اباەۆ ۇسىنعان ميتينگ تۋرالى زاڭ جوباسىنىڭ «توزعان كوپيپاست بولىگى»

اقپارات ءمينيسترى داۋرەن اباەۆ باستاعان توپ ازىرلەگەن زاڭ جوباسىنىڭ «شيكى تۇسى»، ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ سىنى جانە كرەمل مەممەدياسىنان «نەگىز».

ناۋرىزدىڭ 26-سىنان بەرى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەيبىت جينالىستاردى ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋ ءتارتىبى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋ ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى قارالۋدا.

دەپۋتاتتار «ازاماتتاردىڭ بەيبىت جينالىس تۋرالى كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىن ودان ءارى ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا» تولىقتىرىلىپ جاتقان زاڭ جوباسىنا بىرقاتار تۇزەتۋ ەنگىزۋدى سۇرادى. ماسەلەن، جۋرناليستەردىڭ وقيعا ورنىندا جيعان ماتەريالىن قۇزىرلى ورگاندارعا ۇسىنىپ، رۇقسات الۋ جانە اكتسيا (ميتينگ، شەرۋ، دەمونستراتسيا، پروتەست، پيكەت) ۇيىمداستىرۋشىعا 23 جۇمىس كۇنىندە (كۇنتىزبەلىك ەسەپ بويىنشا ءبىر اي) رۇقسات بەرۋ سەكىلدى «قولبايلاۋ» نورمالار. 27 ناۋرىز ەگدە جاستاعى 20 شاقتى دەپۋتات قاتىسپاعان ءماجىلىس وتىرىسىندا ەكى قۇجات ءبىراۋىزدان ماقۇلدانىپ، تۇپكىلىكتى رەداكتسيالانعان تولىق ۇلگىسى ەكىنشى وقىلىمعا جىبەرىلدى.

10 ناۋرىزدا اتالعان زاڭ جوباسى ۇكىمەت باستىعى اسقار ءماميننىڭ قاۋلىسىمەن  پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ قاراۋىنا جولدانىپ ەدى.

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەيبىت جينالىستاردى ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋ ءتارتىبى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» جانە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەيبىت جينالىستاردى ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋ ءتارتىبى تۋرالى» زاڭ جوبالارىندا مىسالعا كەلتىرىلگەن حالىقارالىق تاجىريبە رەسەيلىك ريا نوۆوستي جەلىلىك باسىلىمىنان ەشبىر سىلتەمەسىز كوشىرىلگەن. كونتسەپتسيانىڭ ورىسشا  نۇسقاسى اتالعان سايتتىڭ ماتەريالىمەن سوزبە-ءسوز سايكەس كەلەدى. بىزدەگى زاڭ اكتىلەرى مەن قۇجاتتارى اۋەلى ورىسشا دايىندالىپ، كەيىننەن قازاق تىلىنە اۋدارىلاتىنىن ەسكەرسەك، تۇجىرىمدامانىڭ مازمۇنى ماسكەۋ مەممەدياسىندا جاريالانعان نۇسقادان الىس ەمەس.

بيىل 7 اقپاندا «اشىق ۇكىمەت» پورتالىنا ورنالاستىرىلعان زاڭ جوباسىنىڭ 10 تاراۋى 2818 كۇن بۇرىن جاريالانعان (2012 جىل 21 مامىر) ورىسشا ماتەريالدىڭ نەگىزىندە جازىعان. ارادا سەگىز جىلعا جۋىق ۋاقىت وتكەن دەرەكتى پايدالانۋ قانشالىق ورىندى نەمەسە وزەكتى، بۇل ساراپشىلاردىڭ قۇزىرىنداعى ماسەلە.

قۇجاتقا پىكىر بىلدىرۋشىلەر قاتارىندا بەلگىلى قۇقىق قورعاۋشى، «ار.رۋح.حاق» قوعامدىق ۇيىمىنىڭ توراعاسى باقىتجان تورەعوجينانىڭ «ەتو سپلوشنوي فارس!!! تەپەر پونياتنو پوچەمۋ ۆى ەتو دەلالي سكرىتنو ي بەز پراۆوزاششيتنيكوۆ-ەكسپەرتوۆ!» دەگەن كومەنتاريىنە اكىمشى «زاڭ جوباسىندا قازاقستاندىق زاڭگەرلەر وداعى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ، سونداي-اق باسقا دا تانىمال قۇقىق قورعاۋشىلاردىڭ پىكىرى قامتىلعانىن» ايتىپ جاۋاپ بەرگەن.

قازاقستاننىڭ بەلگىلى قۇقىق قورعاۋشىلارى قاتىسقان زاڭ جوباسىندا نەلىكتەن رەسەيلىك ەسكىرگەن ينسايت قولدانىلعانى بەلگىسىز.

زەرتتەۋ نىسانى – زاڭ جوباسىنىڭ ورىس تىلىندەگى نۇسقاسىندا اقش (ۋاشيڭتون، نيۋ يورك، سان-فرانتسيسكو، لوس انجەلەس شتاتتارى), فرانتسيا، جاپونيا، شۆەتسيا ەلدەرىنىڭ تاجىريبەسى جونىندەگى 2260 سوزدەن تۇراتىن ماتەريال تۇپنۇسقادان وزگەرىسسىز الىنعان. ۇلىبريتانيا مىسالى كونسپەكتى تۇرىندە وڭدەلگەن. قازاقستاندىق نۇسقادا گەرمانيانىڭ ورنىنا اۋستراليا، سينگاپۋر جانە رەسەي مىسالى بەرىلگەن.

اشىق دەرەككوزدەر نەگىزىندە ازىرلەنگەن ينتەرتەكست ماتەريال بولعانىنا قاراماستان، زاڭ شىعارۋشى ينستيتۋتتىڭ قاعيداسى بويىنشا ونداعى مالىمەت ءبىرىنشى (قاينار)كوزدەن تەكسەرىلىپ، كوز جەتكىزگەن دۇرىس.

تاۋەلسىز قۇقىق قورعاۋشىلار پارلامەنت ءماجىلىسى قاراپ جاتقان ميتينگ تۋرالى ەكى زاڭ جوباسىنداعى «حالىارالىق تاجىريبە» نەگىزدەمەلىك تاراۋىنداعى ماتەريالدار «ءبىرشاما ەسكىرگەن، تاۋەلسىز ساراپشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن قايتا قاراۋدى قاجەتسىنەدى» دەپ سانايدى.

جۇمىس توبى مەن كاسىبي ماماندار بىرىگە وتىرىپ، ەسكى مالىمەت نەگىزىندە دايىنداعان، تىيىم سارىنى باسىم زاڭ جوباسىنداعى حالىقارالىق تاجىريبە تاراۋىنىڭ شىنايىلىعى جانە قۇقىقتىق باعاسىن ارنايى ساراپشىلار بەرە جاتار.

"The Qazaq Times"