Temirdan Eñsebekke şıqqan ükim – külkige şığarılğan qaralı habar

Bügin Qazaqstanda külki qılmısqa aynaldı. Bügingi sot otırısı – söz bostandığınıñ şeksizdigine emes, şekteuli şarttılığına berilgen ükim. Bwdan bwrın öziniñ Qaznews paraqşasınıñ bilik pen bilik basındağılarğa qarata satiralıq jazbalar jasaytın Temirdan Eñsebek bes jıl şarttı jaza aldı. Bwdan bılay är külkimiz – dälel, är mısqılımız – ayıp, är karikaturamız – qılmıstıq is.

Temirdannıñ ükimi – külkiniñ ükimi

“Bes jıl şarttı jaza”. Bwl bir adamnıñ tağdırı ğana emes, külli qoğamnıñ ünsizdikke kesilgen ükimi sekildi estildi. Sot zalında sud'ya Beynegül Qaysina ükimdi oqığanda, ol bwl ükimdi memleket atınan emes, ürey atınan oqıp twrğanday äser qaldırdı. Däl bir diktant oqıp twrğanday. Biraq bwl diktanttı biz bwdan bılay ömir boyı jatqa aytuımız kerek tärizdi. Ükimniñ tüp mağınası: “Külme! Küldirme! Külseñ jäne küldirseñ – köretiniñ osı.”
Biz endi qılmısker emes, külisker bolıp sottalamız.

“Pozor! Pozor!” – wyattıñ ünin estidiñ be, Meniñ Jap-jaña Qazaqstanım? Bwl sağan arnap aytılıp jatqan oda!..

Sot zalına kire almağan Temirlannıñ jaqtastarı sırtta "Pozor! Pozor!" dep ayqayladı. Biraq, bwl pozor – Temirdannıñ emes. Bwl – bizdiñ, bükil eldiñ wyaluı kerek pozorı. Şın pozor – biliktiñ sınnan qorquı. Şın pozor – memlekettiñ külkiden qorğanuğa mäjbür boluı. Bwl – cenzura emes, bwl – cenzuranıñ jetpis jeti atası.

“Pozor” ayqayına şıday almağan wyattıñ özi jerge kirip ketti. Biraq biz kirmedik. Öytkeni bizde wyattıtıñ özig taptap öte şığatın ürey, qorqınış bar.

Advokat Janar Balğabaeva: “Bwl ükim – Temirdannıñ auzın jabu üşin berildi.” deydi. Iä, ras. Biraq bwl ükim – bir Temirdanğa ğana emes, külli qoğamğa arnalğan. Bwl – eldiñ erkin oyın, işki narazılığın, satirağa siñgen sınşıldığın “qwlıpqa” jabu üşin berilgen. Bügin biz söz bostandığın joğaltqan joqpız – biz onı şarttı türde ğana saqtap qaldıq. Üstimizde “sottalğan söz bostandığı” jür.

Külki – endi qılmıs. Ünsizdik – jalğız qorğanıs

Al biz ne isteymiz? Biz endi işimizden külemiz. Är külki – qauip, är qaljıñ – qılmıstıq joramal.
Eger dauıstap külsek – jaza.
Qarqıldasaq – “memleketti masqaralau” babımen sot boluımız mümkin.
Eger jımiğanımız kamerağa tüsip qalsa – äkimşilik ayıppwl.

Qoğam ünsiz. Sebebi qazir ünsizdik – aman qaludıñ jalğız jolı.

Temirlan ündemeydi. Biraq onıñ ünsizdigi – ayğaydan qattı

Büginnen bastap Temirlan söylemedi. Onıñ auzına prokurordıñ dar etkizip jırtıp bergen temir skotçın sud'ya hanım bes jıl boyı alınbaytınday etip japsırıp berdi. Onıñ ünin öşirdi. Biraq onıñ ünsizdigi sot zalın jarıp şıqtı. Bwl ünsizdik – satiranıñ eñ şınayı forması. Endi Temirlan satirasın tastay ma, joq pa – onı uaqıt körsetedi. Biraq ol bügin külkini qorğap, ündemey twrıp ayğay saldı. Bwl ayğay – ärbir şınşıl jürekke estiledi.

Qazaqtaymıstıñ qadirli körermeni…

Sot zalınan şıqqan beyne – bwl jay ğana ükim emes, bwl – bizdiñ qoğamdağı söz bostandığınıñ naqtı bet-beynesi.
QT arnasındağı beynebayanımız – bwl tarihi ayğaq. Tarihqa kerek, bolaşaqqa kerek.
Bügin biz küle almadıq, biraq tarih külmesin desek – är külkiniñ mänin dwrıs tüsineyik. Biz şattanıp külip jürgemiz joq! Biz jılap külip jürmiz. Bizdiñ külkimizde qasiret...

Sot ükimin tıñdañız. Estip twrıp – oylanıñız. Oylana twrıp – jüregiñizge jüginiñiz qadirli oqırman. Sebebi erteñ, bälkim, oydıñ özi de qılmıs bolıp keter…

Jwrt satiranı öner deydi. Bola bersin. Al ol biz üşin sayasatqa aynalıp ketti...

The Qazaq Times