Azamattıq belsendi Sanavar Zakirova sot aldında söylep twr. 12 jeltoqsan 2019 jıl. Foto: Azattıq radiosı / Säniya Toyken

Biliktegi «Nwr Otan» partiyasın jii ötkir sınaytın belsendi Sanavar Zakirova «sayasi astarı bar äri ädiletsiz» dep sanaytın sot şeşimderiniñ küşin joyudı jäne partiya qwruğa mükindik berudi talap etedi. Onı bıltır qırküyekte qazaqstandıq qwqıq qorğauşılar sayasi twtqın retinde tanığan. 16 naurız Euroodaq ökildigine «Nwr Otan» basşılığı men onıñ keybir müşelerine jeke sankciya saludı swray barğan toptağı belsendimen redakciya tilşisi äñgimelesip kördi.

Osığan deyin aqpannıñ 11-i Qazaqstanda adam qwqıqtarınıñ jağdayı naşarlauına baylanıstı 20 talaptan twratın qarar qabıldağan Europarlament deputattarı qwqıq bwzuğa jol bergen lauazımdı twlğalarğa sankciya salu turalı bastama kötergen.

Europarlament deputattarına jodağan arızıñızda kimderge sankciya saludı swradıñız?

– Ökildik qızmetkeri karantin şekteuine baylanıstı barlıq arızdı bir kisi alıp kirsin dedi. Sosın men 13 adamnıñ şağımın jinap alıp kirdim. Arızımızdı audarmaşı-hatşı Isaeva men şeteldik bir azamat qabıldadı. Ädildik izdep sarılğan arız beruşiniñ ärqaysı öz sot törağasına, sot orındauşısı men prokurorına sankciya saludı swradı.

Al siz?..

– Men partiyanıñ jetekşilerine sankciya salu talabımen bardım. «Jetekşileri kim?» degen swraqqa oray Nwrswltan Nazarbaev pen orınbasarı Bauırjan Baybekti atadım. Barğandardıñ arasında Bibigül Twyaqova Nazarbaevtıñ üstinen sankciya beriluin swradı. Aqparat qwraldarına taratqan arızda bilik partiyasınıñ basşılığımen qatar joğarı sot törağası Jaqıp Asanov, bas prokuror Ğizat Nwrdäuletov, bas poicey Erlan Twrğımbaevqa sankciya engizudi qalaymız.

Arızdıñ 2-8 betterin Sanavar Zakirovanıñ Facebook jelisindegi paraqşasınan köruge boladı. Joğarıdağı - alğaşqı jäne tömende soñğı betteri berilgen.

Belsendi sankciya salu swralğan şeneunikterdiñ tizimi.

Aqparat qwraldarı jazğan mälimetterge qarağanda, bir emes birneşe ret qamalıp, qomaqtı kölemde ayıppwl arqalağansız. Öziñiz «qudalau» dep sanaytın jolğa alıp kelgen nendey jağday?

– Eki ret bes täulikten qamaldım. Eş negizsiz mitingke qatıstı, policiyağa qarsılıq körsetti degen ayıp taqtı. Odan keyin «Nwr Otan» «bedeline nwqsan keltirdi» degen jeleumen 2019 jılğı 15 qaraşada Almatınıñ Jetisu audandıq sotı 6 mln teñge ayıppwl saldı, bwl sot orındauşısınıñ alımımen 7 mln-ğa şamalas. Ayıppwldı üş adam bölip ötesin delingen, özge ekeuiniñ töleuge jaramaydı, mügedektigi bar jandar. Qazir käsipker bolğan soñ özim tölep jatırmın. Äzirge 2 mln-ın tölep qoydım.

Bir qızığı, sot arız tüskennen eki kün ötpey jatıp ükim şığardı. Partiya üstimnen 13 qaraşa arızdanğan boyda sot 15-i jazağa kesti. Sol kezde astanadağı ortalıq «Äziret Swltan» meşitine barıp halıqtan sadaqa swradım, partiyağa öteuim kerek dep. Mwnım üşin  de 12 mıñ 600 teñge äkimşilik ayıppwl saldı.

