EU-Out-Lead

زالتسبۋرگ، اۋستريا (Reuters اگەنتتىگى) – ەۋروپالىق وداق كوشباسشىلارى Brexit شەشىمىن تالقىلاۋ ماقساتىندا بەيسەنبىدە كەزدەسۋ وتكىزدى. كەزدەسۋ بارىسىندا وداق مۇشەلەرىنىڭ پىكىرى قاراما-قايشى بولدى. ءبىر كوشباسشى «تەمىر ايەل» اتانعان تەرەزا مەيدىڭ شەشىمىن قۇپتاسا، ەكىنشى تاراپ ۇلىبريتانيانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ساياسي قىسىمنان قۇتىلۋى ءۇشىن الدىمەن يرلاندىق شەكاراداعى قاۋىپسىزدىك ءۇشىن كەپىلدىك بەرۋ كەرەك دەيدى.

ءسامميتتىڭ ەكىنشى كۇنىندە اۋسترياعا كەلگەن ەۋروپالىق وداقتىڭ باسشىلارى مامىر ايىندا سولتۇستىك يرلانديانىڭ بريتاندىق پروۆينتسياسى مەن يرلاندياداعى ەو-عا مۇشە مەملەكەتتەر اراسىنداعى شەكاراعا قاتىستى جوسپاردى تالقىلاعان. ەگەر لوندون مەن بريۋسسەل ۇلىبريتانيا مەن ەۋروپالىق وداق شەكاراسىن ساقتاۋعا ارنالعان ساۋدا پاكتىسىن دايىنداۋدا ءبىر مامىلەگە كەلە الماسا، Brexit ماسەلەسى كۇردەلەنۋى مۇمكىن. سونداي-اق ەو سولتۇستىك يرلاندياعا ەكونوميكالىق قولداۋ كورسەتەتىن بولادى.

زالتسبۋرگتەگى سامميتتە فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون: «بىزدە بىرىڭعاي نارىقتىڭ تۇتاستىعىنا جانە يرلاندىق شەكاراعا قاتىستى وتە ايقىن ماقساتتار بار. ءبىز ەو-دان شىعۋ تۋرالى كەلىسىم شەڭبەرىندە مەيدىڭ مەحانيزمىن قولدايمىز جانە قاشان دا بريتاندىق ۇسىنىسقا مۇقتاجبىز»، – دەپ مالىمدەدى.

مەيدىڭ ۇستانىمىمەن كەلىسپەيتىن قارسى توپ پرەمەرگە سەنىمسىزدىك بىلدىرەتىن جولداۋدى دايىنداپ قويعان. ۆۆس تەلەارناسى ساراپتامالىق حابارلاردىڭ بىرىندە تەرەزا مەي شەشىمىنىڭ مۇلدە سىن كوتەرمەيتىنى ايتىلدى. سول سەبەپتى ونىڭ ەلۋ شاقتى ارىپتەسى بىرلەسىپ مينيسترلەر كابينەتىنىڭ جەتەكشىسىن بيلىكتەن كەتىرۋ ءۇشىن «ساياسي ستسەناري» قۇراستىرعان. ولاردىڭ ويىنشا، مەيدىڭ «ماعىناسىز مالىمدەمەسى مەملەكەتتى قۇلدىراتادى».

«ءبىر وقپەن ەكى قويان...»

ۇلىبريتانيا مەن ەۋروپالىق وداق Brexit بويىنشا كەلىسسوزدەر ارقىلى ۇلكەن ساياسي جەتىستىككە قول جەتكىزۋ ماقساتىندا كوشباسشىلار ءسامميتى ارقىلى كۇش بىرىكتىرمەك. سامميتتەگى مەملەكەتتەر ءۇشىن بولاشاقتا شەشىمىن تابۋى ءتيىس باستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – ەكونوميكالىق ارىپتەستىكتىڭ نىعايۋى. اۋسترياداعى ەو كوشباسشىلارىنىڭ بەيرەسمي سامميتىندە جۋرناليستەرگە پرەمەر-مينيستر تەرەزا مەي: «الداعى ۋاقىتتا قوسىمشا سامميت وتە قاجەت. سەبەبى، قازان ايىندا ەۋروپالىق كەڭەس ياعني كوشباسشىلار ءسامميتى وتەدى. وسى مۇمكىندىك ارقىلى ەو-دان شىعۋ تۋرالى كەلىسىمدى پروگرەسسيۆتى تۇردە اياقتاۋىمىز كەرەك»، – دەدى.

