COVID-19: Älem ahualı jäne ekinşi tolqınnıñ qaupi

Älem boyınşa 31 millionnan astam adam koronavirus jwqtırğan. Qaytıs bolğandar sanı 970 mıñğa juıqtadı. Alğaş Qıtaydıñ Uhan' qalasında tirkelgen qauipti indettiñ ekinşi tolqını beleñ alğandıqtan, älem ahualı kürt naşralaydı dep DDSW dabıl qağıp otır.

Amerika antirekord ornatqan elder tiziminde birinşi orında twr. Mwnda tirkelgen derekter sanı 7 millionğa tayasa, 200mıñnan astam adam ajal qwşqan. Key ştat twrğındarı Aq üydiñ koronaviruspen küres şaralarına qarsı. Sol sebepti Los-Andjeleste ereuil ötti. Jiılğan jwrt AQŞ-tıñ älemdik «antireytingte» köş bastap twrğanına Donal'd Tramp kinäli deydi.

Europa elderindegi jağday da mäz emes: memleket basşıları koronavirustıñ ekinşi tolqınınıñ bastalğanın jariyalap, saqtıq şaralarınqaytadan küşeyte bastadı. Germaniyada epidahualdıñ naşarlauına baylanıstı tört qala karantinge jabılıp, aumaq boyınşa şekteu şaraları küşeytilmek. Elde jalpı sanı 277 mıñnan astam keys tirkelgen. Virus deregi anıqtalğan twrğındar qatarı kün sayın köbeygen. Bavariyada beysenbiden bastap sırtta maska tağu rejimi engizildi. Därigerler nauqastardıñ köbi mektepterde, qoğamdıq orındar men bosqındarğa arnalğan jataqhanalarda anıqtalıp jatqanın habarlaydı. Mısalı, Soltüstik Reyn-Vestfaliyada şamamen 7 mıñğa juıq oquşı men 600 mwğalim karantinde otır.

Germaniya virusologtarı öndirgen virusqa qarsı vakcina zertteudiñ üşinşi fazasında. Josparğa säykes, jıl soñına qaray nemese kelesi jıldıñ basında Germaniyada indetke qarsı vakcina dayın boluı kerek. Eldegi ekpe öndiretin «Biontech» kompaniyasınıñ ökilderi «Aldağı uaqıtta 750 mln doza vakcina öndirmek niette. Alayda bwl mölşer tek 375 mln adamğa jetedi. Mäselen, twrğındar ekpeni eki märte qabıldauı tiis», – deydi.

Wlıbritaniyada koronavirus indetiniñ örşuine baylanıstı jaña şekteu şaraları engizildi. Elde indettiñ ekinşi tolqını bastalğan. Aurudı jwqtırğandar sanı ösip keledi. Virustıñ taraluın tejeu maqsatında ükimet qatal şaralardı engizdi. Büginnen bastap meyramhanalar sağat keşki onğa deyin ğana jwmıs isteydi. Barlıq mekeme qızmetkerleri betperte tağuı tiis. Sonday-aq üylenu toylarına şaqıruğa rwqsat etilgen qonaqtar sanı 30-dan 15-ke deyin qısqardı.

Wlıbritaniya prem'er-ministri Boris Djonson: «Qıs bastalısımen virustıñ taraluı küşeyedi. Soñğı eki aptada auruhanağa tüsken nauqastar sanı eki ese arttı. Karantinnen keyin äreñ degende qalpına kele bastağan käsiporındarğa şekteu keri äser tigizetinin bilemin. Degenmen, virustıñ taraluına jol bermeu üşin birqatar şaralardı qolğa aluğa tura keledi», – deydi.

Euroodaq pen NATO-nıñ ştab-päteri ornalasan Bel'giyada da koronavirus keysi artqan. Aymaqta älem boyınşa jan basına şaqqandağı ölim-jitimniñ eñ ülken körsetkişi tirkelgen. Büginde infekciyadan köz jwmğandardıñ sanı 10 mıñğa juıqtadı. Al pandemiya bastalğalı indettiñ ilmegine ilingenderdiñ qatarı 103 mıñğa jetti. Äzirge kompaniyalar, öndiris orındarı jäne mektepter äzirge bwrınğı rejimde jwmıs isteude. Al qızmetkerler men oquşılardan virus anıqtalsa, sınıptar ne jeke departamentter karantinge jabılatın boladı. Qazir elde 6 mektep jwmısın toqtattı.

