Osıdan bes jıl bwrın (2014 jıldıñ 17-şi şilde küni) Ukraina äue keñistiginde Malaysia Airlines kompaniyasına tiesili «Boyng-777» wşağı apatqa wşırağan. Sol uaqıttan beri apattıñ sebep-saldarın anıqtaumen aynalısqan arnayı komissiya öz jwmısın qorıtındıladı.
Niderlandı eliniñ basşılığımen qwrılğan halıqaralıq komissiya qorıtındısı boyınşa, 2014 jıldıñ 17-şi şilde küni sağat 16-20 şamasında Amsterdamnan Kuala-Lumpurge bağıt alğan «Boyng-777» wşağın Reseyşil separatister basqaruındağı Donbas aymağınan 9M38 zımıranımen «Buk» jüyesi arqılı atıp qwlatqan. Sarapşılar pikirinşe, «Buk» zımıran jüyesi Donbasqa Reseyden äkelingen. Biraq komissiya qorıtındısın Resey moyındamauda.
MN17 tragediyası soñğı jıldarı europa aumağında bolğan eñ ülken äue apatı. Osı uaqıtqa deyin 298 adamnıñ ömirin qiğan adam qolınan jasalğan apattı eşkim moyınına alğan joq.
Sot nege Gaagada emes, Amsterdamda ötedi?
«Boyng-777» apatına baylanıstı sot otırısı 2020 jıldıñ naurız ayınıñ 9-ı küni Amsterdam qalası mañındağı Shiphol kompleksinde ötedi. Biraq is negizinde Gaaga sotına berilgen. Niderlandı bilik ökilderiniñ sözinşe, sottıñ Shipholda ötuiniñ sebebi Gaaga bwnday auqımdağı isti ötkizuge qauqarsız.
Bwl sot halıqaralıq tribunal ma?
İsti Gaaga sotı qarağanımen bwnı Birikken Wlttar Wyımınıñ Halıqaralıq sotımen şatastırmau qajet. Niderlandı men Avstraliya siyaqtı elder Birikken Wlttar Wyımınan MN17 isine halıqaralıq tribunal statusın berudi swrağanımen Qauipsizdik Keñesiniñ otırısında Resey bwğan qarsı şığıp, wsınıs qabıldanbay qalğan.
MN17 apatına kim kinäli?
Halıqaralıq komissiya äzirge apatqa qatısı bar delingen tört adamnıñ atın atadı. Olardıñ işinde Igor' Girkin, Sergey Dubinskiy, Oleg Pulatov esimdi üş birdey Resey azamatı men Leonid Harçenko esimdi Ukraina azamatı bar. Olardıñ barlığı özderiniñ apatqa qatısı joq ekendikterin alğa tartuda. Jıl ayağına deyin küdiktiler sanı köbeyui mümkin. Sebebi tergeu jwmıstarı äli ayaqtalğan joq.
Qılmıstıñ iste Ukraina men Reseydiñ ornı men röli qanday?
Qazirgi tañda «Boyng» bortında bolğan tört otbası Ukrainağa qarsı Europanıñ adam qwqıqtarı jönindegi sotına şağım tüsirgen. Olar resmi Kievti tiisti deñgeyde jolauşılar qauipsizdigin qamtamasız etpedi, soğıs bolıp jatqan aymaqtıñ äue keñistigin jappadı dep ayıptauda. Arız 2014 jılı berilgen. Biraq, sotı arızdı qabıldağanınan äli künge deyin rastağan joq.
Resey de atalmış iske baylanıstı jazılğan 380 adamnıñ arız-talaptarına jauap berui tiis. Arızdanuşılar Mäskeudi adamdardıñ ömir süru qwqığın bwzdı, apattıñ sebep-saldarın anıqtauğa tiisti deñgeyde küş jwmsamadı dep ayıptauda.