Bıltır Beyjiñ biliginiñ Şınjañğa qatıstı sayasatın äşkerelegen birqatar mañızdı sayasi qwjattardıñ «sırtqa şığıp ketkeni» belgili. Resmi Beyjiñ bwl qwjattarğa qatıstı ayıptaulardı joqqa şığardı jäne Şınjañdağı äreketterin terrorizmge qarsı küres dep tüsindiruge tırıstı. Biraq, däl osı taqırıptar turalı arnaulı zerttegen mamandar atalmış qwjattardıñ qoldan jasalmağanın, şın mänisinde Beyjiñ biliginiñ Şınjañdağı etnikalıq azşılıqtarğa, mwsılmandarğa qarata jürgizip otırğan sayasatı ekenin aytadı.

Qıtay ükimetiniñ Şınjañ sayasatı boyınşa tanımal sarapşı Edrian Zenz atalğan qwjattar Beyjiñ biliginiñ dini azşılıqtıñ qwqığın taptap jatqanın anıq däleldeydi degen pikirde. Sol eldegi jäne şaqırtumen barğan BBC jurnalisteri de öz bastarına töngen qaterge qaramastan birqatar mälimetterdi sırtqı älemge alıp şıqtı. Beyjiñniñ qwjattarı men BBC jariya etken mälimetterdegi säykestik te Qıtay ortalıq ükimetiniñ ŞWAR jerindegi wlttıq sayasattınıñ wşqarılığın odan sayın deleldey tüsedi.

Jariya bolğan Qıtay qwjattarı. Foto: BBC

Atalğan qwjattarda adamdardı lagerlerge qalay qamau, olardı qalay «tärbieleu», tärbieşiler şeşimdi qalay qabıldauı kerek degenge deyingi barlıq mäseleler körsetilgen. Tipti, olardıñ lagerge qamalğandardıñ tuıs-tuğandarın baqılap, lagerden şığu-şıqpauı turalı soñğı şeşimdi qanday jağdayda jasauı kerek degenge deyin körsetilgen. Qwjattardıñ jariya bolğan üzindilerinen hidjap kigeni üşip, namaz oqığanı men oraza wstağanı üşin, tipti telefondarınan islam dinine qatıstı viedo nemese audio materialdardıñ tabılğanı üşin qamalğan adamdar turalı jazılğan.

Şınjañdağı lagerlerge dini azşılıq ökilderi 2017 jıldan bastap qamala bastağan. Ol üşin arnayı toptar qwrılıp aldımen üy-üydi aralap mälimet jinağan. Olardıñ jinağan mälimetteri de külkili, qay küde qanşa «Qwran» kitabı bar, qanşa jaynamaz, qanşa arabşa dwğalıq twmarlar bar degenge deyin tizip şıqqan.

Soñğı uaqıtta Batıs elderi Qıtaydıñ bwl qwjattarına baylanıstı ayıptaudı qayta küşeytti. Şınjañ sayasatına qatıstı Beyjiñ biligin ayıptauşı aqparat qwraldarınıñ qatarı köbeye tüsti. Bwl dağı Qıtay ükimetine degen qısımdı arttırıp keledi.

“The Qazaq Times”