Ispaniyada indetpen küreske äskeriler jwmıldırılmaq. Olar twrğındardıñ karantin talaptarın saqtauın baqılauğa aladı. Bwl erejeni el prem'er-ministri Pedro Sançes engizdi. Qazir Ispaniya astanasında koronavirus diagnozı qoyılğan nauqastardıñ qatarı asıp baradı. Auruhanada jatqandardıñ sanı da ösude. Aymaqtağı epidemiologiyalıq ahualdıñ kürdelenuine baylanıstı bilik Madridtiñ 37 audanında şekteu şaraların qatañdattı.

İndettiñ ekinşi tolqını beleñ alğan Grekiya men Türkiyada därigerler narazılıq bildirdi. Türkiyada bir apta boyı densaulıq saqtau qızmetkerleriniñ narazılıq şerui ötti. Türik medicina qauımdastığına müşe därigerler indetke qarsı küresti küşeytip, indetke şaldıqqan äriptesteri üşin ötemaqı berudi sonday-aq, ükimettiñ koronaviruske qatıstı statistikanı aşıq jariya etuin talap etti. Narazılıq şeruine qatısuşılardıñ aytuınşa, resmi epidemologiyalıq körsetkişter şınayı statistikadan alşaq. YAğni azaytıp körsetiledi. Bwl indetke qarsı küres barısındağı şaralarğa keri äser etip otır deydi därigerler.

Bwl mäselege qatıstı resmi mälimdeme jasağan Türkiya densaulıq saqtau ministri Fahrettin Qoja: «Eldegi epidemologiyalıq jağdaydı bwrmaladıq delik, onı qaydan bilip otırsız? Kündelikti reanimaciyadağı nauqastardıñ artıp jatqanın aytamın. Jağday öte qiın deymin. Ötken aymen salıstırğanda auır jağdaydağı nauqastar sanı 100% östi dep aytamın. Köz jwmğandar sanın aşıq türde jariyaladım. Ötken aymen salıstırğanda 4,5 ese köp. Osı kezeñde densaulıq saqtau salasına jüktemege qatıstı şığarğan kestede eşqanday qatelik joq», – deydi.

Koronavirus deregi boyınşa antirekord ornatqan memleketter qatarında Ündistan (5,65 mln keys), Braziliya (4,57 mln) men Argentina bar. Älemdik antireytingtiñ ondığına kirgen Argentinada rastalğan derekter sanı 640 mıñnan asadı. Soğan qaramastan bilik karantin engizudiñ qajeti joq dese, argentinalıqtar şekteu şaraların jeñildetkenine qarsı. Osığan baylanıstı Buenos-Ayreste medicinalıq qızmetkerler narazılıq akciyasın wyımdastırdı.

Reseyde koronavirus jwqtırğandar sanı 1,12millionğa jetti. Jaqında reseylik COVID-19 dertine qarsı jaña vakcina sınaqtan ötkizilmek. Preparat Çumakova atındağı ğılimi federaldı ortalığınıñ mamandarımen äzirlenip jatır. Vakcinada jasandı älsiz virus qoldanıladı. Düniejüzilik Densaulıq saqtau wyımdarınıñ talabı boyınşa zertteu jwmıstarına 3 mıñnan astam erikti jwmıldırılğan. Boljam boyınşa klinikalıq sınaq qaraşa ayında ayaqtaluı tiis.

Ukrainada osığan deyin 181mıñ adam virus jwqtırsa, Belarus'te nauqastar sanı 80 mıñğa juıqtadı. Däl qazir Belarus' halqı koronaviruspen emes, «ädiletsiz sayasatpen», bilikpen küresude.

Düniejüzilik densaulıq saqtau wyımınıñ resmi mälimeti boyınşa, Qazaqstanda 138 542 adam koronavirus auruına şaldıqqan. 2043 adam qaytıs bolğan. Keşe (22 qırküyek – red.) elde 76 adamnan koronavirus deregi anıqtalğan. Osılayşa dert jwqqanı PTR-testimen rastalğandar sanı 107 450 adamğa jetti. Basım böligi jazılğan. Naurız ayınan beri 1703 adam qaytıs bolğan. Bwl statistikağa «ilespe aurulardan» qaytıs bolğan jüzdegen adam ölimi engizilmegen.

Qazaqstan Densaulıq saqtau ministrligi elde epidemiologiyalıq ahual twraqtaldı dese de, pnevmoniya statistikası äli künge deyin qwbılıp twr. Koronavirus infekciyasınan qaytıs bolğandar sanı da artıp jatır.

"The Qazaq Times"