فوتو: اشىق دەرەككوز

مەركەل، ماكرون جانە پۋتين بەينەكونفەرەنتسيا فورماتىندا كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى. الەم نازارىن اۋدارعان ناۆالنىي ءىسى مەن دونباسس ماسەلەسى رەسەيدىڭ قازىر ەشقانداي ديالوگقا دايىن ەمەس ەكەنىن تاعى ءبىر رەت كورسەتتى.

سەبەبى، ەۋرووداقپەن ديپلوماتيالىق ينفراقۇرىلىمنىڭ السىرەۋىنە كرەمل ۇستانعان ساياساتتىڭ تىكەلەي قاتىسى بار. ال بۇل ماسەلەدە فرانتسيا مەن گەرمانيا باسشىلارى دەلدال رولىندە ارەكەت ەتۋگە تىرىستى. بىراق، پۋتين ۋكراينا تاقىرىبىندا ماردىمدى جاۋاپ بەرگەن جوق. رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆتىڭ ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى اسكەري وپەراتسيالاردى قايتا باستاۋ تۋرالى سوڭعى مالىمدەمەسى بۇل ماسەلەنىڭ باسى اشىق قالاتىنىن كورسەتتى.

تاراپتار گەوساياسي احۋالدان بولەك، « سپۋتنيك-V» ۆاكتسيناسىنىڭ تيىمدىلىگىن دە تىلگە تيەك ەتتى. بىرق، جيىننىڭ باس تاقىرىبى – كرەملدىڭ ۋكرايناعا اگرەسسيالىق ساياسات ۇستانۋى مەن وپپوزيتسيونەر الەكسەي ناۆالنىيدىڭ سوتتالۋى ەدى.

باتىس ءۇشىن اۆتوريتالى مەملەكەت سانالاتىن رەسەي قىرىمدى اننەكسيالاعاننان كەيىن اقش، ەۋروپالىق وداق، اۆستراليا، جاڭا زەلانديا جانە كانادا العاشقى سانكتسيالار پاكەتىن ەنگىزدى. بۇل شارالار اكتيۆتەردى توقتاتۋدى جانە سانكتسيالار تىزىمىنە ەنگىزىلگەن ادامدارعا ۆيزالىق شەكتەۋلەر ەنگىزۋدى، سونداي-اق سانكتسيالار سالعان ەلدەردىڭ كومپانيالارىنا تىزىمگە ەنگىزىلگەن ۇيىمدارمەن ىسكەرلىك قارىم-قاتىناس جاساۋعا تىيىم سالۋدى قاراستىرادى.

سانكتسيالاردىڭ ارتۋى ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى جاعدايدىڭ شيەلەنىسۋىمەن بايلانىستى بولدى. قاتاڭ شەكەتۋلەردى ەنگىزگەن مەملەكەتتەر رەسەيدى ۋكراينانىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىن بۇزىپ، رەسەيلىك كوتەرىلىسشىلەرگە قارۋ-جاراق جەتكىزگەنى ءۇشىن ايىپتادى.

2018 جىلدىڭ تامىزىندا جانە بيىل اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى مەن ەۋرووداق ماسكەۋگە قارسى جاڭا سانكتسيالار دايىنداۋ تۋرالى جاريالادى. ونى ەنگىزۋدىڭ سەبەبى – ۇلىبريتانياداعى تىڭشى سەرگەي سكريپالدىڭ جانە كرەمل سىنشىسى الەكسەي ناۆالنىيدىڭ «نوۆيچوك» حيميالىق قارۋىنان ۋلانۋى ەدى.

2 اقپاندا ماسكەۋ قالالىق سوتىندا ناۆالنىيدىڭ «يۆ روشە» ىسىندەگى شارتتى مەرزىمىن اۋىستىردى. ناۆالنىي جازاسىن جالپى رەجيمدەگى كولونيادا وتەيدى. شەشىم كۇشىنە ەنگەنگە دەيىن ول تەرگەۋ يزولياتورىندا قالادى. ۇكىم شىققاننان كەيىن باتىس ەلدەرى رەسەي بيلىگىنىڭ بۇل ارەكەتىن «ەركىندىك قۇقىعى مەن زاڭ ۇستەمدىگىنە جاسالعان اۋىر سوققى» دەپ سىنعا الىپ، ناۆالنىيدى بوستاۋدى تالاپ ەتتى.

باتىس ەلدەرىنىڭ ناۆالنىيدى بوساتۋ تۋرالى دابىلىنا كرمەلدىڭ اتىنان جاۋاپ بەرگەن رەسەي ءسىم-ءنىڭ رەسمي وكىلى ماريا زاحاروۆا «نەگىزسىز شەشىم» دەپ قىسقا قايىردى. بۇعان دەيىن ءبىر توپ دەموكرات جانە رەسپۋبليكاشىل سەناتور اقش كونگرەسىنە «رەسەيدى قاستىق ارەكەتى ءۇشىن جاۋاپقا تارتۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ۇسىنعان. وندا ناۆالنىيدى ۋلاۋعا جانە «نوۆيچوك» ۋىن جاساعاندارعا قاتىسى بار رەسمي تۇلعالارعا سانكتسيا سالۋ جاعى قاراستىرىلعان.

6 اقپاندا رەسەي ەۋروپا وداعىنىڭ ءۇش ديپلوماتىن «زاڭسىز شارالارعا قاتىستى» دەپ ايىپتاپ، ەل اۋماعىنان شىعارۋدى تالاپ ەتتى. كەيىننەن ەۋرووداق رەسەيدى ديپلوماتتاردى شىعارىپ جىبەرۋ تۋرالى شەشىمىن قايتا قاراۋعا شاقىردى. فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرونمەن بىرگە وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل بەرلين مەن پاريج ماسكەۋدىڭ بۇل شەشىمىن ورىنسىز دەپ تانيتىنىن ايتتى. شۆەتسيا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ءوز ديپلوماتيالىق وكىلدىگى قىزمەتكەرى رۇقسات ەتىلمەگەن شاراعا قاتىستى دەگەن اقپاراتتى جوققا شىعاردى. پولشا شەشىمنىڭ كۇشى جويىلاتىنىنا ءۇمىت ەتەتىنىن ايتتى جانە بۇعان قارىمتا شارالار قولداناتىنىن ەسكەرتتى.

"The Qazaq Times"