Eki el basşısı Japoniyanıñ wşaq tasımaldauşı kemesinde. Foto: The Japan Times.

AQŞ prezidenti Donal'd Tramptıñ Japoniyadağı 4 kündik saparı bügin öz märesine jetti. Ol bwl retki saparında, AQŞ-Japoniya arasındağı sauda-ekonomikalıq, tehnologiya, telekommunikaciya  salasındağı tabıstı kelisimderinen tıs, Qıtaydıñ äskeri keñeyuine qarsı qorğanıs ıntımaqtastıqtı da tereñdetip qayttı. Bwl ıntımaqtastıqtıñ ayğağı retinde eki el basşısı bügin Japoniyanıñ "Kaga" tikwşaq tasımaldauşı kemesinde kezdesu ötkizdi. Bwl Tramptıñ Japoniya saparında qatısqan eleuli räsimderiniñ biri boldı. 

AQŞ pen Japoniya älemniñ birinşi jäne üşinşi iri ekonomikasın ielegen elder. Tramptıñ Japoniyadağı saparı köp bağıttı, ekijaqtı kelisimderdi tüzuge bağıttaldı. Kezekti kezdesulerde Tramp mınaday tabıstarmen Uaşingtonğa oraldı deuge boladı: Jaña sauda-ekonomikalıq kelisim alğaşqı adımda jüzege asırdı; Iran men Soltüstik Koreya mäselesi turalı Japoniyamen pikir almastı; Import-eksport önimderi turalı kelisim jasaldı; Qıtaydıñ telekommunikaciya önimderine şekteu qoyu turalı kepildik aldı; Äskeri ıntımaqtastıqtı tereñdetti.

AQŞ bwğan deyin de öziniñ Aziya-Tınıq mwhit aymağındağı odaqtastarın Qıtaydıñ äskeri keñeyuine qarsı küreste qoldau körsetip keledi. Japoniyanıñ äskeri kemesinde kezdesu ötkizgen Tramp pen Abe, Beyjiñdi tikeley auızğa almasa da, Qıtaydıñ Tınıq mwhitındağı äskeri keñeyuine baylanıstı alañdauşılıq bildirdi. Aytalıq, japon bas uäzini Abe Japoniyanıñ äskeri qorğanıs salasında jaña sınaqtarğa tap bolğanın, öñirlik qauipsizdik mäselesi kün sanap mañızdı orınğa şığa bastağanın söz etti.

Al, prezident Tramp bolsa, Japoniyanıñ 105 dana F35 Lightning wşaqtarın satıp aluı (ärqaysısı şamamen 100 mln AQŞ dolları twradı) AQŞ-tıñ aymaqtağı jäne odan tısqarı öñirlerdegi qauip-qaterge qarsı küresine ülken qoldau dep bağaladı. Ol Hornets amfibiyalıq şabuıldauşı kemesindegi amerikalıq jüzdegen jauıngermen kezdesken kezinde F-35 wşaqtarın joğarı bağalay kelip: "Bwl (F-35  wşağı) jaudıñ probleması. Nege ol jaular üşin problema boladı, bilesizder me? Sebebi, olar onı köre almaydı" – degen.

Bwdan 70 jıl bwrın eki el keskilesken wrıs maydanındağı ata jaular edi. Ekinşi düniejüzilik soğısınan keyin Japoniya öziniñ wlttıq qorğanısında AQŞ-qa köbirek iek süyedi. Dey twrğanmen, Japoniyanıñ özindik qorğanıs qabileti de joğarı deñgeyde. Tek, Ekinşi dünie jüzilik soğısta jeñilgennen keyin 100 jılğa deyin äskeri quatın belgili şekten asırmauğa kelisim bergen. Alayda, soñğı jıldarı Qıtay äskeri quatınıñ qarqındı artuına baylanıstı, Japoniya ükimeti qorğanıs quatın jetildirudi qayta qolğa ala bastadı.

“The Qazaq Times”