Foto: karaganda-akimat.gov.kz

«Qazgidromet» respublikalıq memlekettik käsipornı 2017 jılğı ekologiyalıq monitoringtiñ qorıtındısın şığardı. Monitoring boyınşa 7 eldi meken lastanu deñgeyi eñ joğarı öñirler tizimine endi.

Mälimetke qarağanda bir jıl işinde 49 eldi mekende monitoring jürgizilgen. Olardıñ işinde 32 eldi meken lastanudıñ «tömengi» deñgeyine, 10 eldi-meken aua lastanuı deñgeyiniñ «köteriñki» klasına jäne 7 eldi meken (2016 jılı 9) aua lastanuı deñgeyiniñ «joğarı» klasına jatqızıldı.

Sonımen lastanudıñ joğarı deñgeydegi qalalar:  Jezqazğan, Qaratau, Qarağandı, Şımkent, Temirtau, Öskemen jäne Glubokoe kenti.

Lastanudıñ köteriñki deñgeyindegi qalalar: Astana, Almatı, Aqtöbe, Jañatas, Semey, Ridder, Taraz, Aqtau, Balqaş, Şu.

Lastanudıñ tömengi deñgeyindegi qalalar: Stepnogor, Aqsay, Arqalık, Jitiqara, Zıryanov, Kentau, Lisakovsk, Rudnıy, Saran, Qostanay, Türkistan, Oral, Kökşetau, Atırau, Petropavl, Aqsu, Qızılorda, Pavlodar, Jañaözen, Qwlsarı, Ekibastwz, Taldıqorgan qalaları jäne Berezovka, Beyneu, Aqay, Töretam, Qorday, Sarıbwlaq, YAnvarcevo, Qarabalıq kentteri, «Burabay» KFMS men Şuçinsk-Burabay kurorttıq aymağı.

"Atmosferalıq aua jay-küyine baqılau respublikanıñ iri qalaları men önerkäsip ortalıqtarında jürgiziledi. Qazirgi uaqıtta atmosferalıq aua jay-küyine baqılau 49 eldi-mekendegi  146 baqılau beketinde,  sonıñ işinde 56sınamalardı qolmen irikteu beketinde jäne 90 avtomattı bekette jürgiziledi. Sonday-aq, baqılau 14 jıljımalı zerthanalardıñ kömegimen jüzege asırıladı", - delingen habarlamada.

Mälimetke sensek, 2016 jılmen salıstırğanda  atmosferalıq aua lastanuınıñ deñgeyi Almatı, Astana, Qızılorda, Balqaş jäne Beyneu men Aqay auıldarında tömendep, oñ dinamika bayqalğan.

Degenmen Aqtau, Qaratau, Öskemen jäne Glubokoe kentinde atmosferalıq aua lastanuınıñ deñgeyi 2016 jılmen salıstırğanda östi.

Basqa eldi mekenderde  lastanu deñgeyi 2016 jılğı deñgeyde qaldı.

Qazgidromet mamandarı azot dioksidi, kömirtegi totığı, kükirt dioksidi, formal'degid, kükirtti sutegi, PM qalqıma bölşekteri, fenol jäne ammiak boyınşa lastanudıñ joğarı jäne öte joğarı deñgeyi negizgi üş faktorğa: jol trafigine, önerkäsiptik qondırğılardan şığarındılarına jäne eldi mekenderdiñ tömen jeldetuine baylanıstı bolatının bayqadı.

2017 jıl boyı atmosferalıq auanıñ joğarı lastanuınıñ (JL) 990 jağdayı jäne tötenşe joğarı lastanudıñ (TJL) 98 jağdayı mına qalalarda:

Aqtöbe - kükirtti sutegi boyınşa JL 141 jağdayı men TJL 3 jağdayı;

Balqaş - kükirtti sutegi men qalqıma zattar boyınşa JL 13 jağdayı  jäne kükirtti sutegi boyınşa TJL 1 jağdayı;

Qarağandı - RM 2,5 qalqıma bölşekter jäne kömirtegi totığı boyınşa JL 45 jağdayı,

Atırau – kükirtti cutegi boyınşa 357 TJL jäne 75 JL jağdayı (sonday-aq Agip KCO jäne AMÖZ beketteriniñ derekteri boyınşa);

Jitiqara - azot dioksidi boyınşa JL 1 jağdayı;

Petropavl – sutegi kükirti üşin 11 JL jäne 1 TJL jağdayı;

Öskemen – kükirtti sutegi boyınşa  419 JL jäne 18 TJL jağdayı;

Temirtau- kükirtti sutegi boyınşa  JL-nıñ 3 jağdayı tirkelgen.

Tirkelgen TJL men JL ärbir jağdayında QR Energetika ministrligi, QR EM Ekologiyalıq retteu jäne baqılau komiteti sebepterin anıqtap, şaralar qabıldau üşin  habardar etildi.

Jürgizilgen radiaciyalıq monitoring boyınşa radiaciyalıq gamma-ayanıñ ortaşa mänderi men Qazaqstan Respublikası eldi-mekenderi boyınşa atmosferanıñ jerge jaqın qabatınıñ radioaktivti tüsimderiniñ ortaşa täuliktik tığızdığı şekti-rwqsat etilgen deñgeyden aspağan.

“The Qazaq Times”