Foto: Sputnik

 Soñğı uaqıtta elde prezident saylauınıñ merziminen bwrın bolatını turalı qaueset jii aytıla bastadı. Aqordada bolıp jatqan belsendi äreketter – saylau aldı qadamnıñ bastauı deytinder de köp. Konstituciya boyınşa kelesi prezident saylauı 2020 jıldıñ soñına tayau ötui tiis. Degenmen qazirgi sayasi procester ol uaqıtqa deyin kütudi jön körmeytin sıñaylı.

 Osı orayda bwl taqırıp töñireginde pikir bildire alatın belsendi sarapşılarğa habarlasıp, közqarastarın swrağan edik. Sayasi ğılımdarınıñ kandidatı Tolğanay Ümbetälievanıñ aytuınşa, saylaudıñ ötu-ötpeuinen bwrın prezidenttiñ bilikten ketkeninen keyingi jağday köbireu oylantuı tiis.

– Nazarbaev bilikti tapsırğannan keyin joğarıdağı elitalı toptar arasında müdde qaqtığıstarı tuındauı mümkin. Prezident otbasınıñ da qoldağı baylığın saqtap qala alarına eş kepildik joq. Al Batıs elderiniñ bizdegi jağdayğa tanıtar reakciyasına keler bolsaq, olar pälendey eşteñe istey qoymas. Olar sırttay sın, eskertpelerin aytqanımen şındap işki sayasatqa aralaspaydı. Biraq tüptep kelgende avtoritarlıq bilikke olar qarsı jäne mwnı aşıq aytadı, – deydi ol.

Al qoğam qayratkeri Jarılqap Qalıbay prezident saylauınıñ ötui turalı saualğa keñinen qamtıp jauap bergendi jön sanadı.

– «Jel twrmasa şöptiñ bası qimıldamaydı». Mekteptegi mwğalimder saylauğa dayındıqtı bastap ketti degen qaueset jetti. Tayaudan beri prezident sayasi belsendilik tanıta bastadı. Äkimderi men ministrlerin jinap alıp esep aldı, wrıstı, eskertu jasadı. Kommunaldıq tarifterdi arzandatuğa tapsırma berdi. Qısqası, sayasi spektakl' qoydı. Al tayauda bıltırğı «Ruhani jañğırudıñ» jalğasın jariyaladı. Qazaq halqı ruhaniyat, tarih dese qwlap tüsedi. YAğni, bwl qazaqqa arnalğan, qazaq saylauşılarına arnalğan närse. Prezident osığan deyin de 28 jıldıñ işinde is-qağazdarın memlekettik tilge köşiru jöninde eki on jıldıq bağdarlama qabıldağan. Bireui 1991-2000 jılğa deyin. Ol orındalmağan soñ 2000-2010 jıl aralığında. Biraq qazaq tili – memlekettik tilge aynala almadı. Osığan deyin de qanşama joba jasadı. Qanşama zauıt-fabrikalardıñ lentasın qidı. Biraq uaqıt sonıñ bäri közbaylau ekenin, jalğan söz ekenin däleldep berdi. Saylau da prezidenttiñ paydasına şeşile beretin boldı. Bilik bwqaralıq aqparat qwraldarın öz sözin söyleytin baspasözge aynaldırıp alu arqılı qol jetkizedi, – deydi ol.

«Añız adam» jäne «Jwldızdar Otbası» jobalarınıñ avtorı eldegi äleumettik jağday soñğı uaqıtta tım tömendep ketti degen pikirde. Biznestiñ bäri Aqorda aynalasındağı ıqpaldı adamdardıñ qolına ötip ketkendikten halıq äreñ küneltip otır degen Jarılqap Qalıbay, bilik bir adamnıñ qolına şoğırlansa – ädilet wğımı joyıladı deydi.

– Söz bostandığı da, halıqtıñ şeruge şığu qwqığı da tübirimen joyıldı. Internetti baqılau arqılı äleumettik jelige de şekteu qoyıp jatır. Söytip, halıqtıñ auzı jabıq, közi soqır, qwlağı sañırau boldı. Bwl jolğı prezidenttik saylauğa tirkelu üşin mınaday özgerister men tolıqtırular engizip tastadı: birneşe jıl memlekettik qızmette eñbek etken boluı tiis. Qısqaşa aytqanda, «Nwr Otannıñ» müşesi boluıñ kerek. Ekinşi talabı – tirkelgen partiyanıñ müşesi bolıp, seni solar wsınuı kerek. Eldegi sayasi alañdağı partiyalardıñ jağdayı qalay ekeni bärimizge mälim. «Aqjol» da, basqası da quırşaq partiyağa aynalğan. Ne aytsa da bas şwlğidı. Saylauğa kandidattar ädil tüsti degen künniñ özinde de dauıs sanau jüyesi bılıqqan. Stalin «mäsele qalay dauıs berude emes, dauıstı kimniñ sanaytınında» dep aytqan. Bizde de osı jağday, – deydi qoğam qayratkeri.

"The Qazaq Times"