Medeu audandıq sotınıñ şeşimimen (2020 jıldıñ 15 şildesinen 2021 jıldıñ 22 qañtarına deyin) jartı jıldan astam uaqıt qamauda otırdım. Qalğan üş ayday merzimniñ ötemine 57 mıñ teñge köleminde ayıppwl tölep şıqtım.

Osınşama şırğalañğa jetkizgen qaynar sebep qaysı? Ne türtki boldı?

– Qarapayım jeke käsipkerden azamattıq belsendige aynaldırğan – qwqıqtıq jüyedegi ädiletsizdik. Sottıñ zañsız şeşimin teristeymin dep jürip biliktiñ şınayı bet-beynesin tanıdım, jeridim. Birneşe jıl bwrın Qarağandı qalasınıñ memlekettik kirister departamenti twraqtağı avtoköligimdi eş qwjatsız, atqaru  parağınsız, sotqa şaqırmastan, tipti sotsız, zañsız alıp ketti. Sot şeşimi bolsa, aplelyacyağa jüginer edim, eş derek joq. Ne derekqorda Zakirovanıñ köligi alındı degen mälimet joq.

Demek, bwğan deyin qarapayım käsipkerlerdiñ qatarında jürgen sizdi «qwqıq bwzuşılıqqa qarsı küres» azamattıq belsendige aynaldırğanı ğoy, solay ma?

– Älbette. Osı is boyınşa baspağan tauım, tartpağan twtqam joq. Bas prokuratura, «Nwr Otan» partiyası, Antikor... Köligimniñ zañsız tartıp alğanın aytıp qanşama bardım, bäri zañ siz jaqta deydi, biraq zañ iske kelgende jansız. Mülkimdi joqtap, ädildik izdep lajsız «Kitaphanağa» baram degende bes künge japtı. Artınan «Aqordağa» arızımdı ötkizem dep barğanda tağı bes täulikke qamadı. Oylap qarasam, Qazaqstanda zañnıñ atı bar da zatı joq, jüginer aqiqat joq. Aqır soñı 11 aqpan küni Europarlament qabıldağan Qazaqstandağı adam qwqığı jaylı qarardan keyinsankciya swrap, elordadağı ökildigine jügindim. Osılayşa köligimdi qaytaram dep jürip azamattıq belsendige aynaldım.

Tüsinikti. Abaqtığa jabılğan soñ köp ötpey bosauıñızdı sebebi nede?

– Azamattıq belsendi retinde partiya qwram degen rayımnan qaytpaymın. Bıltır 20 qañtar astanada «Bizdiñ qwqıq» («Naşe Pravo» – orısşa audarması) bastamaşıl tobınıñ ştab-päteri retinde keñse aşıp, adamdardı tirkey bastağan edik. Alğa 10 qañtarda ötken parlamenttik saylauğa qatısamız dep maqsat etken edik. Biraq orta jolda mağan jala jauıp, qamap tastadı. Saylaudan keyin bosata saldı.

Sanavar hanım, azamattıq belsendiler arasında «Nwr Otan» bilik partiyasın aşıq sınağan, onıñ «üreyin» aytıp jürgen jandardıñ birisiz. Sizdiñşe, «Nwr Otan» neden qorqadı, aşıñqırap aytsañız?

