Soñğı jıldarı Qazaqstan men Qıtay arasındağı qarım-qatınas közge körinerlik jıldamdıqpen küşeyip keledi. Ekonomikalıq, kölik-logistika, investiciyalıq äriptestik salasında Qıtay belsendi oyınşığa aynalsa, geosayasi deñgeyde onıñ Qazaqstanğa bağıttalğan ıqpalı Reseydiñ älsireuinen keyin ayqın bayqala bastadı. Bwl üderis tek ıntımaqtastıqpen şektelmey, elimizdiñ egemendigi men ekonomikalıq qauipsizdigine tikeley äser etip otır.

 Qıtay ekspanciyasınıñ ekonomikalıq aspektileri

Şağın öndiristerdiñ twnşığuı

Qıtaydan tasımaldanatın arzan äri sapasız tauarlar Qazaqstandağı jergilikti şağın jäne orta käsipkerlikke ülken soqqı bolıp tiyude. Importtıñ artuı işki narıqtağı otandıq önimniñ bäsekege qabilettiligin tömendetip, öndiristi keñeytuge degen ıntanı joyıp otır.

Mısalı, jeñil önerkäsip, twrmıstıq tehnika, qwrılıs materialdarı sındı salalarda Qıtay eksportı işki narıqtı jaulap aldı. Bwl – "jwmsaq küş" arqılı el ekonomikasın bağındırudıñ klassikalıq mısalı.

Käsiporındar men jer telimderiniñ Qıtayğa berilui

Beyresmi derekterge süyensek, soñğı jıldarı Qazaqstandağı birqatar käsiporındar men jer telimderi Qıtaylıq kompaniyalar men azamattardıñ menşigine ötken. Bwl ürdis äsirese auıl şaruaşılığı men energetika salalarında küşeyip otır.

Keybir sarapşılardıñ pikirinşe, bwl körinis "ekonomikalıq otarlanudıñ" jaña forması bolıp tabıladı. Qazaqstannıñ strategiyalıq resurstarı birtindep sırtqı oyınşılardıñ baqılauına ötip baradı.

Vizasız rejim – investiciya ma, älde köleñkeli köşi-qon ba?

2024 jılı küşine engen vizasız rejim Qıtay azamattarınıñ Qazaqstanğa erkin keluine mümkindik berdi. Resmi bilik bwl şeşimdi "turizm men investiciyanı ıntalandıru" dep tüsindirse, halıq arasında ülken alañdauşılıq tudırdı.

Beyresmi aqparat közderi men äleumettik jelilerde Qıtay azamattarınıñ Qazaqstanda jappay mülik satıp alıp jatqanı, türli käsip aşıp jatqandığı jaylı derekter köbeyip baradı. Eñ bastısı – olardıñ sanı men is-äreketi turalı aşıq statistika joq.

Resey älsirep, Qıtay belsendilik tanıtıp otır

Ukrainadağı soğıstan keyin Reseydiñ halıqaralıq arenadağı älsireui Ortalıq Aziyada jaña geosayasi vakuum tudırdı. Bwl jağdaydı Qıtay wtımdı paydalanıp otır. Qazaqstan Qıtay üşin:

  • "Bir beldeu – bir jol" jobasındağı mañızdı tranzittik buın;
  • Qıtaydıñ batıs aymaqtarın şikizatpen qamtamasız etetin bastı baza;
  • Orta Aziyadağı sayasi ıqpalın keñeytetin geosayasi alañ.

Reseydiñ bwğan deyingi qauipsizdik "zontiginen" ayırılğan Qazaqstan üşin Qıtaydıñ köleñkesinen qaşu qiınğa soğuda.

Qorıtındı: Ekonomikalıq seriktes pe, geosayasi üstem küş pe?

Qıtaymen äriptestik Qazaqstan üşin paydalı da bolar. Biraq bwl äriptestiktiñ balansı bwzılıp, birjaqtı täueldilikke aynalıp bara jatqanı qauipti ürdis. Elimizdiñ ekonomikalıq, aqparattıq, köşi-qon sayasatı Qıtaydıñ wzaq merzimdi strategiyasımen eseptespey, beybereket jürip jatır.

Osığag oray mınaday bir swraq tuadı:
Biz seriktespiz be, älde bağınıştımız ba?

The Qazaq Times