadı.
Marqwmmen birge şağım-hat jazğan pedagogtıñ aytarı bar.
– Äsem jwmısqa kirgennen bastap direktorğa wnamay qaldı. Direktor är jwmısınan ilik izdep, qudaladı. Mısalı, onıñ balaları türli sayıstan jülde alıp jürdi. Odan keyin Äsem attestaciyalauğa arnalğan testi jaqsı tapsırıp, portfolio jinay bastadı. Biraq direktordıñ orınbasarı Belocerkovskaya kedergi keltirdi. Direktor Karpova da onıñ soñına añdu qoyıp, kelip-ketken uaqıtın tügel baqılattı. Kündelikti qısım körsetti. Mekteptiñ Instagram jelisinen Äsemniñ atı jazılğan jwmıstı alğızıp tastadı. Äsem: «qattı stressten miım qaynap bara jatqan sekildi, men bwdan ärige şıday almaymın, äbden esimdi şığarıp bitti» dep ayttı mağan. Ol, şınımen, küyzelip jürdi. «Säl şıda, bwyırsa, bwl jwmıstan şığasıñ, bwrınğı öziñniñ süyikti jwmısıña qaytıp baramın dep jürsiñ ğoy, şıda» dep qoldau körsetuge tırıstım. Oğan qaydam... Senbi küni sabağımız bolmasa da, bizdi direktor mektepke şaqırtıp aldı. Sol küni keşke jaqın Äsem auruhanağa tüsip qaldı. Al düysenbi küni onıñ komağa tüskenin estidim. Direktor mağan da qısım körsetip, döreki sözder aytqan. Ar-namısıma tigen. Öz şağımımdı jazbaşa türde jazıp körsetkenmin, – dedi Säule Bapinova.
Mektep direktorı ne deydi?
– Medicina Äsem Nwrğalieva «meningitten» qaytıs bolğanın däleldedi ğoy. Basqa aytarım joq. Eldegi pandemiyağa baylanıstı adamdar bir auırlıq sezinip jürgeni ras. Biraq mektep işindegi ahual jaqsı, – dedi Natal'ya Karpova.
Mektep direktorı «Marqwm Äsem Nwrğalievağa qanday minezdeme beresiz?» degen swrağımızğa bılay jauap qattı: «Marqwmmen jwmıs barısında ğana qarım-qatınasımız boldı. Aramızda kelispeuşilik bolğan emes. Ol ağa tälimger retinde balalarmen jwmıs istedi, mekteptiñ äleumettik jelidegi paraqşasın jürgizdi. Soñğı ret senbi küni kördim. Sonda «Jas wlan» wyımınıñ müşelerimen birge öziniñ jwmısın istep jattı. Barlığı jaqsı boldı. Ol külimdep jürgen».
Marqwmnıñ qazası tuıstarı men äriptesterine auır tiip otır. «Marqwmnıñ artında añırap anası, şırıldap eki jäne tört jastağı jetim balası, señ soqqanday sendelip jwbayı qaldı», deydi bastarına qayğı tüsken adamdar. Alayda olar Karpovanıñ direktorlıqtan tüskennen keyin de mektepte mwğalim bolıp jüruge moral'dıq twrğıda haqı joq dep esepteydi. «Bwl – bolaşaqta mwnday jağdaylar qaytalanbauı üşin isteluge tiis mañızdı qadam, ülken sabaq».
Qalalıq bilim bölimi basşısınıñ aytuı boyınşa, Natal'ya Karpova direktor lauazımınan alınadı. Biraq sol mektepte mwğalim retinde qala ma, basqa jaqqa jwmısqa bara ma – ol turalı aldağı uaqıtta şeşim şığarıldı.
Bilim salasında sapanı qamtamasız etu departamenti basşısınıñ orınbasarı Jwmabek Qambetovtiñ aytuı boyınşa, oblısta bwğan deyin de mwğalimder tarapınan şağımdar kelip tüsken, biraq keltirgen ayğaqtar tolıq däleldengen birinşi jağday – osı.
Policiya departamentine auruhanadan marqwmnıñ «meningitten» qaza bolğanı turalı aqparat kelgen. Onda Äsem Nwrğalieva «kenetten qaza boldı» dep jazılğan. Departamenttiñ baspasöz hatşısınıñ aytuı boyınşa, atalğan iske baylanıstı qılmıstıq is qozğalğan joq. Öytkeni tuıstarı bügingi künge deyin eşqanday arız bermegen.
Tasqın Bolatwlı,
Şığıs Qazaqstan.