قازاقستانداعى "ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋ" تالابىن ەل ازاماتتارى مەن الەمدىك ۇيىمدار دا تالاپ ەتۋدە. كورنەكى كوللاج. فوتو: اشىق دەرەككوزدەردەن

9 قىركۇيەك جەنەۆاداعى بۇۇ جانە بۇگىن Freedom House حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى قازاقستان بيلىگىن ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋعا شاقىردى.

بۇۇ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كەڭەسىنىڭ 42-سەسسيانىڭ اشىلۋىندا  ۇيىمنىڭ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى جوعارعى كوميسسارى ميشەل باچەلەت «قازاقستانداعى ادام قۇقىعى جاعدايى» تۋرالى بايانداماسىندا بيىل ناۋرىزىنان بەرى  وتىپ جاتقان «نارازىلىق اكتسيالارى كەزىندە 4 مىڭنان استام ادام ۇستالعانىن» مالىمدەدى.

ازاتتىق تاراتقان حابارعا سايكەس، كوميسسار باچەلەت «ساياسي تۇتقىن سانالاتىن ازاماتتاردى قاماۋدا ۇستاۋ مەن وپپوزيتسيانىڭ بەيبىت جينالۋىن شەكتەۋ شىنايى جانە اشىق ديالوگقا كەدەرگى كەلتىرەدى» دەپ ايتقان. سونىمەن قاتار، ول قازاقستان بيلىگىن «ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنە ازاماتتىق قوعام وكىلدەرىن قوسۋعا»، «وزگەشە ويلايتىنداردى قۋدالاۋعا قولدانىلاتىن زاڭداردى وزگەرتۋگە» شاقىرعان.

ال Freedom House حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى استانادان «قازاتومونەركاسىپ» كومپانياسىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى، تەمىر توردا وتىرعانىنا 10 جىلدان اسقان 56 جاستاعى مۇحتار جاكىشەۆتى دەرەۋ بوساتۋىن تالاپ ەتتى. قۇقىق قورعاۋشىلار تاراپىنان «جازىقسىز ساياسي استارمەن ءىستى بولدى» دەپ باعالانعان جاكىشەۆ ىسىنە قاتىستى وسىعان دەيىن 2015 جىلى بۇۇ ادام قۇقىعى كوميتەتى دەرەۋ بوساتۋىن سۇراپ، ەسكەرتۋ جاساعان ەدى.

ۇيىمنىڭ ەۋرازيا باعدارلامالارى بويىنشا ديرەكتورى مارك بەرەندتتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان ازاماتتىق جانە ساياسي قۇقىقتار بويىنشا حالىقارالىق پاكتىگە قول قويعان ەل رەتىندە ءىستى ءادىل ءارى اشىق قاراۋى ءتيىس، ايتپەگەندە «قازاقستان بيلىگى ادام قۇقىعىن قورعاۋ جانە زاڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا حالىقارالىق مىندەتىن بۇزادى».

ۇيىم تالابى رەتىندە «قازاقستان بيلىگى مۇحتار جاكىشەۆتى تۇرمەدەن دەرەۋ بوساتىپ، سول ارقىلى حالىقارالىق زاڭداردى ساقتايتىنىن جانە سىيلايتىنىن دالەلدەۋى ءتيىس» دەدى مارك بەرەندت.

14 جىل جازاعا كەسىلگەن مۇحتار جاكىشەۆ تۇرمەدە ءۇشىنشى توپ مۇگەدەگى بولىپ قالدى، شىلدەنىڭ 24-ءى  سەمەي قالالىق №2 سوتى ونىڭ تۇرمە دارىگەرلەرىنىڭ راستاۋىمەن دەنساۋلىق جاعدايىنا بايلانىستى مەرزىمىنەن بۇرىن شارتتى بوستاندىققا شىعارۋ تۋرالى ءوتىنىشىن قاناعاتتاندىرۋدان باس تارتقان. اپەللياتسيالىق شاعىم بويىنشا بۇگىن دە سەمەيدە كەزەكتى سوت وتىرىسى وتۋدە.

ساياسي وزگەرىستەر جيىلەگەن تۇستا حالىقتىڭ ساياساتقا نازارى اۋىپ، بيلىككە ناقتى قۇقىقتىق تالاپتار قويا باستادى. وزگە ماسەلەلەردەن بولەك ءبىر «ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋ» تاقىرىبى بويىنشا ءۇش ايدىڭ وزىندە ەلدىڭ ءار ايماعىندا 40-قا تارتا پيكەت-ميتينگ، نارازىلىقتار بولىپ ءوتتى.

"The Qazaq Times"