سارسەنبى كۇنى كەشكە كوشباسشىلاردىڭ ەكىنشى باسقوسۋى كەزىندە «باستى وپپونەنت» تەرەزا مەي ءوزىنىڭ ارىپتەستەرىنە سولتۇستىك يرلانديانىڭ مارتەبەسىنە تىكەلەي قاتىستى قوسىمشا ۇسىنىستار ەنگىزىپ، Brexit شەشىمىن دە تالقىلاپ، ەكى ءىستى ءبىر مەزەتتە جۇزەگە اسىرماق نيەتتە ەكەندىگىن ايتقان.

پليۋراليزم: «مەي ايتقانىنان قايتپايدى!»

بريتانيا ءۇشىن داۋلى ماسەلەگە اينالعان Brexit جايلى پىكىرلەر ەكىگە ءبولىندى. وسى رەتتە اۋسترياداعى بەيرەسمي سامميتتەگى كوشباسشىلاردىڭ Brexit تاقىرىبىنا قاتىستى پىكىرلەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك.

فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون: «بىرىنشىدەن، مەن يرلانديا ۇكىمەتىنە بايلانىستى جوسپار قۇرعان ادامداردىڭ قاتارىندا ەمەسپىن. بىراق، بىزدە بىرىڭعاي نارىقتىڭ تۇتاستىعىنا جانە يرلانديالىق شەكاراعا قاتىستى وتە ايقىن قاعيداتتار بار. ول ناۋرىز ايىندا ىسكە استى جانە 27 مۇشەنىڭ قولداۋىمەن ماقۇلداندى. وسىلايشا، ءبىز ۇجىمدىق ورتاقتاستىق تابۋىمىز كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. سونىمەن قاتار، ۇلىبريتانيانىڭ وداق قۇرامىنان شىعۋ تۋرالى كەلىسىم شەڭبەرىندە وسى بايلانىستى ساقتاپ قالۋ تۋرالى ۇسىنىس تاستادىق. مەن ەشقاشان قۇيتىرقى ىستەر مەن الىپساتارلىقتى قولدامايمىن. ماعان شىندىقپەن جۇمىس ىستەۋ جەتكىلىكتى.»

يرلانديا پرەمەر-ءمينيسترى لەو ۆارادكار: «بۇگىن تاڭەرتەڭ تەرەزا مەيمەن جانە ونىڭ كومانداسىمەن قازان ايىندا، سودان كەيىن قاراشادا تاعى ءبىر سامميت وتكىزۋ تۋرالى شەشىمگە كەلدىك. يرلانديا – ەش مامىلەسىز «ساياسي ستسەناريدەن» قۇتىلعىسى كەلەتىن ەل. ياعني ءبىز داۋ تۋدىرماي شەكارا ماسەلەسىن رەتكە كەلتىرۋىمىز قاجەت. وسى ماقساتتا دايىندالىپ جاتىرمىز.»

ەۋروپالىق كوميسسيانىڭ توراعاسى جان-كلود يۋنكەر: «بۇل مامىلە، ارينە، ءۇش ەلەمەنتتى قامتيدى. سوندىقتان ۇلىبريتانيانىڭ وتپەلى كەزەڭنەن كەتەتىنىنە قاتىستى كەلىسىمدەر يرلانديا ارالىندا قاتاڭ شەكارا بولمايتىنىنا كەپىلدىك بەرۋى قاجەت. كەلىسىم جاي عانا كوز جۇمىپ قارايتىن دۇنيە ەمەس، بۇل – جاڭا قارىم-قاتىناستاردىڭ كەلەشەگىن باياندايتىن بىرلەسكەن ساياسي دەكلاراتسيا.»

ليۋكسەمبۋرگ پرەمەر-ءمينيسترى كساۆەر بەتتەل: «مەيدىڭ شەشىمى قۇپتارلىق. ءالى دە كەيبىر كۇردەلى ساتتەر بولۋى مۇمكىن. بىراق، قانداي دا ءبىر كەلىسىمگە كەلە الاتىنىمىزعا تولىق سەنىمدىمىن.»

اۋستريا كانتسلەرى سەباستيان كۋرتس: «وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، اتالعان تاقىرىپتى رەتكە كەلتىرۋ ءۇشىن بىرنەشە تاسىلدەردى قاراستىرۋعا ابدەن بولادى. بىراق قادام وڭ بولۋى ءۇشىن ەكى تاراپ تەز قيمىلداپ، ناقتى، جۇيەلى شەشىم شىعارۋى ءتيىس. سول كەزدە عانا ايتارلىقتاي ناتيجەلەرگە قول جەتكىزەتىن بولادى. سەبەبى، بۇل – بىرجاقتى ەمەس، ەكىجاقتى كەلىسىم.»

"The Qazaq Times"