قازاق تەلەارنالارىن ورىس ءتىلدى باق-قا كىم جىعىپ بەرىپ وتىر؟

بۇگىن الماتى قالاسىندا باق نارىعىن دامىتۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان «ءحى-MEDIA قۇرىلتاي» كونفەرەنتسياسى ءوتتى. قۇرىلتايدا «قازاقستاننىڭ مەديا نارىعى: جىل سايىنعى كاسىبي تەكسەرۋ جانە دياگنوستيكا»، «تسيفرلىك داۋىردەگى قازاقستان تەلەۆيزياسىنىڭ اۋديتورياسى»، «قازاق تىلىندەگى باق-تىڭ شىنايى جاعدايى مەن كەلەشەگى» سياقتى وزەكتى ماسەلەلەر تالقىلاندى. وسىعان بايلانىستى بۇگىن ءبىز قۇرىلتايدا قىزۋ تالقىلانعان «تسيفرلىك داۋىردەگى قازاقستان تەلەۆيزياسىنىڭ اۋديتورياسى» تاقىرىبىنا قاتىستى جاسالعان باياندامالاردى ىقشامداپ بەرۋدى ءجون كوردىك.

قۇرىلتاي بارىسىندا اتالمىش ماسەلەنى تالقىلاۋعا ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم، «الاش مەديا گرۋپپ» جشس باس ديرەكتورى باتىر قازىباەۆ، «ستراتەگيا» الەۋمەتتىك ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ باسشىسى گۇلميرا يلەۋوۆا، «اتامەكەن» بيزنەس تەلەارناسىنىڭ باس ديرەكتورى قانات ساحاريانوۆ، ۇلتتىق مەديا قاۋىمداستىق ساراپشىسى رينات ءجۇنىسوۆ جانە «TNS Central Asia» ساراپتاما ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى تاتيانا ستارتسەۆا قاتىستى. تالقىلاۋدىڭ نەگىزگى باعىتى ءدال وسى «TNS Central Asia» ماڭىندا بولدى. سەبەبى قازىرگى تاڭدا قازاقستان اۋماعىندا وتاندىق تەلەارنالاردىڭ رەيتينگىن انىقتايتىن ءبىر عانا ورتالىق بار. ول ستارتسەۆانىڭ باسقارۋىنداعى «TNS Central Asia» ساراپتاما ورتالىعى.

جالپى، «TNS Central Asia» ساراپتاما ورتالىعىنىڭ قازاقستان تەلەارنالارىنىڭ رەيتينگىن انىقتاۋعا قاتىستى جۇمىستارىنا وسىعان دەيىندە سان مارتە سىن ايتىلعان. قازاقستاندىق تەلەارنا باسشىلارىنىڭ پىكىرىنشە، «TNS Central Asia» ورتالىعى ورىس تىلىندە حابار تاراتاتىن ارنالاردىڭ رەيتينگىن كوتەرىپ، قازاق ءتىلدى باعدارلامالاردىڭ رەيتينگىن شامادان تىس تومەن كورسەتۋدە.  بۇل جولعى باس قوسۋدا دا «TNS Central Asia» سىننان تىس قالعان جوق.

«الاش مەديا گرۋپپ» جشس باس ديرەكتورى باتىر قازىباەۆتىڭ سوزىنشە, «TNS Central Asia» شىعارعان رەيتينگتەرمەن «YouTube»، «Instagram»، «Facebook»  سياقتى الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى قازاق ءتىلدى تەلەارنالاردىڭ قارالىم رەيتينگى سايكەس كەلمەيدى:

«YouTubە جەلىسىندەگى قازاق ءتىلدى كونتەنتتەرگە جازىلعان كورەرمەندەر سانى جارتى ميللياردتان اسادى. ناقتىلاپ ايتقاندا 630 ميلليونعا جۋىق. ەگەر ءسىز «TNS Central Asia» ۇسىنىپ وتىرعان رەيتينگكە قاراساڭىز مۇلدە باسقا كورسەتكىشتى كورەسىز. سول سەبەپتى ءبىز قازاق ءتىلدى كونتەنتتىڭ ماڭىزدىلىعى جونىندە ءجيى ايتامىز. سەبەبى قازاق ءتىلدى اۋديتوريانىڭ سوڭعى التى جىلدا جوعارى قارقىنمەن ءوسىپ كەلە جاتقانىن كورمەۋ مۇمكىن ەمەس. مىسالى، «Instagram» الەۋمەتتىك جەلىسىن الىپ قارايىقشى. قازاق ءتىلدى اۋديتوريا تولىقتاي وسىندا شوعىرلانعان. ەگەر ءبىز وسىنداعى قازاق ءتىلدى راديو، تەلەارنا پاراقشالارىنداعى وقىرمانداردى الىپ قاراساڭىز ولاردىڭ سانى ورىس ءتىلدى كونتەنتتى وقيتىنداردان الدە قايدا كوپ ەكەندىگىن بايقايسىز. ءبىز ورىس ءتىلدى «تەنگري نيۋس» سايتى ءبىزدىڭ ينستراگرامىمىز بەن قازاق جۇلدىزدارىنىڭ ينستاگارمىن سالىستىرىپ قاراپ وتىرمىز. بۇلاردى سالىستىرۋ مۇمكىن ەمەس. جەتىنشى ارنا نەمەسە قازاقستان ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ اۋديتورياسى الىپ قارايىقشى. ولاردىڭ اۋديتورياسى وتە ۇلكەن. ەگەر قازاق ءتىلدى كونتەنتتەردىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى وقىرماندارىن ءبىر جەرگە بىرىكتىرەتىن بولساق، وندا الدىڭعى بەس ورىن قازاق ءتىلدى تەلەارنالاردىڭ ەنشىسىندە بولار ەدى. «TNS Central Asia» 2018 جىلدىڭ سوڭعى 10 اي بويىنشا جاساعان رەيتينگىن قارايىقشى. تەك ءۇش قانا قازاق ءتىلدى باعدارلاما توپ-20 ۇزدىكتەر قاتارىنا ەنگەن. قازاق ءتىلدى كونتەنت ۇلكەن ەسەپپەن ۇتىلۋدا. بۇنىمەن كەلىسۋ وتە قيىن. سەبەبى  قازاق ءتىلدى كونتەنتتىڭ ۇلكەن سۇرانىسقا يە ەكەنىن كورمەي وتىرمىز. بۇنىڭ بارلىعى نەگە ماڭىزدى؟ ويتكەنى بيىلعى جىلى قازاقستان جارناما نارىعىندا شامامەن 64 ميلليون دوللاردى قۇرادى. ونىڭ 90 پايىزى تەلەارنالاردىڭ ەنشىسىنە كەتىپ جاتىر. قالعان قارجى ينتەرنەت، ءباسپاسوز سياقتى باق-قا تيەسىلى. سول سەبەپتى قازاق ءتىلدى كونتەنتكە كەلمەي جاتقان جارناما قارجىسى ۇلكەن پروبلەما بولىپ تۇر. قازاق ءتىلدى كونتەتتەردى تۇتىنۋشىلار وتە كوپ. ءبىز ولاردىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىرۋعا دايىنبىز. بىراق بىزگە قارجى جەتىسپەيدى. ال تەلەارنالار رەيتينگىندەگى جاعداي جوعارىداعىداي. وسىدان بارىپ قازاق ءتىلدى اۋديتوريا وزگە ارنالارعا اۋىسۋدا. ولاردىڭ ىشىندە راديكالدى يسلامدى ناسيحاتتايتىن باق-تا بار» - دەدى باتىر قازىباەۆ ءوز بايانداماسىندا.

ءبىز ارينە «TNS Central Asia» سياقتى قازاقستان اۋماعىندا تەلەارنالار رەيتينگىن جالعىز ءوزى انىقتايتىن ورتالىق جۇمىسىنىڭ ناتيجەلەرىنە كۇمان كەلتىرۋدەن اۋلاقپىز. بىراق تاۋەلسىزدىك العالى بەرى ەلىمىزدەگى مەكتەپ، كوللەدج، ۋنيۆەرسيتەتتەردە توقتاۋسىز ءوسىپ كەلە جاتقان قازاق سىنىپتارى مەن توپتارىنا قاراپ، «TNS Central Asia» جۇمىسىنا كۇدىكپەن قاراۋدان باسقا امال جوق. بۇل جەردە ماسەلە قازاق ءتىلدى حابار تاراتاتىن تەلەارنا، گازات، جۋرنالداردىڭ جارناما قارجىسىنان قاعىلىپ جاتقانىندا ەمەس، ماسەلە تەلەارنالار رەيتينگىن جاساۋدا باسەكەلەستىكتىڭ جوقتىعىندا. وسىنىڭ سالدارىنان قازاق ءتىلدى اۋديتوريانىڭ ءوزى كورگىسى كەلەتىن ساپالى دۇنيەلەردەن قۇر قالىپ وتىرعانىندا. جالپى، مونوپوليستەر يەمدەنگەن سالانىڭ ارتى نەگە اپارىپ سوعاتىنىن سانالى ادامعا باياعىدان بىلەدى. ەندى وسىنى ءتيىستى ورىندار ۇعىنسا ەكەن دەگەن تىلەك قانا ءبىز دە.

"The Qazaq Times"