– Anığında partiya qwrıp, onı tirkeu qiın is emes. Dese de bilik-«Nwr Otan» partiyası şınayı äri aşıq bäsekeden tartınadı, onı qalmaydı. Nege deseñiz, «Nwr Otan» «feyk partiya», qwjat jüzinde bir million adam müşe bolğanımen, onıñ bäri erkimen kirgender emes. Memqarjığa qatısı bar alpauıt kompaniyalardıñ qızmetkerleri, mwğalimder men därigerlerdi partiyağa mäjbürlep ötkizgen. Onımen birge, olardıñ jalaqısınan jarna alıp otır. Eger olarğa qazir tañdau erki berilip, rwqsat etse, basım böligi «Nwr Otannan» qaşıp keter edi. Mwnı partiya basşıları jaqsı biledi. Bwl partiya 20 jılda halıqqa eşteñe jasağan joq, eşqanday jeñildik äkelgen joq, ekonomika öte naşar. El äbden kedeylendi, osı sebepti «Nwr Otannan» bezer hälde. Eger täuelsiz jaña partiya qwrılsa, köpşilik dausın sonda beruge dayar twr. Bwğan 2019 jılğı prezident saylauı ayğaq bola aladı. Jwrt birauızdan Qosanovtı qoldağanda ol eldiñ senim-ümitin jer qılğanı esimizde. Sol kezde-aq halıq «Nwr Otan» partiyasınıñ adamdarına dauıs bermeytini belgili boldı. Bwnı partbasşılar jaqsı biledi. Jaña partiyadan jeñilip qaludan qorqıp, tirkemeydi.

Bilikke qaray qaysıbir sayasattanuşılar siyaqtı jüyeniñ işinen baruğa qalay qaraysız? Bıltır küzde bostandıqta bolğanıñızda, oğan qosa «Nwr Otannan» wsınıs jasalğanda, qaytken bolar ediñiz?

– Men aşıq adammın, aqtı – aq, qaranı – qara deymin. Sol kezde wsınıs etkende, «Nwr Otan» bolsa da, basqa partiya bolsa da kiretin edim. Aytatarımdı aytıp, isterimdi istep zañğa arqa süyer edim. Tüptep kelgende, bilik meni şaqırmaydı. Sebebi olar meniñ tikminez ekenimdi biledi. Men öte qatal adammın, aldap-arbauğa ermeymin, tek zañğa iek artamın, zañ bwzbaymın jäne özgelerden de sonı talap etemin. Zañ jazıldı ma, bärine birdey boluı kerek.

Demek, wstanımıñızda «beyresmi mämile» bolmay ma?

– Mına bilikpen kelisudiñ eşqanday mümkindigi joq. 2018 jıldan beri Aqordağa, Joğarı sotqa, Bas prokuratura, Antikorğa, «Nwr Otanğa» da talay bardım. Jazdım, ayttım, tüsindirdim, swradım... Olar adamdı tüsinbeydi, tüsinse de ädeyi istey me, halıqqa eşqanday kömek bermeydi. Sonda közim jetkeni – mına bilikten halıqqa qayır joğına. Sondıqtan da eşqanday tüsinistik, eşqanday kelisimniñ mümkindigi joq. Olar elge eljiremeydi, wrlağannan basqa tük bilmeydi.

Ädette Qazaqstanda azamattıq belsendilerge türli joldarmen qısım jasaladı nemese jeke mülkine ziyan keltiriledi. Eñ köp taralğan ädistiñ biri – jaqındarın eskertu, köligin örteu siyaqtı. Osı uaqıt aralığında sizge äldebir taraptan qanday da bir küş körsetu äreketi boldı ma?

– Küyeu balama jwmısınan qısım jasaldı. Tuıs-jaqındarımnıñ köbi jwmıssız bolğandıqtan, asa küş körsete almadı. Turistik kompaniyam bar-dı, qamauda otırğanımda bas-köz bolar özim joq, soñında isim jürispey jabuğa tura keldi. Bilik policiyanı üyge jiberu arqılı ses körsetkisi keledi. Anam «formadağılardı» körgende  qobaljıp qan qısımı köteriledi. Olar tipti 8 naurızda qala äkimdiginiñ kelisimimen ötken mitingke qatısqanım üşin de anama kelip, tüsiniktime jazıp ketuimdi eskertipti. Men bwdan bas tarttım. Sağıntaevpen kelisilgen, sankciyalanğan mitingke şıqqanıma bola eş şaqırtusız äri negizsiz talabın orındamaymın.

Äñgimeñizge raqmet.

"The Qazaq Times"