Foto ğalamtor betterinen alındı.

Nazım Qızaybay – Qazaqstan tarihında twñğış ret, äyelder arasında ötken bokstan älem çempionatında elimizdiñ bayrağın jelbiretip, änwranın äueletken, halqına altın medal' tartu etken alğaşqı näzik jandı.  Äyelder arasındağı bokstan älem çempionatı 2001 jıldan bastap ötkizilip kele jatqanımen, elimizge alğaşqı altın 2014 jılı Oñtüstik Koreyanıñ Çedju qalasında ötken dübirli dodada Nazım Qızaybaydıñ käsipqoylığımen keldi. Oğan deyin el namısın janın sala qorğağan Nazgül Boranbaeva 2006 jılı N'yu-Delide ötken äyelder arasındağı bokstan älem çempionatında qola medal'di ielense, 2008 jılı däl osı jarısta Elena Kol'cova jerlesiniñ jeñisin qaytaladı. 2010 jılğı kezekti çempionatta el ümitin arqalağan Marina Vol'nova altın aluğa bir qadam qalğanda sürinip, kümis jüldeger atansa, Nazgül Boranbaeva Bridjtaunnan qolanı qanjığasına baylap oraldı.

Nazımnıñ äyelder arasında ötetin aytulı dodağa joldama aluı 2012 jılı Qıtayda ötken bokstan 7-şi älem çempionatınan bastaldı. Älemniñ nazarı audarılğan şarşı alañda qarsılastarın janküyerleriniñ köz aldında jığıp, Qazaqstannıñ bedelin tağı bir asqaqtağan arular: Nazım Qızaybay – qola, YUlduz Mamatkulova kümis medal' jüldegerleri boldı.

Nazım Qızaybaydıñ kezekti jeñisi.

Birneşe jıl qatarınan jeñiske degen wmtılısımız ben mığım dayındığımızğa qaramastan, uısımızdan şığıp kete bergen altın medal'di alar sät 2014 jılı Oñtüstik Koreya jerinde tudı. Bükil el bolıp, demin işke alıp, kögildir ekrandardan közin almay tamaşalağan bılğarı qolğap şeberleriniñ bäsekesinde, ülkenderdiñ sanatına jañadan qosılğan jas Nazımğa älemniñ täjiribeli boksşıları da teñ kelmedi. «Men osı jolı çempion atanuğa erekşe dayındaldım. 2012 jılı qola jüldeger atanğan soñ, «altınğa» ülken ümit arttım. Jarısqa dayındıq barısında bizben jwmıs istegen psihologtıñ bir jiında «Nege älem çempionı atanğılarıñ keledi?», - dep swrağanı bar. Men «Qazaqstannan şıqqan twñğış älem çempionı bolamın. Elim köp kütken jeñisti alıp kelemin», - dep kesip ayttım. Nege ekeni, sol kezde kökeyimde bir senim sayrap twrdı»,  - deydi sport jolındağı alğaşqı ülken jeñisin erekşe quanışpen eske alğan Nazım Qızaybay. Qazaqstannıñ asığa kütken altın medaliniñ soñın ala, osı jarısta Läzzat Küngeybaeva kümis twğırdı bağındırıp, elge qos quanış sıyladı.

Nazım Qızaybaydıñ "Älem çempionı" atanğan sätinen körinis.

2016 jılı Astanada ötken äyelder arasındağı bokstan älem çempionatında Nazım Qızaybay ekinşi ret älem çempionı atağın jeñip aldı. El sportşıları jaqsı nätije körsetip, Qazaqstan jalpı esepte  4 altın, 2 qolamen 1-orınğa twraqtadı.

Qazaqstan birinşiliginiñ jeti dürkin çempionı Nazımnıñ sport salasındağı özindik qoltañbası men özgeden erek sürleu-soqpağı birden qalıptasqan joq. Kişkentayınan qimıl-qozğalısı şapşañ, oyındardıñ kez kelgen türin süyetin Nazım mektep qabırğasında sport türin talğamay barlığın bayqap körgen. Eñ alğaş den qoyıp, ömiriniñ jartı jılın arnağan sportı – taekvondo. Biraq bapkeriniñ şet elge, Nazımnıñ ülken qaladan Almatı oblısındağı Jetigen auılına qonıs audaruınan, jas qızdıñ bwl sport türimen qoş aytısuına tura  keldi. «Boksqa baramın degen bala arman ne keudeni kernegen qızığuşılıq bolğan joq», - deydi Nazım ötkenin oyğa tüsirip otırıp. «2008 jılı auılımızda bokstan sport sekciyası aşıldı. Bolat Rahimov esimdi jattıqtıruşı meni köşede keziktirip, «Seniñ qimıl-qozğalısıñ, jürisiñ men tür-sipatın boksşı qızdarğa wqsaydı. Bizge kelip, sabaq al» dep şaqırdı. Men kelisip, 4-5 ay alğaşqı bapkerimniñ qolında jattıqtım. Jazğı demalıs ayaqtalar twsta, ağam meniñ boksqa barıp jürgenimdi bayqap, Almatıdağı sport mektebinde bilim aluğa keñes berdi. Anammen birge sınaq tapsıruğa kelgenimizde, basketbol sınıbın tañdaymın dep oyladım. Mekteptiñ aldında auıl arasındağı bokstan jarısta kezdestirgen qızdı körip, qay salanı tañdaytınımdı birjola tüsingendey boldım. Basketbol siyaqtı komandalıq oyınğa qarağanda, jeke dara twlğalıq qasietiñ men jigeriñ sınalatın jerge barğım keldi. Osılay meniñ sport mektebindegi ömirim bastaldı».

