Foto: QHA Agentstvo Krımskie Novosti

Iran Islam Respublikasında Jaña jıl qarsañında bastalğan ereuilder şın mäninde el biligi men älem jwrtşılığına kütpegen jañalıq boldı. Wzaq jıldardan beri Tayau Şığısta öziniñ alıp küş iesi ekendigin däleldep kele jatqan Tehrannıñ (Tegeran) aybarlı obrazınıñ osı oqiğadan keyin «aldamşı dekaraciya» ekeni körinip qaldı.

Osıdan bir apta bwrın yağni jeltoqsan ayınıñ 28-i küni Iran Islam Respublikasında el halqı jappay ereuilge şıqtı. Qarapayım dükendegi jwmırtqa bağasınıñ qımbattauınan bastau alğan şeru, aqırında el biligine aşıq qarsılıq ereuiline wlastı. Bwl neniñ belgisi? Iran halqı osınşalıqtı deñgeyde Hasan Ruhani rejimine qarsı ma? Joq älde bwnıñ artında üşinşi bir küşterdiñ qatısı bar ma? Qazirgi tañda bwğan ärkim ärqalay bağa berude. Biri bwğan AQŞ-tıñ qatısı bar dese, endi biri bwl Iran qoğamında wzaq jıldardan beri şeşuin tappay qordalanıp qalğan mäselelerdiñ dümpui deude. Bwl jerde eki boljamdı da joqqa şığaruğa bolmaydı. Öytkeni ekeuiniñ de negizi bar. Mısalı bastapqıda qımbatşılıqpen küresuge şaqırğan Iran halqı ayaq astınan Hasan Ruhaniden Süriya, Irak jäne Liviyadan el äskerin şığarudı talap etti. Olardıñ oyınşa, qımbatşılıqtıñ artında atalmış elderdegi äskeri operaciyalarğa ketken milliondağan qarjı jatır. Bwl şınımen de solay boluı mümkin. Sebebi Iran osı uaqıtqa deyin Süriyada Başar Asad biligin,  Irakta «Islam memleketi» lañkestik wyımına qarsı soğısıp jürgen şiit policiyasın qoldauğa qıruar qarjı jwmsadı. Bwnıñ barlığı el ekonomikasına oñay soqpağanı tüsinikti. Onıñ üstine mwnay bağası qımbattasa da, elge salınğan sankciyalardıñ belgili bir böligi alınıp tastalsa da halıqtıñ jağdayı oñalğan joq. «Bayağı jartas, sol jartas» qalpında qaldı.

Bwdan bölek Iran halqı osımen ekinşi merzimge saylanğan Hasan Ruhanidiñ artında twrğan eldiñ ruhani kösemi Ayatolla Hameneydiñ el ekonomikasınıñ jartısınan köbine ielik etetinin jaqsı biledi. Reyter agenttigi 2013 jılğı jariyalağan bayandamasında Iran ekonomikasınıñ teñ jartısın Ayatolla Hameneyge tiesili Setad wyımı «aşsa alaqanında, jwmıs jwdırığında» wstap twrğandığın jazğan. Däl osı jılı Setad aktivteriniñ jalpı qwnı 95 mlrd dollardı qwrağanın közi qaraqtı jwrt kördi, oqıdı, tänti boldı. Biraq bwnıñ barlığı Iran tolquındağı medal'dıñ bir jağı ğana. Dälirek aytqanda Iran biligine qarsı küşterdiñ köretin jağı ğana. Endi resmi Tehrannıñ jaqtastarı men özi köretin jağına kelsek.

Bwl jerde joğarıda aytılğan «AQŞ-tıñ qatısı bar» degen boljam özinen özi tuındaytını aytpasa da tüsinikti. Biraq bwl boljamdı da joqqa şığaruğa bolmaydı. Sebebi Iran wzaq jıldardan beri «AQŞ-tıñ közine şıqqan teriskendey» bolıp kele jatqanı belgili. Oğan Irannıñ atom bağdarlamasınan bastap, Süriya, Irak, Liviya elderindegi jağdaylarğa baylanıstı wstanğan sayasatına deyingi aralıq ayqın dälel. Onıñ üstine Hasan Ruhani biligi soñğı uaqıttarı Süriya mäselesinde Türkiya men Reseyge qosılıp alıp, AQŞ-tı biraz äbigerge saldı. Bwl ärine Iran biligine qarsı jäne qoldauşı toptardıñ arasındağı aqparattıq soğıstıñ bir körinisi ğana ekendigi belgili. Al bwl aqparattıq soğısta kimniñ jeñilip, kimniñ jeñiske jetetini uaqıt enşisindegi dünie.

“The Qazaq Times”