Jaña zertteu nätijesi körsetkendey, 2018 jılı älemdik jılınudan mıñdağan adam qaza bolıp, kölemdi şığındar da bolğan. Bwl turalı Christian Aid wyımı biılğı jıldağı 10 iri tabiği apatqa jasalğan zertteu qorıtındısı arqılı orta saldı. Wyımnıñ aytuınşa, bwl tabiği apattardıñ orının toltıru üşin är qaysısına 1 mlrd AQŞ dolları kölemindegi qarajat ketedi.
Zertteuşilerdiñ aytuınşa, Europa men Japoniya elderindegi ıstıq auarayı rekordtıq deñgeyge jetken. Olar älemdik jılınu men tabiği apattardıñ baylanısın zertteu üstinde. Degenmen, aptap ıstıqtar, orman örtteriniñ köbeyui, qwrğaqşılıq sekildi apattardıñ däleldeusiz-aq klimattıñ jılınuına tikeley qatıstı ekenin eskertedi.
«Älemdik jılınu bolaşaqtıñ probleması dep oylaytındar bar. Biraq, klimat jılınuınıñ zardabı biz oylağannan da auır. Qazirdiñ özinde klimattıñ özgerisinen milliondağan adamdar zardap şegip otır» – dedi zertteu tobınıñ müşesi Kat Kramer.
Ğalımdardıñ aytuınşa Jer klimatınıñ jılınuına eñ aldımen adamzattıñ qimıl-äreketi sebep bolsa, ekinşiden, Tınıq mwhitınıñ ekvatorğa jaqın bölekterinde El'-Nin'o dep atalatın qwbılıstıñ da ıqpalı zor.
Meteorologiya wyımı 1850 jıldan beri aua temperaturasın estelikke alıp keledi. Wyımnıñ aytuınşa 2016 jıl älemdegi eñ ıstıq jıl bolğan. Biraq, El'-Nin'o qwbılısınıñ ıqpalında aldağı 2019 jılı temperatura rekordtıq deñgeyge jetedi dep boljanğan.