AQŞ-tıñ sınaqtan sätti ötken qanattı zımıranı. Foto: VOA

Bwdan birneşe apta bwrın Amerika Qwrama Ştattarı "Qırği-qabaq soğıs" kezinde Mäskeumen qol qoyısqan orta jäne qısqa qaşıqtıqtağı zımırandardı şekteu turalı kelisimnen şığıp ketken bolatın. Sonday-aq, ötken aptanıñ soñında atalğan kelisimnen şıqqannan keyingi alğaşqı zımıran sınağın ötkizdi. Jaña qanattı zımıran 500 şaqırımdağı közdeuli nısanağa däl tiip, sınaq sätti ayaqtalğanı turalı habarlanğan. Osığan baylanıstı Resey men Qıtay keşe qatarınan mälimdeme jasap, AQŞ-tıñ zımıran sınağı jaña qaru-jaraq jarısına itermeleydi dep ayıptadı. 

Franciyada saparda jürgen Resey prezidenti Vladimir Putin AQŞ-tıñ jaña zımıran sınağı turalı resmi mälimdemesi jariyalanudan bwrın jasağan pikirinde: "Eger AQŞ orta jäne qısqa qaşıqtıqtağı zımırandarın ornalastırsa, Reseyde osığan wqsas jauap qaytaradı", – degen bolatın.

Qıtay Sırtqı ister ministrligi keşegi mälimdemesinde AQŞ-tıñ atalmış zımıran sınağına qatañ sögis jariyaladı. Qıtay ükimetiniñ mälimdemesinde AQŞ-tıñ qwrlıqtan atılatın orta jäne qısqa qaşıqtıqtağı zımırandardı şekteu turalı kelisimnen bas tartqanına 3 apta ğana uaqıt öte salıp jaña zımıran sınağın jasağanın alğa tarttı. "Bwl AQŞ-tıñ kelisimnen ne sebepti bas tartqanın anıq körsetip bere aladı. Bwl Qwrama Ştattıñ özine erkindik beru, ozıq zımırandardı dayındauğa mümkindik alıp, birjaqtı äskeri artıqşılıqqa wmtılu ekenin anıq däleldeydi", – degen Qıtay SİM mälimdemeşisi Gıñ Şuañ.

Bwdan bwrın AQŞ zımırandardı şekteu turalı kelisimdi jañartudı jäne oğan Qıtaydıñ da qol qoyuın talap etip kelen edi. Resey kelisimniñ jañartıluın qalamadı, al Qıtay ötken ğasırda özi kiristirilmegen kelisimge bas swqqısı kelmedi. Beyjiñ biligi AQŞ-tıñ atalmış kelisimnen şığıp ketkenin ayıptağanımen, özi de bwnday kelisimge qatısu nietiniñ joq ekenin bildirip kelgen.

Dey twrğanmen, AQŞ-tıñ jaña qanattı zımıran sınağı onıñ Euraziyadağı bäsekelesterine belgili deñgeyde qısım tüsirgeni anıq. Bwl situaciyanıñ, şamalauımızşa, eki türli damu bağıtı bar deuge boladı. Onıñ birinşisi oñ äserin kütu, yağni, AQŞ-tıñ jaña sınağı Resey men Qıtaydı jaña kelisimge köndirip, 500 ben 5500 şaqırım aralıqqa wşıp baruğa qabletti zımırandarğa şekteu qoyudıñ jaña şartı jasaluı mümkin. Al, ekinşi boljam qorqınış wyalatadı. Sebebi, AQŞ sınağınan keyin onsızda qaru-jaraq damıtuğa bwltartpas sebep taba almay otırğan äskeri derjavalar qaru jarısın bastap ketui de mümkin. Sonımen ötken ğasırdağı "Qırği-qabaq soğısı" (Orısşadan tikeley audarması boyınşa "Suıq soğıs") qaytalanıp, derjavalar arasında "qızıl şwnaq jarıs" bastaluı bek mümkin. Bwl "Üşinşi düniejüzilik soğıs" qaupin jaqındatıp, älemniñ beybitşiligi men twraqtılığına qauip töndirmek.

“The Qazaq Times”