Nazımnıñ şarşı alañğa şığu sätinen üzindi.

Sport mektebiniñ tälimgeri öziniñ aytulı jeñister legin 2009 jılı Qazaqstan birinşiliginde 44 keli salmaqta 3 kezdesudi basınan ötkerip, sanasın şabuıldağan qorqınışın eñserip, Respublika çempionı atanudan bastadı. Qazaqstandağı öz qatarlastarınıñ arasında üzdik ekenin birneşe ret däleldegen 18 jasar boyjetken 2011 jılı Jastar arasında ötken bokstan älem çempionatında 3-orın alğannan keyin, joğarı nätije körsetuge degen qwlşınısı onı jaña jetistikterge qamşıladı. Kün sayın jasalatın jattığulardı eselep, toqtausız, özine degen ayauşılıq sezimin ısırıp qoyıp,  wqıptı dayındalu köp wzamay-aq nätijesin berdi. Nazımnıñ jaña salmaq därejesine, äyelder arasında baq sınaytın kelesi kategoriyağa ötken twsta, Qıtayda qolanı käsipqoy sportşılardıñ azuınan qağıp alıp ketkenin joğarıda ayttıq.

Sportşı qız jattığu zalında.

Qazir Nazım küzde Pol'şada ötetin bayraqtı bäsekege dayındalıp jatır. Kez kelgen maqsat oñay orındalmaytının biletin ol künine tañerteñ jäne keşke, aptasına 6 kün toqtausız jattığu zalında jüredi. Biılğı bastı nısana – bokstan Aziya çempionatınıñ biigin bağındıru. Al odan äri sportşınıñ közdegeni – 2020 jılğı Olimpiada oyındarında tuğan eliniñ märtebesin tağı bir asqaqtatıp, jwdırığın jeñis üşin sınau. 2016 jılı Rio-de-Janeyroda ötken Olimpiada oyındarına bara almağanına azdap qınjılıs bildirgen el maqtanışı, kelesi älem sayısınıñ joldamasınan qol üzip qalğısı kelmeydi.

2020 jılı Tokioda ötetin Olimpiada oyındarınıñ logosı.

Sport – mäñgilik emes. Ädette, sport jolına qolındağı barın arnağan käsipqoylar, jıldar ötip, bwl saladan ketetin uaqıt tayağanda, qayda barıp, nemen aynalısarın bilmey, özin joğaltıp alıp jatadı. «Mwndaydan aulaq bolu üşin sportşı eñ aldımen twlğa bolıp qalıptasuı kerek»  degen pikir de joq emes. Nazımnan käsibi sportşınıñ belgisiz bolaşağı turalı oyğa pikir qosuın swrağanımızda, ol: «Iya, sporttağı bizdiñ de uaqıtımız bir küni ayaqtaladı. Qazir mağan da bolaşağıma alañdap, «qosımşa kelesi bir mamandıqtı igerip alsañşı» dep keñes beretin janaşırlar köp. Al men är adam özi qolğa alğan salasında üzdik äri käsibi bilikti maman boluı kerek dep esepteymin. Men qazir basqa mamandıqtı meñgeremin dep talpınğanımmen, ol salada bokstağı sekildi täjiribeli bolmasım anıq. Sondıqtan sporttan ketsem de, jattıqtıruşı bolıp, sanağa toqığanımdı jas jetinşektermen bölisip, jolımdı jalğastıra beremin», - deydi jas ta bolsa, eresekterge tän jauapkerşilikpen.

Ömirge qwştar keyipkerdiñ boyınan qazaqı qızğa tän wyañdıq, azdap balalıq añğaldıq pen sportqa degen şeksiz süyispenşilikti bayqadıq. Qazaq tarihında maqtanuğa twrarlıq talay tau twlğalar boldı, bügin de ol izdi üzbey jalğap jürgen dara bolmıstılar köp. Bolaşaqta da, öskeleñ wrpaq arasınan Qazaqstannıñ atın älem elderiniñ auzına salıp, tamsandıra tañday qaqtıratın talanttılar şığadı. Al Nazım Qızaybay – öz salasın wrşıqtay iirip, eliniñ igiligine eñbek etip jürgen, sol el maqtanıştarınıñ sanatında qalatın sportşı.

“The Qazaq Times”