10 تامىز – حاكىم ابايدىڭ تۋعان كۇنى

بۇگىن، 10 تامىز قازاقتىڭ ۇلى اقىنى حاكىم ابايدىڭ تۋعانىنا 172 جىل تولدى.  قازاق جازبا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، فيلوسوف، كومپوزيتور، دانىشپان-ويشىل. ول اقىندىق شىعارمالارىندا قازاق حالقىنىڭ الەۋمەتتىك، قوعامدىق، مورالدىق ماسەلەلەرىن ارقاۋ ەتە بىلگەن ۇلى تۇلعا.

جالپى ابايدىڭ قاي كۇنى دۇنيەگە كەلگەنىنە بايلانىستى كەرەعار پىكىرلەر كوپ. ءبىرى ۇلى اقىندى 10 تامىزدا دۇنيەگە كەلگەن دەسە، ەندى ءبىرى 23 تامىزدا تۋعان دەگەن پىكىر ايتادى. دەگەنمەن اقىن ەسكى جىل قايىرۋ بويىنشا 10 تامىزدا تۋعان. ال 1917 جىلدان باستاپ، بۇل 23 تامىزعا سايكەس كەلەدى ەكەن. بۇدان بولەك قازاق زيالىلارىنىڭ تۋعان كۇنىنە قاتىستى كەيىنگى كەزدەرى قارما-قايشى پىكىرلەر كوپ. ال حاكىم ابايدىڭ 100 جىلدىق، 125 جىلدىق، 150 جىلدىق مەرەيتويلارى 10 تامىزدا تويلانعانىن دا ەسكەرگەن ءجون. ءتىپتى مەكتەپ وقۋلىقتارىندا اقىن 1845 جىلى 10 تامىزدا دۇنيە ەسىگىن اشتى دەپ جازىلعان.

نە دەسەك تە، ۇلىلارىمىزعا جىل ون ەكى اي تاعزىم ەتىپ، ۇلىقتاۋ ارتىقتىق ەتپەيدى. ال ولاردىڭ تاپ قاي جىلى، قاي كۇنى تۋعانى تۋرالى تەرەڭىرەك ايتۋ دەرەكتى فيلمدەر، بولماسا تاريحي زەرتتەۋلەردىڭ ەنشىسىندە. تەك، تۇتاس كوشپەلىنىڭ ادامزات قوعامىنا قوسقان ۇلى تۇلعاسى ابايدى، الداعى ۇرپاقتىڭ ساناسىنا قۇلىپتاستاي بادىزدەۋ بۇگىنگى بۋىننىڭ بورىشى.

قادىرلى اباي ءداۋىر مەن ءداۋىردىڭ، زامان مەن زاماننىڭ، ءتىپتى تۇتاستاي ادامزات وي-تانىمىنىڭ جاڭعىرىپ  جاڭارعان كەزەڭدە ءومىر ءسۇردى دە، سويى باسقا، بوگەنايى بولەك جاڭا ۋاقىت كەزەڭىندە ەلىنە جول سىلتەگەن شىراقشى بولدى. ءتىپتى، تۋعان حالقى عانا ەمەس، ادامزاتقا ورتاق جاۋاپ ىزدەگەن ول، ارعى بەرگى ءداۋىردىڭ ۇلى تۇلعالارىمەن وي ارقىلى تىلدەستى. ۇلت پەن جەكەنى ادامزاتتىق ىزگى قۇبلاعا باستاۋ ءۇشىن دە ابايداي ۇلى تۇلعاسى جوق ۇلتتىڭ باسار جولى تارعالاڭ. سوندىقتان دا، قوعامدى قۇراعان ءاربىر كلەتكادان تارتىپ وي جۇگىرتكەن ابايدىڭ قادىر-قىمباتى، سىر مەن سىمباتى جىل وتكەن سايىن ارتا تۇسەدى.

“The Qazaq Times”