جاھاندىق جىلىنۋدان زارداپ شەككەن تۇرعىندار. فوتو: BBC/GETTY IMAGES.

جاڭا زەرتتەۋ ناتيجەسى كورسەتكەندەي، 2018 جىلى الەمدىك جىلىنۋدان مىڭداعان ادام قازا بولىپ، كولەمدى شىعىندار دا بولعان. بۇل تۋرالى Christian Aid ۇيىمى بيىلعى جىلداعى 10 ءىرى تابيعي اپاتقا جاسالعان زەرتتەۋ قورىتىندىسى ارقىلى ورتا سالدى. ۇيىمنىڭ ايتۋىنشا، بۇل تابيعي اپاتتاردىڭ ورىنىن تولتىرۋ ءۇشىن ءار قايسىسىنا 1 ملرد اقش دوللارى كولەمىندەگى قاراجات كەتەدى.

زەرتتەۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، ەۋروپا مەن جاپونيا ەلدەرىندەگى ىستىق اۋارايى رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتكەن. ولار الەمدىك جىلىنۋ مەن تابيعي اپاتتاردىڭ بايلانىسىن زەرتتەۋ ۇستىندە. دەگەنمەن، اپتاپ ىستىقتار، ورمان ورتتەرىنىڭ كوبەيۋى، قۇرعاقشىلىق سەكىلدى اپاتتاردىڭ دالەلدەۋسىز-اق كليماتتىڭ جىلىنۋىنا تىكەلەي قاتىستى ەكەنىن ەسكەرتەدى.

«الەمدىك جىلىنۋ بولاشاقتىڭ پروبلەماسى دەپ ويلايتىندار بار. بىراق، كليمات جىلىنۋىنىڭ زاردابى ءبىز ويلاعاننان دا اۋىر. قازىردىڭ وزىندە كليماتتىڭ وزگەرىسىنەن ميلليونداعان ادامدار زارداپ شەگىپ وتىر» – دەدى زەرتتەۋ توبىنىڭ مۇشەسى كات كرامەر.

عالىمداردىڭ ايتۋىنشا جەر كليماتىنىڭ جىلىنۋىنا ەڭ الدىمەن ادامزاتتىڭ قيمىل-ارەكەتى سەبەپ بولسا، ەكىنشىدەن، تىنىق مۇحيتىنىڭ ەكۆاتورعا جاقىن بولەكتەرىندە ەل-نينو دەپ اتالاتىن قۇبىلىستىڭ دا ىقپالى زور.

مەتەورولوگيا ۇيىمى 1850 جىلدان بەرى اۋا تەمپەراتۋراسىن ەستەلىككە الىپ كەلەدى. ۇيىمنىڭ ايتۋىنشا 2016 جىل الەمدەگى ەڭ ىستىق جىل بولعان. بىراق، ەل-نينو قۇبىلىسىنىڭ ىقپالىندا الداعى 2019 جىلى تەمپەراتۋرا رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتەدى دەپ بولجانعان.

“The Qazaq Times”