فوتو: اك جايىك

بۇگىن Amnesty International ۇيىمى 2017-2018 جىلعا ارنالعان "جاڭا الەمدەگى ادام قۇقىعى" اتى بايانداماسىن جاريالادى. 

باياندامادا جازىلعانداي، قازاقستاندا كاسىپوداقتار مەن قوعامدىق ۇيىمدار ەش نەگىزسىز شەكتەۋلەرگە تاپ بولعان. ۇستالعان جانە تۇرمەدە وتىرعان ادامدار ازاپتالىپ، ولارمەن قاتال قارىم-قاتىناس جاسالعان. جۋرناليستەر ساياسي قۋدالاۋعا ۇشىراپ، ولارعا شابۋىل جاسالدى. ايەلدەردى جانە مۇگەدەكتەردى كەمسىتۋ توقتاعان جوق.

"بيلىك وكىلدەرىن سىناپ، ولارعا شابۋىل جاساعان تاۋەلسىز جۋرناليستەر قۋدالاندى. قىركۇيەك ايىندا اقشا جىلىستاتۋ ءىسى بويىنشا، بيلىكتى سىناعان "ساياسي قالام. تريبۋنا" تاۋەلسىز گازەتىنىڭ رەداكتورى جانبولات مامايدىڭ ءۇش جىلعا بوستاندىعى شەكتەلدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل سوت ءىسى ساياسي تۇرعىدا بولىپ وتىر. اقپان ايىنان باستاپ جانبولات ماماي قاماۋدا بولدى. جۋرناليست "جۋرناليستەر قاۋىپ-قاتەردە" قورىنىڭ توراعاسى رامازان ەسەرگەپوۆ 14 مامىر كۇنى استانادا جانبولات ماماي ءىسىن تالقىلاۋ ءۇشىن شەتەلدىك ديپلوماتتارمەن جانە حالىقارالىق ساراپشىلارمەن كەزدەسۋگە بارا جاتقان كەزدە پىشاقتالدى. ونىڭ پىكىرىنشە، بۇل شابۋىل جانبولات ماماي ىسىمەن جانە ءوزىنىڭ سىني كوزقاراستارىمەن بايلانىستى", - دەلىنگەن باياندامادا.

سونداي-اق، بايانداما جاساعان ۇيىمنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، بۇرىنعى كسرو قۇرامىندا بولعان ەلدەردە ء"داستۇرلى قۇندىلىقتار" ءسوز بولىپ، كەمسىتۋ مەن قۋعىن سۇرگىن بەلەڭ الدى. مىسالى تاجىكستاندا لگبت-عا قارسى شارالار باستالدى جانە ءدىني ادامداردىڭ قۇقىقتارىنا قارسىلىق تانىلىپ،  مۇسىلمان ايەلدەرگە قوعامدىق ورىنداردا حيدجاب كيۋگە تىيىم سالىندى.

بۇدان بولەك باياندامادا الەم بويىنشا جۇزدەگەن بەلسەندى ولتىرىلگەنى، تۇركيا، مىسىر، قىتاي جۋرناليستەر ءۇشىن ەڭ ۇلكەن "تۇرمەگە" اينالعانى تۋرالى ايتىلعان. تاجىكستاندا دا بيلىككە سىن ايتقانداردى قۋدالاۋ ارەكەتى جالعاسقان. الايدا جاھاندىق دەڭگەيدە رەپرەسسيا ساياساتىن قاتاڭداتۋ كوپتەگەن ادامنىڭ ۇزاق ۋاقىتتان بەرى بولىپ جاتقان ادام قۇقىعى ءۇشىن كۇرەسكە قوسىلۋىنا تۇرتكى بولعان.

“The Qazaq Times”