Bwdan 19 jıl bwrın AQŞ-tıñ sol kezdegi prezidenti kişi Buş jalpaq älemge jar salıp, «terrorizmge qarsı soğıs» bastalğanın aytıp edi. Sodan beri Qwrama Ştat äskerleri älemniñ qanşama jerinde terrorlıq toptardı izdep basıp kirdi, qanşama jerde äskeri operaciyalar jürgizdi. Jıl sayın älem elderi terrorizmge qarsı kürestegi tolıp jatqan nätijelerin aytıp maqtanadı, alayda, bwl soğıs äli tolastağan joq anıq jeñimpazda anıqtalğan emes. Esesine memleketterdiñ terrorizmge qarsı küreske bölinetin qarjısı jıl sayın artıp baradı. Atalmış soğıstıñ jeñimpazı bola ma? Bwl soğıs älemdi qayda alıp baradı? Terrorizmge qarsı kürestiñ nätijesi bar ma? Adamdar keyde beybitşilik üşin küresip jatırmız dep sanaydı, biraq tüpsiz soğıs, jeñimpazı men jauı da anıq emes soğıs adamdardı oylandırmay qoymaydı.

Jaqında ğana Britaniyanıñ Reding qalasında jürginşilerdi pışaqtau oqiğası pandemiya kezinde de terrorlıq äreketterdiñ joğalıp ketpegenin körsetti. Köptegen elderde qauipti indetke baylanıstı qalıptı ömir dağdısı özgergenimen, soğıs örti twtanğan elderde sol bayağıday qırğınşılıq tolastağan joq. Auğanstan, Siriya, Liviyada äli de mıltıq üni tolastağan emes.

Amerikalıqtardıñ ömir dağdısın özgertken, oğan qosa älemge ülken özgerister alıp kelgen «11 qırküyek» oqiğasına qatıstı alaböten pikirler jıl ötken sayın küşeyip kele jatır. Bwl oqiğanı Qwrama Ştattıñ ükimetine ıqpal etetin iri wyımdar arnayı wyımdastırğan degen boljamdar da joq emes. Soğan qaramastan, terrorizmge qarsı soğıs dabılı äli de dünieni dürildetip twr.

20 jılğa juıq uaqıt terrorizmge qarsı küres äreketterin baqılap kele jatqan qoğamdıq wyımdar da bar. Sonıñ biri – Strategiyalıq dialog institutı. Keybir sarapşılardıñ pikirinşe, Qwrama Ştattar terrorizmge qarsı küreste äuel bastan tura emes joldı tañdağan. Aytalıq, Buş terrorizmge qarsı küresti jariya ete otırıp, «ne bizdi qoldaysıñdar, ne bizge jau bolasıñdar» degen wstanımda boldı. Uaşingonnıñ bwl wstanımı özge Batıs elderi üşin ıñğaysız jağday tudırdı. Olar üşin derbes taldau jasau mümkindigi qalmadı. Nätijesinde terrorizmge qarsı kürestiñ dabırı küşeygen sayın önimdiligi jıl ötken sayın tömendep ketti.

Aytalıq, AQŞ pen Britaniya Irakqa basıp kirip, Saddam Huseyindi qoldağan policiya men armiyanı tarattı. Nätijesinde köp uaqıttıq dağdarıs pen jwmıssızdıqtan keyin eldegi bosap qalğan qarulı eñbek küş terroristerdiñ qatarın köbeytti. Obama twsında terrorizmge qarsı kürestiñ ritorikası özgergenimen taktikası sol qalpında qalıp qoydı, nätijede äskerler qatısqan operaciyalar azayğanımen, dron arqılı şabuıldar köbeygen. Al, Tramp bilikke kelgennen keyin, «AQŞ-tı birinşi orınğa şığaramın» degen wstanımda sayasat alıp bardı. Onıñ twsında terrorizmge qarsı kürestiñ şığındarı tömendeydi dep kütilgen, kerisinşe äskeri şığındardıñ arta tüskeni mälim boldı.

Mälimetterge qarağanda, qazirge deyin terrorizmge qarsı küreske 1 trln dollar köleminde qarajat jwmsalğan. Onıñ basım köbi dron şabuıldarı men mälimetter jinauğa jwmsalğan. Al, ekstremizmniñ aldın alu üşin jwmsalğan qarjı tım mardımsız. Terrorizmge qarsı soqqı berudiñ jıl sayınğı nätijelerine qaramastan, sarapşılar bwl soğıstıñ jaqın arada toqtamaytının kesetedi. Sebebi, kürestiñ köbi derlik ekstremizm zardaptarı men nätijelerimen bolıp jatır, al onıñ qaynar közin tübegeyli üzuge eşkimniñ qwlqı joq.

“The Qazaq Times”