Körneki suret. Foto: inform.kz

Sarapşılar «absurd» sanaytın daulı qaulını Ortalıq saylau komissiyasınıñ (OSK) basşılığı «wsınım» deñgeyinde ekenin aytıp, özinşe täpsirledi.

Berik Imaşev bügingi jiında jaqında qabıldanğan bayqauşılar qızmetin şekteytin qaulığa qatıstı äleumettik jeli men aqparat qwraldarında jariyalanğan sıni pikirdi «haypqa» balap, «keybiri qwjattı tolıq oqıp, jete tüsinbey, sınauğa asığadı» dedi. Törağanıñ aytuınşa, tipti saylau procesin jetik meñgergen käsibi tilşilerdi joqtıñ qası.

Törağanıñ sözinen keyin OSK tüsinikteme anıqtamasın tarattı. Onda bılay delingen:

Zañdı twlğalardıñ jarğısında azamattardıñ sayasi qwqıqtarı men bostandıqtarın iske asıruğa jäne qorğauğa bağıttalğan maqsattıñ boluı bayqaudı jüzege asıruğa qwqıq beredi.

Azamattıq kodekstiñ talaptarına säykes (141, 106, 107-baptar) zañdı twlğanıñ qwrıltay qwjattarında onı qwrudıñ mäni men maqsattarı körsetiluge tiis.

Kommerciyalıq emes wyımdardıñ, onıñ işinde qoğamdıq birlestikterdiñ jarğılarında zañdarda tıyım salınbağan özge de qızmetpen aynalısuğa jol beriletinin körsetu qızmettiñ kez kelgen türimen aynalısu mümkindigin bildirmeydi.

Osınıñ negizinde OSK Qaulısında jarğıda azamattardıñ sayasi qwqıqtarı men bostandıqtarın iske asıruğa jäne qorğauğa bağıttalğan maqsattıñ boluı qajettigi turalı ereje qamtılğan.

Wyımdar uäkilettik bergen adamdar olardı tiisti saylau komissiyaları bayqau sub'ektileri retinde tirkegennen keyin jariya-qwqıqtıq qatınastardıñ qatısuşıları boladı. Zañ boyınşa olardıñ ökilettikteri tiisti türde resimdeldi, onıñ işinde jarğıdan üzindilermen rastaldı.

OSK: foto-, audio jäne beynejazbanı jüzege asıruğa tıyım salınbaydı, biraq olardı paydalanu zañ şeñberinde boluı tiis

Ortsaylaukom qaulısı foto-, audio jäne beynejazbanı jüzege asıruğa tıyım salmaydı. Ol foto jäne beynejazbanı jüzege asıru dauıs beru qwpiyasın jäne saylauşılardıñ derbes derekterin qorğaudı eskere otırıp jürgiziluge tiis ekenin eskertedi.

Foto-, audio-, beynetüsirilimdi jüzege asıru boyınşa is-äreketter baqılauşığa saylau procesiniñ barısın ob'ektivti bağalauğa, onıñ işinde azamattıq, qılmıstıq ister jäne äkimşilik qwqıq bwzuşılıq turalı ister boyınşa däleldemeler retinde paydalanu üşin ıqtimal zañ bwzuşılıqtardı tirkeuge mümkindik beredi.

Bwl, eger olar zañnamada közdelgen talaptardı saqtay otırıp alınğan bolsa, mümkin. Bwl rette bayqauşılar bwzuşılıqtar turalı öz twjırımdarın naqtı jäne tekseriletin däleldemelerge negizdelui tiis ekenin eskergen jön.

Osılayşa, tüsirilgen foto-, beyne-, şığarılğan audiojazbalar maqsatı boyınşa, yağni is-äreketterge arnayı bağa beruge uäkiletti tiisti organdar qarağan kezde bwzuşılıqtardıñ däleli retinde paydalanıluı tiis.

Eger bayqauşı foto-, audio-, beynetüsirilimdi: osınday jazbalardı ornalastıruğa, iluge, jariyalauğa paydalanğısı kelse, onda bayqauşı QR Azamattıq kodeksiniñ (145 bap) talaptarın saqtauı tiis.

BAQ-ta foto jäne beynematerialdardı paydalanu üşin saylau uçaskesindegi adamdardıñ kelisimi talap etilmeydi

«BAQ turalı» Zañnıñ 14-babınıñ 1-1-tarmağına säykes bwqaralıq aqparat qwraldarına bwqaralıq aqparat qwraldarınıñ önimin dayındau, jariyalau, qayta şığaru jäne taratu kezinde mınaday jağdaylarda beynelenetin adamnıñ kelisimi talap etilmeydi:

1) Eger osı adam oyın-sauıq mädeni-bwqaralıq, mädeniet salasında äleumettik mañızı bar, sporttıq-bwqaralıq is-şaralarğa, beybit jinalıstarğa jäne özge de jariya is-şaralarğa qatıssa nemese qatıssa;

2) Eger taratılatın aqparatta adamnıñ beynesi jäne osı adamnıñ qızmettik jäne (nemese) jariya qızmetine baylanıstı mälimetter qamtılsa, sonday-aq onı adamnıñ özi, onıñ zañdı ökili nemese uäkiletti adam qoljetimdiligi şektelmegen közderde jariyalasa, tıyım salınadı.

Saylau uçaskelerinen beynetranslyaciyanı jüzege asıru zañnamada közdelmegen

Zañnamada saylau uçaskelerinen beynetranslyaciya jürgizu qwqığı közdelmegen.

«Baylanıs turalı» Qazaqstan Respublikası Zañınıñ 2-babınıñ 61-tarmaqşasına säykes jazba (foto-, audio jäne beyne -) translyaciyağa (tikeley efirge şığuğa) wqsas sanat bolıp tabılmaydı. Osıdan osı procesterdi retteu bölek jürgizilui kerek.

Bwl jağdayda baqılauşılar saylau procesiniñ zañdı qatısuşıları bolıp tabıladı, säykesinşe olardıñ qızmeti saylau turalı zañmen jäne basqa zañnamamen naqtı retteledi. Qızmetti retteu tek mindetterge ğana emes, sonımen qatar öz funkciyaların jüzege asıratın baqılauşınıñ saylau uçaskesinen beyne habar taratu qwqığınıñ bolmauın qamtitın qwqıqtarğa da qatıstı.

OSK qabıldağan jaña qaulıda saylaudı baqılauğa qwqığı bar wyımdar ğana saylau uçaskesindegi dauıs berudi qadağalay alatını, al foto-videoğa tüsiru üşin saylau komissiyasınıñ rwqsatı kerek ekeni aytılğan. Osığan deyin täuelsiz bayqauşılar bwl talap zañğa qayşı dep atağan.

10 qañtarğa belgilengen mäjilis jäne mäslihat saylauına 5 partiya qatısadı: «Nwr Otan», «Aqjol», «Adal», «Auıl» jäne «Qazaqstan halıq partiyası». OSK mälimetinşe, bes partiya mäjilis saylauına 312 kandidat (90 äyel, 222 er adam) wsınğan. Kandidattardıñ ortaşa jası - 46,7. Eñ jası - 25-te.

"The Qazaq Times"