ادام قۇقىقتارى جونىندەگى قازاقستاندىق حالىقارالىق بيۋرو (اقجقحب) قازاقستان بيلىگىنەن «قازاتومونەركاسىپ» كومپانياسىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى مۇحتار جاكىشەۆتى بوساتۋىن تالاپ ەتتى. ۇيىم جاكىشەۆتىڭ ىسىندە «ساياسي استار» بار دەپ سانايدى.
«قازاقستاندىق سوت تورەلىگى كەيبىر باسقا سوتتالۋشىلارعا، اسىرەسە بۇرىنعى جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالارعا قاتىستى; كىسى ءولتىرۋ، توناۋ، زورلاۋ فاكتىسى بويىنشا ايىپتالعانداردى مەرزىمىنەن بۇرىن شارتتى تۇردە بوساتسا، جاكىشەۆتى بوساتۋ ىسىندە ساياسي قۇرامنىڭ بار ەكەندىگىن العا تارتادى»، – دەلىنگەن مالىمدەمەدە.
قازاقستاندىق بيۋرونىڭ ايتۋىنشا، سوت ادامدى بوستاندىعىنان ايىرعانىمەن، مەملەكەت ونىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا كەپىل بولۋى ءتيىس. الايدا جاكىشەۆتىڭ جاعدايىندا بۇل ەرەجە ساقتالماي تۇر. جازاسىن وتەۋشىلەرگە ارنالعان تۇزەتۋ مەكەمەلەرى ستاندارتتى مەديتسينالىق كومەك كورسەتپەي، ەمدەۋ پروتسەدۋراسىنىڭ وزىندە شەكتەۋلەر قويىپ وتىر.
«مۇحتار جاكىشەۆ قاتتى ناۋقاس، ونى ساۋىقتىرۋعا قاجەتتى ەمدەۋ شارالارى قامتاماسىز ەتىلمەي وتىر. تيىسىنشە، ونىڭ جاعدايى ناشارلاي تۇسۋدە جانە بۇل ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن. بىراق بۇل جاي عانا ءولىم بولىپ سانالمايدى. بۇل ازاپتاۋدىڭ سالدارى بولادى، ياعني مەديتسينالىق كومەك كورسەتپەۋ بولىپ تابىلادى. بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ رەزوليۋتسياسىنا (1988) سايكەس، مەدتسيتسينالىق كومەك كورسەتپەۋ ازاپتاۋمەن پارا-پار»،– دەلىنگەن حالىقارالىق بيۋرو تاراتقان مالىمدەمەدە.
وسىعان بايلانىستى ادام قۇقىقتارى جونىندەگى قازاقستاندىق بيۋرو ەل پرەزيدەنتى توقاەۆتان 10 جىلدان بەرى جازاسىن وتەۋشى مۇحتار جاكىشەۆتى بوساتىپ، وعان قاجەتتى ەم مەن ءتيىستى وتەماقى تولەۋگە شارا قولدانۋىن سۇرادى.
ەستەرىڭىزدە بولسا، قىركۇيەكتىڭ 10-ى ءۇشىنشى مارتە وتكەن وسكەمەندەگى سوتتا مۇحتار جاكىشەۆتىڭ ىسىنە قاتىستى اپەللياتسيالىق شاعىم قاناعاتتاندىرىلماعان. ول ۇزاق مەرزىمدى قاماۋدا ءۇشىنشى توپ مۇگەدەكتىگىنە شالدىققان.
سوڭعى سوت وتىرىسى كۇنى (10 قىركۇيەك) الماتى، اقتاۋ، وسكەمەن قالالارى مەن ەلوردا دا «مۇحتار جاكىشەۆتى بوستاۋ» تالابىمەن بىرنەشە نارازىلىق شارالارى ءوتتى. سونىمەن قاتار، 9 قىركۇيەك جەنەۆاداعى بۇۇ، بۇگىن Freedom House حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى قازاقستان بيلىگىن ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋعا شاقىردى. Freedom House حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى اقوردادان 56 جاستاعى مۇحتار جاكىشەۆتى دەرەۋ بوساتۋىن تالاپ ەتتى. بۇعان دەيىن «جازىقسىز ساياسي استارمەن ءىستى بولدى» دەپ باعالانعان جاكىشەۆ ىسىنە قاتىستى وسىعان دەيىن 2015 جىلى بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىعى كوميتەتى ونى دەرەۋ بوساتۋدى سۇراپ، ەسكەرتۋ جاساعان ەدى.
قازاقستان حالقى سوڭعى ۋاقىتتارى بيلىككە ناقتى قۇقىقتىق تالاپتار قويا باستادى. وزگە ماسەلەلەردەن بولەك، ءبىر عانا «ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋ» تاقىرىبى بويىنشا ءۇش ايدىڭ وزىندە ەلدىڭ ءار ايماعىندا 40-قا تارتا پيكەت پەن نارازىلىق اكتسيالارى ءوتتى. ازىرگە اقوردا تاراپىنان اتالمىش تالاپتارعا بايلانىستى قانداي دا ءبىر ناقتى جاۋاپ جوق. قازىر ەل نازارى پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن قۇرىلعان ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىندە. ونىڭ العاشقى وتىرىسى وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن بولعان. بىراق تاۋەلسىز ازاماتتىق بەلسەندىلەر ول كەڭەستىڭ ساياسي رەفورمالار جاساۋدا ناتيجەلى بولارىنا سەنىمسىزدىك تانىتۋدا.