جاپونياداعى كەلىسسوز: پۋتين، سايلاۋعا ارالاسپاڭىز...

اقش پەن رەسەي پرەزيدەنتتەرى جاپونيانىڭ وساكا قالاسىنداعى «ۇلكەن جيىرمالىق» ءسامميتى اياسىندا ەكىجاقتى كەزدەسۋ وتكىزدى. سوڭعى رەت قوس كوشباسشى وتكەن جىلدىڭ شىلدەسىندە حەلسينكيدە باس قوسقان. دەگەنمەن، كەلىسسوز ناتيجەسىز اياقتالىپ،  ۋاشينگتون مەن ماسكەۋ قارىم-قاتىناسى ناشارلاي ءتۇستى.

وساكاداعى كەلىسسوز ءبىر جارىم ساعاتقا سوزىلدى. امەريكا تارابىنان باسقوسۋعا اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو، دونالد ترامپتىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كومەكشىسى دجون بولتون، اق ءۇيدىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى ستەفاني گريشەم جانە يۆانكا ترامپ پەن كۇيەۋى دجارەد كۋشنەر قاتىستى. ال رەسەيدەن سىرتقى ىستەر مينيستر سەرگەي لاۆروۆ، ءبىرىنشى ۆيتسە-پرەمەر انتون سيلۋانوۆ، پرەزيدەنتتىڭ كومەكشىسى يۋري ۋشاكوۆ جانە ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ قاتىستى.

حاتتامالىق ءتۇسىرىلىم كەزىندە جۋرناليستەر ترامپتان رەسەيدىڭ اقش-تاعى سايلاۋعا قاتىسى بار دەگەن قاۋەسەتتىڭ راس-وتىرىگىنە بايلانىستى ساۋال جولدادى. ارتىنشا اقش پرەزيدەنتى پۋتننگە مىسقىلداي كۇلىپ: «سايلاۋعا ارالاسپاڭىز، وتىنەمىز»، – دەدى. ءبىر قىزىعى، ترامپ تا، پۋتين دە باق وكىلدەرىنىڭ ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرۋدىڭ ورنىنا، جاي عانا باس يزەۋمەن بولدى.

كەزدەسۋدەن كەيىن رەسمي اق ءۇي حابارلاعانداي، پرەزيدەنتتەر يران، ءسۇريا، ۆەنەسۋەلا جانە ۋكرايناداعى جاعدايدى تالقىلاپ، «ەكى ەل ءوز قارىم-قاتىناسىن جاقسارتۋعا مۇددەلى ەكەندىگىن» ايتقان. Bloomberg اگەنتتىگى: «ەكى ەل باسشىلارى ءححى عاسىردىڭ جاڭا قارۋلانۋ كەزەڭى جانە قىتايدىڭ بۇعان قاتىسى تۋرالى ءسوز ەتتى»، – دەيدى.

جاپونيانى4 وساكا قالاسىنداعى «ۇلكەن جيىرمالىق» ءسامميتى. فوتو: https://cdn.vdmsti

ءۇشىنشى كەلىسسوز

بۇل پۋتين مەن ترامپتىڭ ءۇشىنشى كەلىسسوزى. بۇعان دەيىن ولار ءبىر جىل بۇرىن، 2018 جىلى 16 شىلدەدە حەلسينكيدەگى سامميتتە كەزدەستى. العاشقى كەلىسسوز گامبۋرگتە 2017 جىلدىڭ 7 شىلدەسىندە G20 ءسامميتى اياسىندا وتكەن.

2018 جىلى قاراشادا ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالۋىنا ءجۇز جىل تولۋىنا ارنالعان ءىس-شارا اياسىندا فرانتسۋز كوشباسشىسى ەممانۋەل ماكروننىڭ شاقىرتۋىمەن پاريجدە پرەزيدەنتتەردىڭ كەزدەسۋى ۇيىمداستىرىلعان. الايدا، اقش-تىڭ ورتاشا جانە از قاشىقتىقتاعى زىمىرانداردى جويۋ تۋرالى شارتتان شىعۋى ءسوز بولعاندىقتان، پرەزيدەنتتەر كەزدەسۋى اياقسىز قالعان. كەيىننەن جەلتوقساندا بۋەنوس-ايرەستەگى G20 سامميتىندە كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋدى جوسپارلانعانىمەن، ترامپ رەسەيدىڭ كەرش بۇعازىنداعى ۋكراين تەڭىزشىلەرىن ۇستاۋىنا بايلانىستى كەزدەسۋدەن باس تارتتى.

وساكاداعى كەزدەسۋ قارساڭىندا پۋتين بريتاندىق «Financial Times» گازەتىنە سۇحبات بەرگەن بولاتىن. «ترامپتىڭ ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ كوپتەگەن تاسىلدەرىمەن كەلىسپەيتىنىن» مالىمدەگەن پۋتين 2016 جىلعى سايلاۋدا ورىن العان جايتتارعا كىنالىلەردى «ميفتىك تۇلعا جاساپ، رەسەيدەن ىزدەۋدىڭ قاجەتى جوق. ءوز ىشتەرىنەن ىزدەۋى ءتيىس»، – دەپ قىسقا قايىردى. ال اقش سوڭعى ەكى جىلدا رەسەي حاككەرلەرىنىڭ پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا ارالاسۋىنا قاتىستى تەرگەۋ جۇمىستارىن توقتاتپايتىنىن ايتقان.

"The Qazaq Times"