Resey Afrikada qaru-jaraq saudasın damıtuda. Foto: GETTY IMAGES/BBC

Reseydiñ Ortalıq Afrika Respublikasında äreketterin jandandıra tüskeni älem aqparat qwraldarınıñ nazarın audaruda. Mälimetterge qarağanda, Reseydiñ jaldamalı äskerleri Ortalıq Afrikanıñ eki aymağın baqılauında wstap twr.

BBC bwnıñ sebebin Sudan sekildi elderde ükimetke qarsı narazılıqtar jii-jii qaytalanuda, Reseydiñ jaldanbalı äskerleri demonstrattar ğa qarsı jwmsaluı mümkin dep körsetedi. Batıs elderi Mäskeudi Afrikamen baylanıstı küşeytip, qwral-jaraq saudasın damıtıp jatır dep qaraydı.

Ekonomikalıq jağdayğa narazı bolğan sudandıqtar birneşe aptadan beri ükimetke qarsı demonstraciya ötkizip keledi. Jağday uşıqqan kezde Sudan biligi järdemge orıs äskerlerin şaqırğan. Reseydiñ jaldamalı äskerleri Sudanda qauipsizdik qızmetine keñes berip, äskeri operaciyalarına kömek körsetude.

Bıltır BBC-diñ orıs tilindegi qızmeti bwl turalı arnayı zertteu jürgizip, Resey äskerleriniñ şınında Sudanğa barğanın rastağan edi. Al oğan körşiles Ortalıq Afrika Respublikasında Resey äskerleri BWW-nıñ qauipsizdik küşterimen birlese jwmıs isteude.

Mäskeu tarabı Afrikağa köp sandı reseylik jauıngerlerdiñ barğanın teriske şığaradı. Alayda, sarapşılardıñ basım köbi Reseydiñ öz ıqpalın küşeytudi közdegen memleketterde äskeri küşterdiñ basım röl oynap kele jatqanına basa nazar audaradı. Olar Afrikada da osığan wqsas jağdaydıñ bar ekenin aytadı.

Jeltoqsanda RF prezidenti Vladimir Putin jaldamalı äskerler turalı swraqtarğa jauap bergen kezde, jeke menşik äskeri kompaniyalardıñ älemniñ jer-jerinde öz biznesin jürgizuge qwqıqtı ekenin alğa tartqan.

Kezinde Keñes odağı Afrika qwrlığında iri sayasi-ekonomikalıq oyınşınıñ biri bolğan. Batıs aqparat qwraldarı bügingi Reseydiñ de osını közdeydi dep qaraydı.

Ärine, qazirgi derjavalar arasında öz ıqpalın keñeytudiñ bir jolı – qaru-jaraq saudası. Resey osığan deyin Aziya men Orta-Şığıs elderine qaru satıp kelgen. Degenmen, soñğı jıldarı Reseydiñ nazarı qara qwrlıqqa da auıp, Afrika elderimen qaru-jaraq saudasın jandandıruğa küş saluda.

Halıqaralıq Beybitşilikti zertteu ortalığınıñ mälimetine sener bolsaq, Afrika qwrlığında Resey qaruın eñ köp satıp alatın el – Aljir. Osığan deyin AQŞ-tan äskeri järdem alıp kelgen Mısır da soñğı jıldarı orıs qaru-jarağın köptep satıp aluda. Bwlardan tıs Gana, Mali, Angola, Kamerun qatarlı elder bar. Bwl memleketter negizinen Reseyden tikwşaq, äskeri wşaq, zımıran bağdarlaması jäne istetuden qalğan soğıs tehnikaların satıp aladı.

Orıs qaru-jaraqtarınıñ erekşeligi – kemeldilik jağınan Batıs elderiniñ äskeri jabdıqtarınan kem tüskenimen, berik sapalı jäne arzan bolıp keledi. Orıs qarularınıñ bwl erekşelikterin Batıs elderi de moyındaydı. Sondıqtan da damıp kele jatqan elder üşin Resey qaru-jaraqtarı qoljetimdi bolıp sanaladı.

Bwlardan tıs Resey Afrikadağı ken baylıqtarına da qızığatını belgili. Reseydiñ köptegen kompaniyalarınıñ Afrika jerlerinde aşqan kenderi bar. Soñğı kezderi Mäskeu birneşe afrikalıq memleketpen ekonomikalıq baylanıstı küşeytu turasında tabıstı kelisimder jürgizdi. Biraq, qara qwrlıqtağı Reseydiñ sauda qatınası Aziya, Europa jäne AQŞ-qa salıstırğanda älsiz. Onıñ üstine Qıtay, Ündistan jäne Indoneziya sındı jedel damıp kele jatqan elder Afrikada Reseydiñ bastı bäsekelesine aynaladı.

"The Qazaq Times"