قازاقستان رەسەيدىڭ ۇسىنىسىن قابىلدادى: ەكىنشى «بايقوڭىر» سالىنا ما؟

قازاقستان رەسەيدىڭ بايقوڭىردا «بايتەرەك» عارىش زىمىران كەشەنىن قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىسىن قولدادى. بۇل تۋرالى تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيا جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترى اسقار جۇماعاليەۆ ءمالىم ەتتى.

باستاپقىدا جوبانى «انگارا» رەسەيلىك زىمىراننىڭ نەگىزىندە ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان. «انگارا» زىمىرانى ۋاقىتىندا دايىن بولماعاندىقتان، تاراپتار جوبانى «سويۋز-5» زىمىرانى نەگىزىندە ىسكە اسىرۋعا كەلىسكەن. جۇماعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، «بايتەرەك» كەشەنىنەن پيلوتسىز زىمىراندار ۇشىرىلادى. مۇنىمەن قاتار، رەسمي وكىل قازاقستان رەسەي جانە بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىمەن «گاگارين ستارتى» جوباسىن قولعا الدىق دەپ سۇيىنشىلەپ وتىر. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، بۇل جوبا «بايقوڭىر» كەشەنى بويىنشا ستراتەگيالىق ارىپتەستىك پەن ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى نىعايتادى-مىس.

رەسەي زىمىران-تاسىعىشتى جانە ونىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن تاسىمالداۋ قۇرالدارىن قۇرۋدى، ەكپىندەتكىش بلوكتىڭ، عارىش اپپاراتىنىڭ جانە تەحنيكالىق كەشەندەردى قارجىلاندىرادى. ال قازاقستان «زەنيت-م» عارىش زىمىران كەشەنىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن قايتا جاڭارت، ستارتتىق جانە تەحنيكالىق كەشەندەردى پايدالانۋ بويىنشا كادرلىق دايارلاۋدىڭ وقۋ-جاتتىعۋ قۇرالدارىن قۇرۋى ءتيىس. «بايتەرەك» جوباسىن جۇزەگە اسىرۋعا رەسەي $916 ملن، ال قازاقستان شامامەن $233 ملن ءبولۋدى جوسپارلاپ وتىر. حاتتامانى سەنات بەكىتكەننەن كەيىن قازاقستان پرەزيدەنتى قول قويادى.

2013 جىلى قازاقستان مەن رەسەي فەدەراتسياسى اراسىندا «بايقوڭىر» عارىش ايلاعىنان ۇشىرۋ كەزىندە ۇشىرۋ اپپاراتىنىڭ بولشەگى قۇلايتىن ايماق رەتىندە قازاقستان اۋماعىنان جەر ۋچاسكەسىن بەرۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلعان بولاتىن.

2014 جىلى جەلتوقساندا قازاقستان مەن رەسەي «سولتۇستىك تراەكتوريا» دەپ اتالاتىن «بايقوڭىر» عارىش ايلاعىنان ۇشىرۋ كەزىندە تاسىمالداعىش زىمىران بولىكتەرىنىڭ قۇلاۋ اۋدانى رەتىندە جەر ۋچاسكەسىن بەرۋ جانە پايدالانۋ شارتتارى تۋرالى ۇكىمەتارالىق كەلىسىمگە قول قويعان. قۇجاتقا سايكەس قازاقستان رەسەيگە جالپى اۋدانى 63,2 مىڭ گا بولاتىن N120 اۋدانىن ءبولدى (ونىڭ ىشىندە 22,52 مىڭ گا اقتوبە وبلىسىندا جانە 40,68 مىڭ گا قوستاناي وبلىسىندا). اتالعان اۋدانداردى پايدالانعانى ءۇشىن تولەم جىلىنا $460 مىڭ مولشەرىندە. «سويۋز» ۇلگىسىندەگى تاسىمالداعىش زىمىراندار سانىنا بايلانىستى اقتوبە مەن قوستاناي وبلىستارى اراسىنداعى تولەم تيىسىنشە $103 مىڭ جانە $357 مىڭ مولشەرىندە. «سولتۇستىك» تراەكتورياسى بويىنشا بەلگىلەنگەن قاجەتتى اۋدان 1994 جىلعى 10 جەلتوقسانداعى «بايقوڭىر» كەشەنىن جالعا الۋ شارتىندا كوزدەلمەگەن. سوندىقتان دا قازاقستان ارنايى تارتىپپەن جىل سايىن بىرنەشە وسىنداي سىناقتاردىڭ جۇرگىزىلۋىنە رۇقسات بەرگەن.

2018 جىلى بايقوڭىر عارىش ايلاعىندا «بايتەرەك» عزك قۇرۋ تۋرالى 2004 جىلعى 22 جەلتوقسانداعى قازاقستان مەن رەسەي ۇكىمەتتەرى اراسىنداعى كەلىسىمگە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى حاتتاماعا قول قويىلدى.

بايقوڭىر عارىش ايلاعى رەسەيگە 2050 جىلعا دەيىن جالعا بەرىلگەن. رەسەي تاراپى قازاقستان حالقىنىڭ قارسىلىعىنا قاراماستان اپاتقا ءجيى ۇشىرايتىن «پروتون» زىمىراندارىن ۇشىرۋىن وسى كۇنگە دەيىن جالعاستىرىپ كەلەدى.

"The Qazaq Times"