Şınjañdağı "Üyrenu lagerleri" foto: RFA.

Qañtar ayınıñ orta şeninde (11-13 qañtar aralığında) Euroodaq delegaciyasınıñ biri Qıtaydıñ Şınjañ jerine baruğa öte sirek mümkindikke ie boldı. Atalğan delegaciya Şınjañdağı adam qwqığınıñ hal-ahualı turalı mälimet jinau üşin üş kündik saparda bolğan.

Agence France-Presse agenttiginiñ habarlauınşa, ne barı üş adamnan twratın atalğan delegaciyası Qıtay Ortalıq ükimeti men Şınjañnıñ jergilikti ükimetiniñ «qoldauında» (baqılauında deuge de boladı-QT) Şınjañnıñ ortalıq qalası Ürimji men Oñtüstik Şınjañdağı Qaşqar qalasına barğan. Qıtay biligi Şınjañ jerindegi «Üyrenu lagerine» (Qıtay ükimeti bwl lagerlerdi «Käsiptik bilim beru jäne tärbieleu ortalığı» dep ataydı) baylanıstı ayıptaular men sın-pikirlerden keyin bwl delegaciyanıñ Şınjañğa kiruine rwqsat bergen.

Sapar kezinde atalğan delegaciya müşeleri meşitterge, islamdıq oqu orındarına jäne «Üyrenu lagerlerine» barğan. Agence France-Presse agenttigine pikir bergen delegaciya müşesiniñ biri: «Qıtay biligi EO delegaciyasınıñ kezekti Şınjañ saparın aldın-ala mwqiyat josparlap, jağdaydı mülde basqaşa körsetuge tırıstı», – degen oyın aytqan. Onıñ aytuınşa, delegaciya barğan oqu ornı jap-jaña, tipti qauipsizdik baqılau kameraları da joq, sonday-aq, delegaciya qwramına pikirlesken adamdardıñ sözderi bäri derlik jattandı, jazbaşa mätinge negizdelgen sözderdi paydalanğan.

Köptegen aqparat qwraldarı men ärtürli wyımdar atalğan «üyrenu lagerleri» Qıtay biliginiñ Şınjañdağı mwsılman azşılıq ökilderin jappay qamap wstaytın orın dep ayıptaydı. Sol arqılı Şıñjañdağı jergilikti qazaq, wyğır, qırğız, özbek sındı az sandı wlttardıñ azamattıq, zañdıq, adamdıq qwqıqtarın auır därejede taptap otırğanı turalı köptep aytıluda. Alayda, Qıtay biligi bolsa bwl isti ekstremizmge qarsı küres täjiribesi dep aqtalğısı keledi.  

«Biz barğan orındar Qıtay Ortalıq ükimetiniñ lagerler turalı mälimdemesin qoldau üşin arnayı iriktelip, dayındalğanımen, bwl saparımız basqa da qajetti mälimetter aluımızğa mümkindik berdi jäne qosımşa aqparat közderine qosa aldı. Bwl derek közder bizge Şınjañdağı adamdıq qwqıqtıñ auır därejede äri jüyeli türde bwzılıp otırğanın rastaytın senimdi äri däyekti mälimetterdi bere aldı», – deydi EO delegaciyasınıñ müşesi Agence France-Presse-ke.

Esteriñizde bolsa, ötken ayda Qıtay biligi 12 eldiñ diplomattarı men şağın BAQ ökilder tobın Şınjañdı aralauğa wyımdastırdı. Degenmen, bwl delegaciya işinde Batıs elderiniñ diplomattarı men BAQ ökilderi qatıstırılmadı. BWW-nıñ Adamdıq qwqıq jönindegi byurosı «Üyrenu lagerleri» turalı tekseru tobın Şınjañğa kirgizudi talap etedi. Alayda, Beyjiñ biligi Halıqaralıq qauımdastıqqa Qıtaydıñ işki sayasatına aralaspau negizinde delegaciyasın Şınjañğa jiberu talabın qoyıp otır.

“The Qazaq Times”