پۋتينگە ەكىنشى كاددافي نە ءۇشىن قاجەت؟

جاقىندا ماسكەۋگە ليۆيا ۇلتتىق اسكەرىنىڭ قولباسشىسى حاليفا حافتار رەسمي ءىس-ساپارمەن كەلدى. ول رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ پەن قورعانىس ءمينيسترى سەرگەي شويگۋمەن كەزدەستى. كەزدەسۋ بارىسىندا حاليفا حافتار رەسەيدەن اسكەري كومەك سۇرادى. بۇل ماسكەۋدىڭ تاياۋ شىعىستا ەكىنشى اسكەري فرونت اشۋى ەمەس پە؟ رەسەي بيلىگى حافتاردى قابىلداۋ ارقىلى ودان ەكىنشى مۋاممار كاددافي جاساماق پا؟ بۇگىن ءبىز وسى جانە وزگە دە سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورۋگە تىرىستىق.

رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ليۆيادا مۋاممار كاددافيدى تاقتان تايدىرۋعا بايلانىستى قارارىنا ۆەتو قويماي جىبەرگەن قاتەلىگىنەن كەيىن ماسكەۋگە حاليفا ءحافتاردىڭ كەلۋى كرەملدىڭ 2016 جىلى ليۆيادا باتىس ەلدەرى مەن اقش-قا جىبەرگەن ەسەسىن قايتاراتىن مۇمكىندىكتەردىڭ ءبىرى. ولاي دەيتىن سەبەبىمىز حاليفا حافتار ماسكەۋگە كەلە سالىسىمەن ليۆيا اۋماعىنىڭ 90 پايىزى، ونىڭ ىشىندە مۇناي وشاقتارىنىڭ بارلىعى وزىنە تيەسىلى اسكەري توپتاردىڭ باقىلاۋىندا ەكەنىن مالىمدەدى. ءحافتاردىڭ بۇل ءسوزى كرەملدى قىزىقتىرماي قويمايتىنى ءسوزسىز. ويتكەنى باتىس پەن اقش-تىڭ قالىڭ سانكتسياسىنىڭ ورتاسىندا وتىرعان رەسەي ءۇشىن ليۆيا قارا التىنى تاپتىرماس پايدا. ونىڭ ۇستىنە ءدال وسى ليۆيا داعدارىسىنان كەيىن الەمدە مۇناي باعاسى قۇلدىراپ كەتكەن بولاتىن. ەگەردە رەسەي حافتارگە كومەك قولىن سوزىپ ونى كاددافيدىڭ ورىنىنا قوياتىن بولسا، وندا الەمدەگى مۇناي باعاسى تۇراقتالۋى مۇمكىن. سەبەبى الەمدەگى مۇناي ءوندىرۋشى ەلدەرگە وپەك تاراپىنان قويىلاتىن شەكتەۋلەر ليۆيا مۇنايىنا اسكەر ەتپەيدى.

مۋاممار كاددافي تۇسىندا رەسەيدىڭ ليۆياداعى كۇشى باتىس ەلدەرىنە قاراعاندا باسىم بولعان. بىراق بۇل باسىمدىقتى دميتري مەدۆەدەۆ پرەزيدەنت بولىپ تۇرعان كەزىندە ۋىسىنان شىعارىپ العانى بەلگىلى. ماسكەۋ وسى ۋاقىتقا دەيىن ليۆيا اۋماعىنان كاددافيدىڭ ورنىن باساتىن، ەلدى كۇشپەن بىرىكتىرە الاتىن تۇلعا ىزدەپ كەلگەن. وسى ماقساتتا حاليفا ءحافتاردىڭ الدىندا ماسكەۋگە رەسمي ءىس-ساپارمەن ليۆيانىڭ الەم ەلدەرى مويىنداعان بيلىگىنىڭ باسشىسى فاەز ساررادج كەلگەن بولاتىن. ول دا كرەملدەن ەلدە تۇراقتىلىق ورناتۋ ءۇشىن اسكەري كومەك سۇراعان ەدى. بىراق ماسكەۋ ساررادجدىڭ بۇل سۇرانىسىن قاراۋسىز قالدىرعان. سەبەبى قازىر ليۆيادا ساررادج رەسمي مەملەكەت باسشىسى بولىپ سانالعانىمەن، ونىڭ باقىلاپ وتىرعان اۋماعى تەك ەل استاناسى ءتريپاليدىڭ كوشەلەرى عانا. بىراق ساررادج ءوز كۇشىنىڭ السىزدىگىنە قاراماستان قازىرگى تاڭدا حافتارگە باستى ساياسي قارسىلاس. وسى ۋاقىتقا دەيىن حافتار مەن ساررادجدى ءبىر مامىلەگە كەلۋگە شاقىرىپ، باتىس ەلدەرىنەن باستاپ رەسەيگە دەيىن بىرنەشە رەت قادامدار جاساپ كورگەن. بىراق ولارىنان تۇك شىقپاعان بولاتىن.

قورىتا كەلگەندە، ماسكەۋ حاليفا ءحافتاردىڭ سۇرانىسىن قابىل الىپ وعان اسكەري كومەكتى تەك ءبىر عانا كەلىسىم بويىنشا بەرۋى مۇمكىن. ول - حافتار بيلىك باسىنا كەلگەننەن كەيىن، كرەملدىڭ ليۆيا اۋماعىندا ءوز ساياساتىن ەش كەدەرگىسىز جۇرگىزۋى. ەستەرىڭىزدە بولسا، رەسەي مۇنداي ءتاسىلدى كەزىندە سۇرياداعى ازامات سوعىسى كەزىندە داماسكىنىڭ قازىرگى بيلىگىنە دە قولدانعان بولاتىن. ماسكەۋدىڭ بۇل ءتاسىلىنىڭ ناتيجەسى قانداي بولاتىنىن اساد پەن پۋتين اراسىنداعى قارىم-قاتىناستان-اق بايقاۋعا بولادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا قازىر رەسەيگە ليۆيادا كەرەك كەزدە ءوزىن قولدايتىن ەكىنشى كاددافي كەرەك. ال ول رولگە حاليفا ءحافتاردىڭ لايىقتى، لايىقتى ەمەس ەكەنىن ۋاقىت كورسەتەدى.

“The Qazaq Times”