Janbolat Mamay: Jañaözendikter naqaq oqqa wşqanda sol «ayaq sındırğış» «batırlar» qayda qaldı?

12 jeltoqsan Talğat Rısqwlbekov, Gülbahram Jünis, Bolat Qwrımbaev, Gülmira Mwstafina bastağan belsendiler qaznette jeldey esken baspasöz mäslihatın ötkizdi. Jiın kezinde jeltoqsan qwrbanı Qayrat Rısqwlbekovtiñ tuısı Talğat Rısqwlbekov «16-şı jeltoqsan küni alañğa şıqqan azamattardıñ ayağın sındırıp, kekilin qayırıp, jağın ayıratındığın» aytqan bolatın.

Äleumettik jeli qoldanuşıları azamattıq qoğamda «radikaldı dini ağımnıñ ökili» dep jii sınalatın Talğat Rısqwlbekovtıñ sözin ayıptap, onıñ «jeke eskertuin» demokratiyalıq principterge jatpaytının aytıp talqılauda. Sonıñ işinde Demokratiyalıq partiya wyımdastıruşılarınıñ  biri, qoğamdıq belsendi, jurnalist Janbolat Mamay öziniñ facebook parağında «ötkir qaytarım» jazbasın jariyaladı.

"Jeltoqsan qaharmanı Qayrat Rısqwlbekovtiñ inisi Talğat «16 jeltoqsan küni mitingige şıqqandardıñ ayağın sındırıp, jağın ayıramın» dep mälimdepti.
Osığan baylanıstı Talğat Rısqwlbekovke mınanı aytar edim.
Birinşiden, halıq qay küni mitingige şıqsa da, biliktiñ sayasatına qaşan narazılığın tanıtsa da, bwl qalıñ jwrtşılıqtıñ erki. 16-17 jeltoqsan küni şığa ma, älde basqa kezde alañdarğa bara ma, — onı halıq şeşedi. Eger ondağan mıñ adam Jeltoqsan men Jañaözen qwrbandarın eske alamız, ruhına tağzım etemiz, qwran bağıştaymız dep şıqsa — qaysibiriniñ «jağın ayırıp» jürer eken Talğat?
Ekinşiden, Talğat mırza «ayaq sındırğış, jaq ayırğış» bolsa, 2011 jılı 16-jeltoqsan küni bilik Jañaözende qandı qırğın jasap, beybit mwnayşılardı atıp jatqanda qayda qaldı? «Oñbağan bilik, Jeltoqsan bozdaqtarın eske alıp jatqanda, qan tökkenderiñ qalay? Halıqqa nege oq atasıñdar? Beybit mwnayşılardıñ mäselesin şeşudiñ ornına olardı nege jazıqsız qırasıñdar?!» dep biliktiñ şındıqpen nege «jağın ayırmadı»?! Sol kezdegi işki ister ministri Qasımov «Aqtauda halıq köşege şıqsa, tağı da oq atuğa bwyrıq beremin!» degende «ayaq sındırğış» «batırlar» qayda qalıptı? Sonda biliktiñ qantögis jasap, resmi derekter boyınşa, 17 adamnıñ Jeltoqsan qwrbandarın eske alatın küni qaza boluı — «jaq ayırğıştardı» aşulandırmaytın mäsele me edi?
Üşinşiden, Jeltoqsan qaharmandarı men bozdaqtarı Almatı alañına şığıp, Kolbinniñ ketuin talap etip, wlttıq müddeni qorğap şıqpağanda, qazirgi künimiz qalay bolar edi? Olardıñ alañğa, BEYBİT MITINGİGE şığuı Qazaqstannıñ täuelsizdigin jaqındatıp, wlttıq ruhımızdı serpiltip tastağan joq pa edi? Sol kezde biliktiñ aytaqtauımen «drujinnikter» şığıp, armaturalar alıp, beybit qazaq jastarınıñ «ayağın sındırğandar» az bolğan joq. Biraq, qazaq jastarı bwdan da qorıqpay, öz talaptarın köterip twrıp aldı. Jeltoqsannıñ ruhı — batıldıqtıñ, erliktiñ, Otansüygiştiktiñ simvolı! Qazirgi «jeltoqsandıqtar» «ayaq sındırıp, jaq ayırğanı» sol kezdegi nağız Jeltoqsan batırlarınıñ erligine qayşı emes pe?
Törtinşiden, «ayaq sındıramın» dep qorqıtu — ozbır basqınşı bilikke tän äreket. 1986 jılğı Jeltoqsannıñ ızğarlı künderi qanşama qazaq jastarın wrdı-soqtı, azaptadı, qinadı, ayağın da sındırdı, basın da jardı, közin de şığardı. Qanşama qazaq jastarı qaza boldı! «Metel'» operaciyası wyımdastırılıp, jastardı qırıp salğan joq pa? Qayrat bastağan batırlar keyinnen sol ozbır biliktiñ qılmısınan abaqtıda qaza boldı! Bwl oñbağandıqtı basqınşı bilik, Kreml' jasadı deyik. Al «ayaq sındıramın» dep qoqan-loqı körsetip otırğan bügingi Talğattardıñ sol ozbırlardan qay jeri artıq sonda?! Mekkede «jambastan tebedi» dep Tazabekov şıqtı. Sonda bwlar halıqtı «wrıp-soğıp», azaptap, qanday wşpaqqa şıqpaq?!
Besinşiden, 16-17 jeltoqsan künderi nege eñ joğarı lauazım ieleri halıqpen birge alañğa şığıp, Täuelsizdik qarlığaştarı men Jañaözen qwrbandarınıñ aldında bas imeydi? 16 jeltoqsan — Wlttıq aza twtu küni bolıp jariyalanu kerek! Kerek deseñiz, bwl wlttıq birlik küni boluı kerek. Prezidentinen bastap qarapayım azamatına deyin alañğa barıp, bozdaqtarğa qwran bağıştap, ruhtarına tağzım etu qajet! Jeltoqsan men Jañaözen qwrbandarın mäñgi wmıtpaymız dep kelui kerek bäri. «Barlıq bilik ökilderi alañğa şıqsın. Esimov te sol küni tuğan künin toylamay alañğa kelsin, äytpese, aqiqatpen jaqtarıñdı ayıramın» dese, bir säri, Talğattıñ. Al Jeltoqsan men Jañaözendi eske alamız degen halıqqa doñaybat şeguine jol bolsın!
Meniñşe, 16-jeltoqsan — wlttıq qasiret küni. Bwl küni barlığımız Jeltoqsan men Jañaözen qwrbandarın eske alıp, qwran oqıp, batırlarımızdı ardaqtaytın kün! Bwl küni teledidardağı barlıq oyın-sauıq toqtatılıp, arzan külki emes, halıqqa bozdaqtarımız turalı körsetilip, aytıluı kerek. Osını tüsinetin, biletin kez jetti ğoy?!"

"The Qazaq Times"