وڭتۇستىك شىعىس ازياداعى ءىرى قىلمىستىق توپقا سانكتسيا سالىندى. فوتو: Global Witness.

اقش-تىڭ قازىنا دەپارتامەنتى ءبىر كۇن بۇرىن، لاوستاعى قىلمىستىق جەلىگە سانكتسيا سالعانىن جاريالادى. بۇل ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ ادام ساۋداسى، ەسىرتكى ساۋدالاۋ جانە باعالى جانۋارلاردى كازينو ارقىلى ساتۋمەن اينالىسادى دەپ ايىپتالعان. بۇل تۋرالى «WSJ» باسىلىمى حابارلادى.

اقش قازىنا دەپارتامەنتى بەرگەن مالىمەتكە قاراعاندا، ترانسۇلتتىق قىلمىستىق ۇيىم جاۋ ۋەي (Zhao Wei) دەپ اتالادى. ولاردىڭ اينالىساتىن قىلمىستىق ارەكەتتەرى وتە كوپ، ايتالىق سىبايلاس جەمقورلىق، ادام ساۋداسى، اقشا جىلىستاتۋ، ەسىرتكى جانە باعالى اڭداردى زاڭسىز ساۋدالاۋ ارەكەتتەرىن «التىن ءۇشبۇرىش» ەكونوميكالىق ايماقتارىنا (وڭتۇستىك شىعىس ازياداعى ەكونوميكا ەرەكشە ايماق لاوس، تايلاند جانە ميانما ەلدەرىن قامتيدى)  ورنالاسقان كازينو ارقىلى جۇزەگە اسىرىپ، ەكونوميكالىق ايماقتى توناپ كەلگەن.

قىلمىستىق ۇيىمنىڭ ارەكەتتەرى تەك بۇلارمەن شەكتەلمەيدى. بۇل اتالعانداردان تىس، بالالاردى جەزوكشەلىكپەن اينالىسۋعا تاربيەلەيدى، جەزوكشەلەردى وتكەرمەلەپ ساتادى. بۇدان سىرت ميانماداعى بىرىككەن ۋا مەملەكەتتىك ارمياسى (United Wa State Army) قاتارلى كۇشتەرمەن بىرلەسىپ ەسىرتكى وتكەرمەلەپ ساتادى.

دۇنيەجۇزىلىك كازينو كاتالوگىنداعى (World Casino Directory) مالىمەتكە قاراعاندا، اتالعان قىلمىستىق ۇيىمنىڭ پايدالاناتىن كازينوسى «Kings Romans Casino» دەپ اتالادى. لاوستاعى مەكونگ وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان، رەسمي سايت نەمەسە مەديا بايلانىس اقپاراتى جوق، تەك YouTube-تا عانا بەينە تۇسىنىكتەمەلەرى تاراتىلعان. بىراق الەمدىك باسىلىمدار سوڭعى بىرنەشە جىلدان بەرى بۇل كازينونىڭ ەرەكشە ەكونوميكالىق ايماقتاعى ىقپالى تۋرالى كوپتەگەن ماقالالار جاريالاعان.

«Kings Romans Casino». فوتو: WSJ.

اقش قازىنا دەپارتامەنتى بۇل قىلمىس جۇيەسىن تىزگىندەۋ ءۇشىن، 4 جەكە ادام مەن 3 ۇيىمدى سانكتسيا تىزىمىنە ەنگىزدى. قارا تىزىمگە كىرگىزىلگەن بۇل ۇيىمدار مەن جەكەلەردىڭ قۇراما شتاتتاعى اكتيۆتەرى مۇزداتىلدى جانە امەريكالىقتاردىڭ ولارمەن بيزنەس جاساۋىنا تىيىم سالىندى.

“The Qazaq Times”