اراب ەلدەرىندە دىنگە سەنبەيتىندەر كوبەيدى

اراب ەلدەرىندە جۇرگىزىلگەن ساۋالنامالىق زەرتتەۋ اراب الەمىندە دىنگە دەگەن سەنىمنىڭ السىرەگەنىن كورسەتتى. Arab Barometer جۇرگىزگەن ساۋالناما تاياۋ شىعىستاعى 10 مەملەكەتتە جاسالدى جانە 25 مىڭنان استام پالەستينالىقتار قاتىستى. ساۋالناما ايماقتىڭ باستى ماسەلەلەرىن، ايتالىق، ميگراتسيا، قاۋىپسىزدىك جانە ايەلدەر قۇقىعى تاقىرىپتارىن نەگىز ەتكەن.

زەرتتەۋ ناتيجەسىنە قاراعاندا، 2013 جىلداعىمەن سالىستىرعاندا اراب ەلدەرىندەگى دىنگە سەنبەيتىن ازاماتتاردىڭ سانى كوبەيگەن.  اسىرەسە، تۋنيس، ليۆيا، الجير، ەگيپەت جانە ماروككو ەلدەرىندە 2013 جىلمەن سالىستىرعاندا دىنگە سەنبەيتىندەردىڭ سانى ارتقان. ليۆيادا دىنگە سەنبەيتىن ازاماتتاردىڭ سانى 25 پايىزدى قۇراسا، تۋنيستە 32 پايىزدى كورسەتەدى. ال، الجير، ماروككو جانە مىسىردا دىنگە سەنبەيتىندەر سانى 2013 جىلمەن سالىستىرعاندا 10 ەسە كوبەيگەن.

ساۋالناما جۇرگىزىلگەن 11 ەلدەگى «دىنگە سەنبەيمىن» دەۋشىلەردىڭ ورتاق پايىزى 5 جىل ىشىندە 8 پايىزدان 13 پايىزعا دەيىن جوعارىلاعان. تەك، ءبىر عانا يەمەندە «دىنگە سەنەمىن» دەۋشىلەردىڭ سانى 2 پايىزعا كوبەيگەن. اتالعان  اراب ەلدەرىندەگى 30 جاسقا دەيىنگىلەردىڭ 18 پايىزى دىنگە سەنبەيتىندەر بولىپ سانالعان.

زەرتتەۋ ناتيجەسىنە سايكەس، اراب ەلدەرىندە ايەلدەردىڭ قۇقىعى تۋرالى كوزقاراستا دا وزگەرىستەر بار ەكەنى بايقالادى. ءبىر عانا الجيردەن وزگە ەلدەردە ايەلدەردى پرەمەر-ءمينيسترى نەمەسە مەملەكەت باسشىسى بولا الادى دەپ قارايتىندار سانى 50 پايىزدان جوعارى. الايدا، وتباسىندا ەر ادام باسشىلىق ەتۋدى قولداۋشىلار بارلىق ەلدە 50 پايىزدان جوعارى.

اقش، رەسەي، تۇركيا باسشىلارىنىڭ ساياساتىن قولداۋ كورسەتكىشى. فوتو: BBC/QT.

سونداي-اق، ساۋالنامادا اقش، رەسەي جانە تۇركيا باسشىلارىنىڭ ساياساتى تۋرالى باعا بەرۋ دە بار. ناتيجەسىندە، اراب ەلدەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگى تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعاننىڭ ساياساتىنا جوعارى باعا بەرگەن. تەك، ليۆان، ليۆيا، مىسىر ەلدەرىندە عانا رەسەي پرەزيدەنتىن قولداۋشىلار باسىمىراق. ال، ترامپ ساياساتى ساۋالناما جۇرگىزىلگەن بارلىق ەلدە تومەن كورسەتكىشتە تۇر.

باستى قاۋىپ رەتىندە قايسى ەلدى كورسەتەدى؟ فوتو: BBC/QT.

زەرتتەۋ ناتيجەسىنە ساي، اراب ەلدەرىندەگى ميگراتسيانىڭ باستى باعىتى تەك قانا ەۋروپا ەمەس. سولتۇستىك امەريكا، پارسى شىعاناعىنداعى ەلدەر، تاياۋ شىعىس جانە سولتۇستىك افريكاعا قونىس اۋدارعىسى كەلەتىندەر دە بار. بۇدان تىس، اراب ەلدەرىندە باستى قاۋىپ يزرايل جانە اقش دەپ سانايتىنداردىڭ سانى كوبىرەك.

“The Qazaq Times”