AQŞ Tayuan Qıtay. Foto: Prensa Latina.

Tayuan (Tayvan') men AQŞ arasındağı beyresmi qarım-qatınastıñ küşeyui resmi diplomatiyalıq qatınasta Qıtaydıñ qısımın arttıra tüsti. Degenmen, keybir sarapşılar Tayuan AQŞ-pen qarım-qatınastardı bwzılsa Qıtay men AQŞ arasında da birqatar qiındıqtardı tudıradı dep qaraydı. Bwl turalı VOA NEWS agenttiginiñ resmi saytında habarlandı.

Tayuanmen 77 jıl boyı diplomatiyalıq qarım-qatınastı saqtap kelgen Dominikan eliniñ «Ülken Qıtay» sayasatın moyındauı, Taybey ükimetin resmi türde moyındaytın elderdiñ sanın 19-ğa deyin azayttı. Bwl 2016 jıldan beri Tayuanmen diplomatiyalıq qarım-qatınasın üzgen üşinşi el.

Qıtay ükimeti Tayuandı Qıtay territoriyasınıñ bir böligi dep qaraydı jäne resmi Beyjiñ biligi özge elderdiñ Tayuanmen jeke diplomatiyalıq qatınas ornatuına şekteu qoyadı. Äri Beyjiñ biligi eki jağalaudıñ bir ortalıqqa bağınuın ümit etedi. Alayda, Tayuan aralındağı twrğındarğa jürgizilgen saualnama nätijesi, tayuandıqtardıñ avtonomiyalıq derbestigin saqtaudı qalaytının körsetti. Tayuandağı biliktegi demokratiyalıq progressivti partiya Beyjiñniñ bir ortalıqqa bağınu turalı twjırımdamasın qabıldamaydı. Tayuan ükimetiniñ mälimdeuinşe Beyjiñ tarabı Taybeydiñ diplomatiyalıq biligin alu üşin kölemdi qarjı sarıp etip keledi.

Jaqında AQŞ Kongresi zañ qabıldap, Qwrama Ştattıñ joğarı lauazımdılarına Tayuanğa saparlay baruına jol aştı. Al, AQŞ ükimeti submarin (süñguir qayıq) tehnologiyasın satuğa kelisim bergen. Onıñ üstine Tramp Wlttıq qauipsizdik jönindegi keñesşi lauazımına tağayındağan Bolton Tayuannıñ senimdi jaqtauşısı. Sarapşılar Bolton osı jılı Tayuan men AQŞ qarım-qatınasın tipti de jaqındatadı dep kütude.

Taybeydegi (Taypey/Taibei) Yuanda Baohua keşendi ekonomika institutınıñ ağa zertteuşisi, joğarı sayasi mäseleler jönindegi sarapşısı Graniyana Juñ (Gratiana Jung) sözinde: «Tayuanmen resmi diplomatiyalıq qarım-qatınas ornatatın elderdiñ sanı azayıp keledi. Alayda, Qwrama Ştatqa tolığımen senim arta otırıp, täuekel etetin qadamdar da bar», – degen.

Qwrama Ştat bolsa resmi diplomatiyalıq qatınasta Beyjiñ biligin moyındaydı. Biraq, Tayuanmen resmi baylanıstardı üzbey keledi. Tipti, AQŞ-tıñ Tayuanmen bolğan qatınası, Japoniya, Filippin sekildi äskeri odaqtastarımen bolğan baylanıstarımen birdey.

Dominikan Tayuanmen diplomatiyalıq baylanıstan bet bwrğannan keyin, AQŞ Memlekettik departamenti mälimdeme jasap, Qıtaydı jüyeli kelissözder jürgizuge, öñirlik twraqsızdıqqa äkelip soğatın qalamdar jasamauğa şaqırdı.

Amerikandıq ğılımi-zertteu ortalığınıñ Şığıs-Aziya bağdarlamasınıñ ağa ğılımi qızmetkeri Sun' YUn bwl turalı: «Eger Beyjiñ biligi AQŞ pen Tayuannıñ baylanıstarın resmi türde bwzsa, onda AQŞ-tıñ Qıtayğa qaratqan sayasatınıñ bütindey özgeruine äkelip soğadı. YAğni, Qıtaydıñ AQŞ-tağı märtebesi tömendeydi. Sonımen birge, beyresmi jaqtauşı retinde, Qwrama Ştat Tayuanmen resmi diplomatiya ornatqan elder sekildi onıñ halıqaralıq arenada täuelsizdik aluına qoldau körsete almaydı», – dedi.

“The Qazaq Times”