Büginde ğalamtordıñ qarqındı damuı twrmıs-tirşiligimizge köp özgerister alıp keldi. Qolaylılıqtar men qaterler de sonıñ işinde. Älemniñ tükpir-tükpirinen «jar izdegen» sıbay saltañ boydaqtar men «aq boz attı hanzadasın kütken» swlu sılqımdar äleumettik jeli arqılı tanısıp sırlasu qalıptı qwbılısqa aynaldı. Wltı, dini, tiliniñ wqsamastığına qaramastan jat mädenietke qızığuşılıq artıp baradı. Alayda, osı qwbılıstan paydalanıp ğalamtor arqılı alayaqtıqpen aynalısatındar köptep payda boluda.

Europalıq jeli monitoringi kompaniyası DatingScams jaqında jariyalağan statistikalıq mälimetinde, Şığıs Europa jäne älemniñ özge jerlerinen ğalamtorda alayaqtıqpen şwğıldanatın 19057 swlu sılqımdı anıqtalğan. Bwlar äleumettik jelilerde tanıstıq arqılı käsibi türdegi alayaqtıqpen aynalısatın jeli twtınuşıları. Atalğan kompaniya bwlardıñ üstinen keşegi künge – 26 naurızğa deyin 214693 şağım tapsırıp alğan. Statistikalıq mälimet boyınşa bwl «swlu aldamköster» Belarus', Polşa, Çehiya jäne basqa da Şığıs Europa elderinde köbirek tirkelgen. Bwl turalı qıtaylıq "Şinlañ" saytında da arnaulı zertteu maqalası jariyalanğan bolatın.

Onıñ sebebiniñ bir wşı Europanıñ ekonomikalıq qwldırauınan kelip şığadı. Jwmıssızdıq pen äleumettik qiınşılıqtar sebebi köptegen qoğam müşelerin qılmısqa itermeleytini anıq. Al, ğalamtordıñ damuı, onıñ elder men öñirlerdi twtastıruı baukespelik pen aldamköstikti äleumettik jelilerge alıp kirdi. Al bwl tekti alayaqtardıñ aldau täsili de är türli. Köbinese qoldanatın täsilderi elektrondı hat sandıqqa jan tebirenterlik ğaşıqtıq hat joldau, äserli kezdesuge şaqıru, köz arbaytın surettermen eliktiru, bir auıq twraqtı baylanıs arqılı senimge kiru, köñil jıqpas köngiştikpen özine şırmap, sizdi swlumen bolatın bolaşaq künderdi elestetuge itermeleu, soñında öziniñ aqşasız qalğanın nemese ömirden zäbir japa şegip jatqanın, bolmasa sizge kezdesuge qaltası kötermeytinin aytıp, meyirimdilik, mahabbat üşin dünieni tärk etu, dostar ara qolğabıs etudi köldeneñ tartu.

Bir qarağanda qarapayım köringen osı täsilder, «kerbez aldauşılardıñ» kisini tañ qaldıratın käsibi şeberligi arqılı tolıqtay jüzege asadı. Köbinese bwnday alayaq swlulardıñ sureti özgelerden wrlanğan bolıp keledi. Tipti keybir swlu sılqımnıñ artında arnaulı kiber qılmıstıq toptar jwmıs jasaydı.  Al käsibi alayaqtar kezdesu arqılı da maqsattarın jüzege asıradı. DatingScams kompaniyasınıñ mälimetine qarağanda europalıqtar közqarasında mwnday aldamkösterdiñ bäri äyelder dep qalıptasıp ülgergen. Alayda, "alayaq swlulardıñ" er adam boluı da mümkin ekenin,  bir nemese birneşe adam, tipti odanda köp adamdardan qwralğan qılmıstıq top boluı ğajap emes ekenin eskertedi. Kerbez sılqım aldamkösterdiñ negizgi nısanası tez ğaşıq bolıp qalğış Batıs Europa, AQŞ jäne Qıtay qatarlı elderdiñ aq jağalı, qaltalı nemese ortaşa kiristi jigitteri bolıp keledi.

Baukespeliktiñ şıñına şıqqan swlular alğaşqı kezdesude-aq «aq boz attı hanzadanıñ» qaltasın tügel qağadı. Şığıs Europada twratın AQŞ elşilikteri men AQŞ FBI qızmetkerleri kün sayın osınday şağımdardı tapsırıp aladı. Olardıñ körsetken mälimeti boyınşa, şığıs europalıq swlular köbinese AQŞ-tağı azamattardan oğan kezdesu üşin viza tölemi, twrmıstıq jäne jol şığındarın talap etedi eken. Keyde bank senim kartalarınıñ mälimetterin alu arqılı hakerlik äreketpen aqşasına wrlıq jasaladı. Äleumettik jeli arqılı jasalğan mwnday qılmıstarda suret pen jekelik informaciyalardıñ bäri de jalğannan bolğan jağdayda tekserip anıqtau asa qiınğa tüsedi.

Europalıq jeli qadağalau departamentteri barlıq «şığıs europalıq swlu ötirikşilerge» arnaulı qara tizim qoydı. Al AQŞ memlekettik organdarı men elşilikteri Şığıs Europadağı amerikalıqtarğa aldın ala eskertuler men mälimetter beru şarasın qoldanıp otır. Qazaqstanda da internet qauipsizdik qızmetin ükimettik qadağalaudan tıs, jekelegen azamattardıñ asa qırağı boluına tura keledi.

“The Qazaq Times”