Foto: https://finobzor.ru

Resey zımırandarı «qazaq jerine qwlauğa» kezekti märte rwqsat aldı. Reseylik zımırandardı sınaqtan ötkizu üşin Qostanay oblısı Jangeldin audanında altı mıñ gektar jer bölinedi. Jaqında Qazaqstan ükimeti osı maqsattağı kelisimniñ jobasın maqwldadı.

23 mamırda Ükimet qaulısımen maqwldanğan kelisimde Qazaqstannıñ normativtik qwqıqtıq aktileriniñ aqparattıq-qwqıqtıq jüyesinde ornalastırılğan. Kelisim jobasında: «Bayqoñır» ğarış aylağınan soltüstik bağıttağı jaña trassamen «Soyuz-2» tipti zımıran tasığıştardı wşıru, osı sındı ğarış apparattarın polyar mañındağı orbitalarğa wşırudı jüzege asıru jönindegi ıntımaqtastıq şeñberinde taraptar men qwqıq qatınastarına basqa da qatısuşılar arasındağı özara is-qimıl tärtibin retteu üşin wyımdastıru, qwqıqtıq negizdi belgileu – osı kelisimniñ mäni bolıp sanaladı», – delingen.

Qwjat jobasına säykes, Qazaqstan Reseyge Qostanay oblısınıñ Jangeldin audanında ellips nısandı, audanı 5,8 mıñ ga bolatın (N120a) jer telimin böledi. Bwl rette aymaqtı üş ret paydalanğanı üşin jılına $460 mıñ tölem Jangeldin audanınıñ äkimdigine jiberiletin boladı. Qosımşa iske qosu jüzege asırılğan jağdayda tölem ärqaysısı üşin $50 mıñ mölşerinde kelisilgen.

Mälimetter boyınşa, bölingen aymaqtı paydalanatın wyım men («Bäyterek» Qazaqstan – Resey birlesken käsipornı» AQ) iske qosudı jürgizetin wyımnıñ («jerüsti ğarış infraqwrılımı ob'ektilerin paydalanu ortalığı» FMBK) qarajatı esebinen halıqtıñ jäne aumaqtardıñ qauipsizdigi qamtamasız etiletin boladı. Atap aytqanda, dala örtiniñ aldın alu; zımıran-tasığış bölikteriniñ fragmentterinen uaqtılı tazartu; lastanğan jer telimderin detoksikaciyalau; bölingen jer men şektes aumaqtardağı flora, fauna jağdayınıñ jıl sayınğı monitoringi jäne t.b.

2014 jılğı jeltoqsanda Qazaqstan men Resey «Soltüstik traektoriya» dep atalatın «Bayqoñır» ğarış aylağınan wşıru kezinde tasımaldağış zımıran bölikteriniñ qwlau audanı retinde jer uçaskesin beru jäne paydalanu şarttarı turalı ükimetaralıq kelisimge qol qoyğan. Qwjatqa säykes Qazaqstan Reseyge jalpı audanı 63,2 mıñ ga bolatın N120 audanın böldi (onıñ işinde 22,52 mıñ ga Aqtöbe oblısında jäne 40,68 mıñ ga Qostanay oblısında). Atalğan audandardı paydalanğanı üşin tölem jılına $460 mıñ mölşerinde. «Soyuz» ülgisindegi tasımaldağış zımırandar sanına baylanıstı Aqtöbe men Qostanay oblıstarı arasındağı tölem tiisinşe $103 mıñ jäne $357 mıñ mölşerinde. «Soltüstik» traektoriyası boyınşa belgilengen qajetti audan 1994 jılğı 10 jeltoqsandağı «Bayqoñır» keşenin jalğa alu şartında közdelmegen. Sondıqtan da Qazaqstan arnayı tärtippen jıl sayın birneşe osınday sınaqtardıñ jürgiziluine rwqsat bergen.

Säuirde Cifrlıq damu, qorğanıs jäne aeroğarış önerkäsibi ministrligi «Qazaqstan tarapı «Bayqoñır» keşenin jalğa beru boyınşa Resey Federaciyasımen jasalğan halıqaralıq kelisimderdi saqtaytının mälimdegen bolatın. Vedomstvo 2004 jıldıñ 9 qañtarında jüzege asqan «Bayqoñır» keşenin tiimdi paydalanu turalı memleketaralıq kelisimge keşendi Reseyge jalğa beru merzimi 2050 jılğa deyin wzartılğanın eskertti. Sonımen qatar ministrlik senatorlar kötergen Bayqoñır qalasın damıtu mäselesi Qazaqstan men Resey arasındağı ükimetaralıq komissiya otırısında qaralatının atap ötti.

Ayta keter bir jayt, Reseydiñ Bayqoñırdan wşırılatın «Proton M» zımıranı Keñester odağı kezin eseptemegende Qazaqstan aumağına 1999 jıldan beri qwlap keledi. Soñğı ret «Proton M» zımıranı el aumağına 2015 jılı 16 mamır küni qwlağan bolatın. Al 2018 jılı 11 qazanda sağat 14:40-ta Bayqoñır ğarış aylağınan bortında «Soyuz MS-10» kemesi bar «Soyuz FG» zımıranı wşırılğan bolatın. Biraq zımıran äuege köterilgen bette apatqa wşırap, ekipaj müşeleri jerge qonuğa mäjbür bolğan. Resey tarapı Qazaqstan halqınıñ qarsılığına qaramastan apatqa jii wşıraytın «Proton» zımırandarın wşırudı toqtatqan joq.

"The Qazaq Times"