Keşe Reuters halıqaralıq aqparat agenttigi amerikalıq The Bank of New York Mellon  Qazaqstannıñ Wlttıq qorınıñ 22 mlrd dollarına bwğat qoyğanı turalı aqparat tarattı. Derekközderdiñ mälimetine sensek, atalğan banktiñ mwnday qadamğa baruına moldovalıq biznesmen Anatoliy Statidiñ tüsirgen şağımı sebep bolğan. Al bwl bank qanday bank? Atalğan bankke moldavalıq käsipker ne üşin şağım tüsirdi? Osı swraqtarğa jauap izdep kördik.

The Bank of New York Mellon  — 2007 jılı The Bank of New York pen Mellon Financial Corporation-niñ birigui nätijesinde qwrılğan amerikalıq investiciyalıq kompaniya. Kompaniya eki bağıt boyınşa jwmıs isteydi:

  • investiciyalardı basqaru
  • investiciyalıq qızmet.

Sonday-aq, bwdan bölek kompaniyanıñ lizing portfeli, korporativtik qazınaşılıq qızmet (investiciyalıq bağalı qağazdar portfelin qosa alğanda), korporativtik jäne banktik saqtandıru jäne jañartılatın energiya közderi sındı bağıttar boyınşa qızmet atqaradı.

The New York Times halıqarılıq saytınıñ mälimetinşe, 2016 jıldıñ 31 jeltoqsanındağı jağday boyınşa kompaniyanıñ äkimşilik aktivteri 29,9 trln AQŞ dolların, al negizgi basqaruındağı aktivter 1,6 trln AQŞ dolların qwrağan.

The Bank of New York Mellon-nıñ är jıldardağı qarjılıq körsetkişi (mlrd AQŞ dolları)

Köptegen elde BNY Capital Funding LLC (Delaver), BNY Capital Markets Holdings, Inc. (N'yu-York), BNY Capital Resources Corporation (N'yu-York), BNY International Financing Corporation (AQŞ) BNY Mellon Asset Management Japan Limited (Japoniya) BNY Mellon Capital Markets, LLC (Delaver) sındı 49 enşiles kompaniyası bar.

Daudıñ bası - moldovalıq käsipker Anatoliy Stati

Endi atalğan bank ne üşin Qazaqstan Wlttıq qorınıñ qarjısına bwğat qoyğanın anıqtap köreyik. Banktiñ Anatoliy Statidiñ şağımın nelikten qabıldağanı turalı äzirge naqtı aqparat joq. Al onıñ atalğan bankke Qazaqstanğa qatıstı şağım tüsiruine elden 500 mln dollardı ala almauı sebep boluı mümkin. Sebebi moldovalıq millioner Stati osıdan 4 jıl bwrın "Qazaqstan Moldova investiciyalarına qatıstı Energetikalıq Hartiya turalı şarttı bwzdı" dep Qazaqstannan 500 mln dollar almaq bolğan. Al mwnı törelik tribunal qanağattandıradı.

Alayda QR Ädilet ministrligi taratqan mälimetke qarağanda, 2017 jılğı 6 mausımda Londonnıñ Joğarı sotı (ağılşın sot töreligi) "Şveciyanıñ apellyaciyalıq sotı rastağan 2013 jılğı 19 jeltoqsandağı törelik tribunaldıñ şeşimi alayaqtıqqa negizdelui mümkin jäne onıñ orındaluı Angliyanıñ qoğamdıq tärtibine qayşı keletin boladı" degen Qazaqstannıñ mälimdemesin qoldaydı. Osıdan keyin  2017 jılğı 27 mausımda ağılşın sotı Moldova azamatı Anatoliy Stati jäne basqalarınıñ 2017 jılğı 6 mausımda "Qazaqstan Respublikasınıñ paydasına şığarılğan sot şeşimine şağım jasauğa rwqsat beru jönindegi ötinişin" qabıldamay tastağan.

Degenmen Anatoliy Statige qatıstı dau mwnımen toqtay qoymadı. Osı jıldıñ qazan ayınıñ basında Qazaqstan  AQŞ-tıñ Uaşingtondağı, Kolumbiya okrugtik sotına moldovalıq käsipker Anatoliy Stati, onıñ balası Gabriel' Stati jäne olardıñ eki kompaniyası Ascom Group S.A. men Terra Raf Trans Traiding Ltd.-ğa qarsı azamattıq bopsalauşılıq talap-arızın joldadı. Sot procesi joğarıda atalğan 500 mln AQŞ dollarına şığarılğan halıqaralıq törelik şeşimge baylanıstı qozğaldı. Bwdan bölek, Qazaqstan tarapınan arızdıñ beriluine "Stati jäne basqalarınıñ bir-birimen jasırın jasalğan aqşa audarmaları men swyıltılğan kömirsutek gaz zauıttarınıñ bağasın aldamşı jolmen qımbattatıp,  jalğan qarjı esebin dayındauı" sebep bolğan.

Stati tarapı bolsa aram jolmen qol jetkizgen törelik şeşimdi zañ boyınşa orındau is-şaraların qoldaudı AQŞ pen Wlıbritaniyadan swrağan.
Mine, osı sebepti de "amerikalıq The Bank of New York Mellon Wlttıq qor aktivteriniñ 22 mlrd dolların bwğattadı" deuge negiz bar. Biraq bwl tek boljam ğana. İstiñ män jayı turalı Qazaqstannıñ Wlttıq banki de, jauaptı ministrlikter de äzirge resmi mälimdeme jasay qoyğan joq.

“The Qazaq Times”