Qazaqstanda soñğı üş jılda 40 mlrd teñge jımqırılğan.
Memlekettik qızmet isteri jäne jemqorlıqqa qarsı is-qimıl agenttigi soñğı üş jılda jımqırılğan qarjı kölemin eseptedi. Mekeme basşısı Alik Şpekbaev: «Eldegi äleumettik mäselelerdiñ köbin jımqırılğan aqşamen-aq oñay şeşuge boladı. Qarajat tärkilenip, nauqas balalardı emdeu men köpbalalı analardı, mümkindigi şekteuli jandardı qoldauğa jwmsalsa, azamattarğa kädimgidey medeu bolar edi», – deydi. Sonımen qatar, jemqorlıqqa qarsı is-qimıl agenttigi Qazaqstandağı qwqıq qorğau organdarı men baqılauşı, qadağalauşı organdardı uaqtılı tekserip otırudı zañdı türde bekitu kerek degen wsınıs bildirip otır.
Biıl Transparency International (TI) halıqaralıq wyımı jürgizgen jıl sayınğı jemqorlıq indeksi boyınşa Qazaqstan 124 orında. Wyım esebinde 2018 jılı Şığıs Europa men Ortalıq Aziya elderiniñ «memlekettik jäne qoğamdıq salalarda sıbaylas jemqorlıq deñgeyin azaytuda ilgeri baspay, aymaqta demokratiyağa qauip töndirgeni» aytılğan bolatın.
2017 jılı jemqorlıq indeksinde 31 balmen 131-orında twrğan Qazaqstan 2018 jılı däl sonday 31 balmen eki satı tömendep, Djibuti, Gabon, Mal'div jäne Nepalmen qatarlasqan. Qazaqstan 2016 jılı jemqorlıq indeksinde 123-orında bolğan edi.
TI esebinde «is jüzinde (Şığıs Europa men Ortalıq Aziyanıñ) barlıq elderi 100 baldan 45 nemese odan da az ball aldı, korrupciyamen küreste bolmaşı ğana progress bar. Sayasi erik-jigeri joq, azamattıq instituttarı älsiz jäne sayasi bostandıqtar şektelgen qoğamda jemqorlıqtıñ älsiz qarsılıqqa boy bermey, dendey beredi» – delingen. Mwnımen qatar, «Qazirgi kezde Reseyden bastap Äzerbayjanğa deyin, Ukrainadan bastap Özbekstanğa deyin köptegen elderde köbine avtoritarlıq basqaru kesirinen demokratiyalıq instituttar men normalarğa qater tönip twr. Demokratiyası älsiz qoğamda korrupciya örşidi. Memlekettik sektordağı korrupciyamen küreste sayasi erik-jigerdiñ joqtığı azamattardıñ sayasi qwqıqtarın bwzadı, sonıñ kesirinen adamdar keyin äseri qalay boladı dep alañdap, oy-pikirin aşıq bildire almaydı, şeru ötkizu jäne birigu bostandıqtarın paydalana almaydı», – delingen.