Özbekstan Ortalıq Aziya elderiniñ transwlttıq-tranzittik jobasın jüzege asıru bastamasın köterip otır. Ortalıq Aziya men Oñtüstik Aziya elderin qamtitın joba öñirdegi elderdiñ ekonomikalıq tınısına ülken äser etetini aytıluda. Özbekstan prezident Şavkat Mirzeev Ortalıq Aziya elderiniñ jetekşilerin Täkşkentte ötetin konferenciyağa da şaqırdı.

Bwğan deyin özbek eliniñ prem'er-ministri Abdulaziz Kamilov öñirdegi elderdi twtastıratın tranzittik jobanı talqılau üşin Qazaqstanğa, Türkimenstan men Täjikstanğa saparlay bardı jäne bwl jobağa Oñtüstik Aziyanı qamtu üşin Auğanstanmen de kezdesuler ötkizdi. Mirzeev atınan Täşkentke şaqırğan da sol. Säuir ayında ötu josparlanğan konferenciyanıñ atı «Ortalıq Aziya jäne Oñtüstik Aziya –  öñiraralıq baylanıstar: Sınaqtar men mümkindikter» dep ataladı.

Bayqap otırğanımızday, Özbekstan işki reformalıq qadamdarınan keyin auqımdı elaralıq, öñiraralıq jobalardı jolğa qoya bastadı. Şavkat Mirzeevtıñ sırtqı sayasatında oñtüstik bağıtta qarım-qatınastı küşeytu negizgi bağıtınıñ biri bolıp otır. Ol öziniñ Şañhay Intımaqtastıq Wyımınıñ otırısında (bıltır qaraşadağı) söylegen sözinde Auğanstanda twraqtılıq ornatuğa qoldau körsetuge ıntımaqtastıq müşelerine ündeu tastağan bolatın. Ol sonday-aq Auğanstan twraqtılığına öñirdegi barlıq elder müddeli ekenin de atap ketken-di. Sol onlayn konferenciya kezinde ol joğarıda atalğan transwlttıq-tranzittik joba boyınşa konferenciyağa şaqıru tastağan.

Körşi özbek, qırğız ağayındardıñ aqparat qwraldarın qaray otırıp, ondağı sarapşılardıñ säuirde ötetin konferenciya öñir elderiniñ ıntımaqtastığın arttırıp, Ortalıq Aziya men Oñtüstik Aziyanı twtastıratın tranzittik dälizder qwrılısınıñ bastauına negiz boladı dep mejelep otır.

Bwl arada Özbekstannıñ öziniñ de tübirli müddeleriniñ jatqanın köruge boladı. Elde işki reformalardıñ birtinde äri sätimen jüzege asıp kele jatqanı belgeli. 30 millionnan asatın halqımen Özbekstanda işki öndiris damısa oğan auqımdı äri jaqın narıq qajet boladı. Bwdan arı jaqın su jolına jol tabatın bolsa älem narığı özbek tauarların kütip twr. Osı qajettilikter üşin Ortalıq Aziyadan oñtüstikke qaray sozılıp jatqan parsı, puştum, ürdi, arab älemine qaray qwlaş sermeuine tura keledi. Auğanstan arqılı 200 millionnan asatın halqı bar Päkistan, odan arı milliard halqı bar Ündistan narıqtarına jol aşıladı. Auğanstan men Päkistan arqılı nemese Türkimenstan, Iran arqılı eñ jaqın su jolına şığa aladı.

Ärine, Auğanstandı basıp ötetin ekonomikalıq dälizderden barlıq el qauiptenedi. Jılına 3000 mıñnan astam adam qaza tauıp, mıñdağan adam zardap şegetin qarulı şabuıldar tañsıq bolmaytın elden qauipsiz ekonomikalıq däliz alu kez-kelgen memleket üşin ülken täuekeldi qajet etedi. Auğanstan twraqtılığın qamtamasız etu mäselesin Şañhay Intımaqtastıq Wyımı jinalısında köterui de özbek lideriniñ müddeli elderdi ortaq jobağa qaray beyimdeui dese bolatınday.

Jalpı, Özbekstan biılğı jılı Auğanstanğa kömek körsetudi bastı maqsatqa qoyıp otır. Bwnıñ artında AQŞ-tıñ «aq batası» twr. Auğanstandağı twraqtılıq üşin AQŞ Ortalıq Aziya elderi arasında Özbekstanğa köbirek büyregin bwradı. Bir auğan mäselesi emes, Qıtay men Reseydiñ ıqpalındağı osı aymaqtağı eldermen ıntımaqtastıqta Uaşington aldımen Täşkentke köz tastaydı. 30 millionnan asatın jäne eñbekqor halqımen Özbekstan Uaşingtonğa damu üşin, ıntımaqtastıq üşin swranıp twrğan eldey körinedi.

Qalay desek te, Özbekstan bastama kötergen bwl joba öñirdegi barlıq el üşin tiimdi. Keybir sarapşılar bwl joba Qırğızstandı qamtımay qaluı da mümkni degen oylardı aytadı. Sonıñ özinde, bwl eñ äueli orta aziyalıq integraciyağa qarqın beredi. Qala berdi, aymaqta jaña ekonomikalıq qozğauşı küş payda boladı. Bwl turizmge de jan bitiretin jaña oray. Degenmen, joba iske asatın bolsa jäne özbek ağayın osı qarqınınan tanbasa, täbiği resurstar arqılı qol jetkizgen öñirdegi köşbasşılıq orındı tapsırıp beruimizge tura keledi. Ärine bwğan biraz uaqıt keter, degenmen bolıp jatqan procesterge beker qarap otıra beru, qabınday tüsken işki sayasi-äleumettik mäselelerdi oñ jağına şeşuge talpınbau «Orta Aziya barısınıñ» jünin jığıp, «öz ağasınıñ» soñınan ertip jiberui mümkin.

“The Qazaq Times”