نيۋ-يوركتە ورنالاسقان جۋرناليستەردى قورعاۋ كوميتەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، كەم دەگەندە 274 جۋرناليست قاماۋدا وتىر. بۇل – 2020 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنداعى جاعداي. ادام قۇقىعى مەن ءسوز بوستاندىعى تاقىرىبىندا تاۋەلسىز قازاقستانداعى احۋال دا الاڭداتارلىق.
كوميتەت ۇسىنعان مالىمەتتەردە بەسىنشى جىل قاتارىنان قاماۋعا الىنعان جۋرناليستەر سانى 250-دەن اسادى دەلىنگەن. تۇتقىندالعان جۋرناليستەردىڭ ۇلەسى – 13%.
زەرتتەۋ جۇرگىزۋ كەزىندە اقش-تا مەرزىمىن وتەپ جاتقان بىردە-ءبىر جۋرناليست انىقتالعان جوق. بىراق 2020 جىلى ەلدەگى 110 جۋرناليسكە قىلمىستىق ايىپ تاعىلعان. 300 جۋرناليست شابۋىلعا ۇشىراعان. تىلشىلەرگە شابۋىلدى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جاساعان.
تۇتقىندالعان جۋرناليستەردىڭ ۇشتەن ەكىسى تەرروريزم نەمەسە تىيىم سالىنعان ۇيىمدارعا قاتىسى مەملەكەتكە قارسى قۇقىق بۇزۋشىلىق بويىنشا ايىپتالىپ وتىر.
دۇيسەنبىدە «شەكاراسىز تىلشىلەر» حالىقارالىق ۇيىمى وسى جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا 387 ءجۋرناليستىڭ قاماۋدا وتىرعانىن مالىمدەگەن. ۇيىم سونىمەن قاتار، اقپان مەن قاراشانىڭ سوڭىندا پاندەميانى جاريالاۋعا بايلانىستى 300-دەن استام وقيعا تىركەلگەن، 14 جۋرناليست قاماۋعا الىنعان. ۇيىمنىڭ پىكىرىنشە، كوپتەگەن ەلدەردە كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىنا قارسى توتەنشە شارالار جۋرناليستەردىڭ اقپارات جيناۋ مۇمكىندىگىن شەكتەيدى.
ادام قۇقىعى مەن ءسوز بوستاندىعى ماسەلەسىندە قازاقستانداعى جاعدايعا دا توقتالىپ وتكەن ءجون. Freedom House حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمىنىڭ بيىلعى «ينتەرنەتتەگى ەركىندىك» (Freedom on the Net-2020) رەيتينگىندە قازاقستان 100 باللدان 32 بالل الىپ، «ينتەرنەتى ەركىن ەمەس ەل» دەپ تانىلعان. ۇيىم قازاقستاندى «ينتەرنەت، الەۋمەتتىك جەلىلەر جانە بايلانىس پلاتفورمالارى ءجيى بۇعاتتالاتىن»، «ساياسي، الەۋمەتتىك جانە ءدىني كونتەنتتەر شەكتەلەتىن»، «بلوگەرلەر، قۇقىق قورعاۋشىلار، جەلى قولدانۋشىلار نەمەسە بيلىكتى سىناعاندار ءجيى قۋدالاناتىن، جاۋاپقا تارتىلاتىن، شابۋىلعا ۇشىرايتىن» ەلدەر قاتارىنا ەنگىزگەن.
«Internet Freedom» جوباسىنىڭ مالىمەتىنشە، قازاقستاندا 2014 جىلى – 1300, 2016 جىلى – 1150, ال 2019 جىلى – 61 سايت سوت شەشىمىمەن بۇعاتتالعان. بىلتىر بۇعاتتالعان سايتتاردىڭ دەنى «الەۋمەتتىك ارازدىق تۋدىردى» دەگەن ايىپقا ىلىككەن. ال قۇزىرلى ورىندار شەشىمىمەن 2016 جىلى 31 مىڭ، 2019 جىلى – 21267 cايت بۇعاتتالعان، ونىڭ 17 مىڭى – تەرروريزم، ءدىني ەكسترەميزمدى ناسيحاتتاعانى ءۇشىن شەكتەۋگە تۇسكەن سايتتار.
بىلتىر قازاقستاندا 42 مىڭعا جۋىق سايت بۇعاتتالعان. قۇقىق قورعاۋشىلار ونىڭ 80%-ى ەكسترەميزم مەن تەرروريزمدى ناسيحاتتاۋ بابى بويىنشا شەكتەۋ قويىلعانىن، اراسىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پاراقشالار مەن جەكە ماتەريالدار دا بارىن ايتادى.
شەرزاتتىڭ ءولىمى ىسىنە قاتىستى قۇپيا ۆيدەونى جاريالاۋ كىمگە كەرەك بولدى؟ – ساراپشىلار مەديا سىنى
24 قازان – كىتاپحاناشىلار مەرەكەسى قۇتتى بولسىن!
«ۋچاسكەدەن ارۋاققا كوك حات»: الماتىدا مارقۇمعا كەلگەن شاقىرتۋ
كوميسسيا مەن باقىلاۋشى ەسەبىندەگى ايىرماشىلىق: الماتىدا رەفەرەندۋم قالاي ءوتىپ جاتىر؟
قاراعايعا قارسى بۇتاق. دۋماننىڭ سوت تەرگەۋى اياقتالدى. 29 شىلدە ءجارىسسوز.
قوساي ماحامباەۆ: وق تيگەن ادامدى قۇتقارام دەگەندە ءوزىمدى اتىپ تاستادى