DMW: Aldağı bes jıl ötken bes jıldan da ıstıq boladı. Foto: FOX21 News Colorado

Klimattıñ jılınuı adamzattıñ qazirgi bastı probelamalırınıñ biri. Ğalımdardıñ esebinşe eger Jer şarı ortaşa temperaturası qazirgiden 2 S° joğarılaytın bolsa bwl adamzatqa auır apat alıp kelui mümkin. Bwnday şamadağı temperatura mwzdıqtardıñ eruin, tiisinşe teñiz-mwhittardıñ deñgeyin köterui mümkin. Onıñ nätijesi adamzattıñ tirşilik ortasınıñ özgeruine, jahandıq deñgeydegi tabiği apattarğa soqtıradı.

Düniejüzilik Meteorologiyalıq wyımınıñ jaqında jariyalağan esebinde, jahandıq auır apatqa alıp kelui mümkin osı qorqınıştı temperaturağa jetu ıqtimaldığı küşeye tüsken. Atalğan wyım aldağı bes jılda (2022-2026) Jer şarı ortaşa temperaturasınıñ 1,5 S°  joğarlau mümkindigi 50 payızğa deyin jetui mümkin dep dabıl qaqqan. 2015 jılı bwnday şamağa jetudiñ mümkinşiligi ne barı 10 payız bolğan edi.

DMW jıl sayın jahandıq klimat özgeristerine baylanıstı jaña esebin jariya etip keledi. Wyım bwl esepke älemniñ eñ üzdik ğalımdar men mamandardı wyımdastıradı, sonday-aq, analitikterdiñ şeşim şığaruına kömek beretin älemdegi jetekşi klimattıq ortalıqtardıñ eñ joğarı däldiktegi mälimetterin toptastıradı. Osınşalıqtı joğarı deñgeydegi ğılımi jwmıstardıñ nätijesi şığarğan qorıtındı bizge quanarlıq twjırım berip otırğan joq. Soğan qarap ta Jer şarı klimatınıñ jılınuı adamzat üşin asa qauipti deñgeyde ekenin biluge boladı.

Esepke say, aldağı bes jıl işinde Jer şartı ortaşa temperaturası 2017-2021 jıldar aralığımen salıstırğanda joğarı boladı. Bwl ortaşa temperaturanıñ twraqtı türde joğarlau ürdisi saqtala beretinin körsetedi, ğalımdar bwnıñ ıqtimaldılığın 93 payız dep körsetip otır. Demek, aldağı bes jıl işinde de klimat özgerisi oñaluğa bet almaydı.

Bıltır ğana jahandıq klimat mäselesin taqırıp etken Parij konferenciyası ötti. Onda älem elderi ortaşa temperaturanıñ joğarlauın 2 S°-qa jetkizbeu maqsatında mindetter jüktep aldı. Degenmen, elder arasındağı damuğa degen, öndiriske, resurstardı igeruge degen özara bäsekelestik jağdayında bwnday mindetterdiñ tübegeyli orındalıp şığuı ekitalay. Älemdegi iri öndiris bazaları sanalatın jäne halıq sanı köp Qıtay men Ündistan sekildi elderdiñ öndirisi äli de bolsa kömirge köbirek süyenedi. Atalğan elder öziniñ şart-jağdayına qaray jaqın jartı ğasırda kömirden tolıq qol üze aluı da neğaybıl. Bwl twtas jahannıñ tağdırı üşin ülken sınaqtardı alıp kelmek.

Altınay Mwrat
Almatı oblısı, Tekeli qalası.

The Qazaq Times