AQŞ-tıñ bwrınğı prezident Barak Obama düysenbi küni öziniñ ekinşi auılı sanalatın Çikago universitetine (University of Chicago) barıp, jastarmen aşıq pikirlesti. "The New York Times" basılımında Obamanıñ Aq üyden ketkennen bergi alğaş ret köpşilik ortamen jüzdesui turalı jazılğan bolatın.
Mindetin Trampqa ötkizip bergennen keyin, Obama üş ayğa juıq demalısta boldı. Alayda, onıñ qızmetşileri Uaşingtondağı keñsesin, Çikagodağı kitaphana qwru isterin jospar boyınşa jürgizip jattı. Demek, Obama da köp ötpey öz jwmısına kirisedi.
Degenmen, bir kezde Aq üyde otırıp, älem nazarın özine audarğan Barak Obama AQŞ pen Europa elderi arasındağı aşıq äñgimelerdiñ betin aşpaqşı.
Kömekşisiniñ aytuınşa, Obamanıñ Aq üydegi ornına otıra sala-aq, onıñ wstanğan sayasi bağıttarı men jetistikterin joqqa şığarıp, kekesin piğıl tanıta bergen Trampqa birden qarsı kelu oyınan aulaq.
Alayda, düysenbidegi Obamanıñ is-äreketinen onıñ qanşalıqtı qısımda jürgenin bayqau qiın emes. Öytkeni, Obama özine kezdeskender arasınan altı studentke ğana şeşile äñgime aytqan. Ol jastarğa qoğamdıq wyımdasudıñ, qoğamdıq mäselelerden tartınbaudıñ, bwqaralıq belsendiliktiñ mañızdılığı turalı köbirek toqtalğan. Al, jastar köbinese immigraciya, klimattıñ jılınuı, näsildik jäne wlttıq teñdik qatarlı taqırıptarda sözge tartqısı kelgen. Biraq, Obamanıñ köpşilik ortada atalğan taqırıpta aytqan ärbir auız sözi, Tramp jağınan tıñdaluı äbden mümkin.
Tipti studentterden: «Öziñiz 8 jıl tizginin wstağan alıp el jaylı, onıñ bügingi bilik jüyesi men prezidenti turalı qanday bağa beresiz? – degen saualdarda qoydı.
Obama bilikke kelgen kezderde minberlerde jäne basqa da köpşilik ortada özinen bwrınğı prezident Buşqa qwrmet bildirip, onıñ özin sınğa aluınan saqtana bilgen bolatın. Degenmen, Djordj Buş eldiñ bilik tağınan birjolata alıstap ketken edi. Obamanıñ özinen bwrınğı prezidentke qwrmet körsete bilui, mindetti türde onıñ sayasatın jalğastıramın degeni emes edi. Bwl aytılğandardı salıstırıp qarağanda, atalğan mısaldardıñ barlığı Obamanıñ Tramp jöninde sın aytuınıñ qiın bolatının añğartqanday.
Obamanıñ bilikten ketkennen keyin alğaş köpşilik ortamen kezdesuin Çikagodan bastauınıñ da özindik sebebi bar. Ondağan jıl bwrın Barak Obama öziniñ wyımdastıru qabiletin osı arada alğaş äygilegen bolatın. YAğni, ol elge twtqa boluğa layıq azamattıñ wlı saparın däl osı arada bastadı deuge boladı.
Biıl qañtar ayında da soñğı ret prezidenttik salauatımen osı arağa kezdesuge kelgen bolatın. 10 qañtarda Obama öziniñ arman men jalınğa tolı jastıq şağınıñ osı qalada ötkenin esine ala otırıp: «Ğwmırdıñ asa bir jiñişke jolında senimniñ küş-quatın, küresker halıqtıñ jeñilis aldında da ünsiz sabır saqtay biletin salmaqtılığın osı arada alğaş ret añğarğan edim. Däl osı jerde – ärkim özin qarapayım bwqaradan böle qaramay, jwrtpen birge jwmıs istegende ğana wlı özgerister jasay alatının sezingen edim», – degen bolatın.
Sarapşılar Obama düysenbi küngi kezdesude mümkin prezidenttikke qoş aytqan sättegi sözderin qaytalap, köpşilikti şın mäninde demokratiyanıñ şınayı ömirde joq ekenin eskertken bolar deydi.
Obama prezidenttikten keter şağında: «Eger sen äleumettik jelide otırıp alıp beytanıs adamdarmen salğılasudan şarşasañ, onda şınayı ömirde bar adamdarmen aralasudıñ dämin tat», – degen bolatın. Ol jäne Trampqa qaratıp: «Eger birer iske şeşim qabıldauıña tura kelse, ayaq kimiñniñ bauın berik baylap, birqatar wyımdastıru jwmısın iste. Al seniñ saylap şıqqan adamdarıñ ümitten şıqpasa, «jaraydı-au» degenderdiñ atın taqtağa jazıp, saylap aluıña boladı. Qozğal, qimılda, äri şıday tüs! Birde jeñersiñ, birde jeñilersiñ! Biraq, köp jağdayda seniñ AQŞ pen onıñ halqınıñ jüregindegi senimiñ ornığa tüsedi»,– degen edi.
Aud.: Ädilet Ahmet
The Qazaq Times