Öz ağam atanğan özbekter qazaqtar üşin eñ jaqın tuısqandarınıñ biri. Özbek än-jırı, salt-dästüri bizge etene tanıs. Keyde tipti bir birin qaytalap ta jatadı. Jasurbek Jabborov pen Dilnoza Akbarovanıñ orındauındağı "Äzizim" äni.

Özbekter (öz. O’zbek, O’zbeklar) — wlt, Özbekstan eliniñ negizgi halqı. Jalpı sanı 30 mln-day adam [derekközi keltirilmegen] (2012). TMD şeñberinde, sonıñ işinde Täjikstanda, Qazaqstanda, Qırğızstanda, Türikmenstanda köp twradı. Soltüstik Auğanstanda, QHR-da, t.b. alıs şet elderde de ömir süredi. Uikipediya Özbek ağayıedar turalı osılay deydi.

Antropologiyalıq jağınan ferğana-pamir näsiline jatadı, moñğol öñdesi aralas. Özbekter etnogenezine Orta Aziyanı mekendegen ejelgi soğdılıq, horezmdik, baktriyalıq, ferğanalıq taypalar men saq, massaget taypaları azdap ta bolsa öz ülesin qostı. Özbekter wltınıñ qalıptasuı wzaqqa sozıldı, onıñ qwramı ülken üş topqa bölindi:

Birinşi top — kögaldı alaptardağı otırıqşı halıqtar arasındağı negizgi halıq. Bwlardıñ bastı belgileri ru men taypağa bölinbeydi, suarmalı eginşilikpen, qolönerimen, saudamen şwğıldanadı, qalalar men iri qıstaqtarda twradı. Özbekterdiñ bwl tobı Taşkenttiñ kögaldı alqabı men Parğana alqabında mekendegen. Olar özbek halqınıñ qalıptasuına, köşpeli özbek pen özge de köşpeli taypalarınıñ otırıqşılanuına ıqpal jasadı.
Ekinşi top — Mauerannahrğa moñğol däuirine deyin jäne Şıñğıs han zamanında auıp kelgen türki-moñğol taypalarınıñ wrpaqtarı (qarlwq, barlas, qaltatay, moğol, t.b.), bwlar otırıqşı halıqqa siñisken joq, jartılay köşpeli ömir sürip, ru-taypalıq dästürlerin saqtap qaldı. Olardıñ köpşiligi özderin «türikpiz» dep atadı.
Üşinşi top — 15 ğ-dıñ ayağında Deşti Qıpşaqtan auğan özbek taypalarınıñ wrpağı. «Özbek» atauı osı taypalarmen birge keldi. Bwl taypalar şejire derekterinde «92 baulı özbek» dep ataladı. Bwlardıñ köpşiligi orta ğasırlarda-aq äbden belgili bolğan qıpşaq, nayman, jalayır, qañlı, qıtay (hitay), qoñırat, mañğıt, dürmen, qatağan, qırıq, saray, keneges, qiyat, qwttı, wyğır, t.b. taypalar men halıqtar edi.
Özbekterdiñ etnografiyalıq qalıptasuına (äsirese Horezmde) oğızdar da qatıstı. 16 ğ-da Bwhar handığı, Hiua handığı, 18 ğ-dıñ bas kezinde Qoqan handığınıñ qwrıluı özbekterdiñ wlt retinde qalıptasuın wzaq uaqıt tejedi. Olar tek 20 ğ-da Keñes ökimeti twsında ğana wlt retinde qalıptastı. Keñestik jüye olardıñ ärbir audandağı özindik mädenietin bir arnağa küştep tüsirdi.

Köpşiligi Islam dininiñ sünnit tarmağın wstanadı.

“The Qazaq Times”